Raphael Kühner, Bernhard Gerth, Ausführliche Grammatik der griechischen Sprache
Ildar Ibraguimov, Ed.

Wenn ein prädikatives Substantiv oder Adjektiv mit εἰμί in die Partizipialkonstruktion tritt, so wird bisweilen das Partizip ὤν weggelassen. a) Bei einem Substantive wird in der Prosa das Partizip ὤν stets gesetzt, während die lateinische Sprache, die eines Partizips von sum entbehrt, das Substantiv allein setzt. X. C. 1.3.3 ὁ Κῦρος, ἅτε παῖς ὢν καὶ φιλόκαλος καὶ φιλότιμος, ἥδετο τῇ στολῇ, utpote puer. 1. 6, 28 πῶς μὴν παῖδας ὄντας ἡμᾶς καὶ ἐφήβους τἀναντία τούτων ἐδιδάσκετε; pueros nos et adulescentes. P. Symp. 173a παίδων ὄντων ἡμῶν ἔτι, pueris nobis, als wir noch Knaben waren. In der Dichtersprache jedoch wird, aber nur sehr selten, das Partizip weggelassen. S. OR. 966 ὄρνεις ὧν ὑφηγητῶν (quibus ducibus) ἐγὼ | κτενεῖν ἔμελλον πατέρα τὸν ἐμόν. 1260 δεινὸν δ̓ ἀύσας ὡς ὑφηγητοῦ τινος | πύλαις διπλαῖς ἐνήλατ̓. OC. 1588 εἷρπε, καὶ σύ που παρὼν | ἔξοισθ̓, ὑφηγητῆρος οὐδενὸς φίλων. Bei ἅτε, οἷα auch in Prosa. Hdt. 1.66 s. § 489, 2 S. 97. Pl. civ. 568, b αὐτοὺς εἰς τὴν πολιτείαν οὐ παραδεξόμεθα ἅτε τυραννίδος ὑμνητάς. X. C. 1.3.2 ὁ Κῦρος, οἷα δὴ παῖς φύσει φιλόστοργος, ἠσπάζετο αὐτόν (wo aber cod. A. φιλόστοργος ὤν bietet). — b) Bei Adjektiven aber ist die Weglassung von ὤν ungleich häufiger, selbst in der Prosa. S. OR. 1326 γιγνώσκω σαφῶς, καίπερ σκοτεινός (sc. ὤν), τήν γε σὴν αὐδὴν ὅμως. OC. 83 ἔξεστι φωνεῖν, ὡς ἐμοῦ μόνης πέλας sc. οὔσης. Ai. 1043 τάχ᾽ ἂν κακοῖς | γελῶν, ἃ δὴ (= ἅτε § 489, 2) κακοῦργος, ἐξίκοιτ̓ ἀνήρ. Th. 2.35 οἱ πολλοὶ τῶν ἐνθάδε εἰρηκότων ἤδη ἐπαινοῦσι τὸν προσθέντα τῷ νόμῳ τὸν λόγον τόνδε, ὡς καλὸν (sc. ὄν, weil es schön sei) ἐπὶ τοῖς ἐκ τῶν πολέμων θαπτομένοις ἀγορεύεσθαι αὐτόν. X. A. 6.6.9 ὁ Κλέανδρος ἔφη κηρύξειν μηδεμίαν πόλιν δέχεσθαι αὐτοὺς ὡς πολεμίους sc. ὄντας, als feindlich gesinnte. 7. 8, 11 ἵνα μὴ μεταδοῖεν τὸ μέρος ὡς ἑτοίμων δὴ χρημάτων sc. ὄντων. Cy. 3. 2, 24 συνετείχιζόν τε ἀμφότεροι προθύμως ὡς κοινὸν φρούριον, d. i. φρούριον ὡς κοινὸν ὄν. 25 συνδείπνους ἔλαβεν ἀμφοτέρους πρὸς ἑαυτὸν ὡς φίλους ἤδη sc. ὄντας. 5. 1, 13 ὁρᾷς, ὅτι σὺ πρῶτος, ὡς οὐκ ἀναγκαῖον (sc. ὄν) τὸ κλέπτειν, αἰτιᾷ τὸν κλέπτοντα, vgl. Pl. civ. 358, c. 449, c ὡς ἄρα . . δῆλον, ὅτι κτλ. 551, e ἅτε φιλοχρημάτους¹). Härter ist die Ellipse in Verbindungen wie Th. 1.30 χειμῶνος ἤδη (sc. ὄντος） ἀνεχώρησαν ἐπ᾽ οἴκου. 3, 106 νυκτὸς ἤδη. 5, 59 ἡμέρας ἤδη. 4, 32 οἱ Ἀθηναῖοι τοὺς φύλακας εὐθὺς διαφθείρουσιν ἐν ταῖς εὐναῖς ἔτι (sc. ὄντας） ἀναλαμβάνοντας τὰ ὅπλα “in cubilibus etiamtum (stratos) interficiunt, dum arma capiunt” Poppo-Stahl. 8, 101 ἐντεῦθεν δὲ ἔτι πολλῆς νυκτὸς (sc. οὔσης) παραπλεύσαντες . . ἀφικνοῦνται ἐς Ῥοίτειον ἤδη τοῦ Ἑλλησπόντου sc. ὄν, bereits zum Hellespont gehörig²). Die Adjektive ἑκών und ἄκων werden seit Homer als Partizipien behandelt und daher ohne ὤν gebraucht, vgl. *k, 372. d, 372. *a, 301. Τ, 273. S. Ai. 455. Th. 7.86. P. Theaet. 180c. — Wenn neben dem Partizipe ein Adjektiv oder Substantiv steht, so wird dem letzteren zwar gewöhnlich das Partizip ὤν hinzugefügt, doch bleibt es auch nicht selten weg³), indem die in dem Partizipe liegende Kopula gleichsam auf das Adjektiv oder Substantiv mit übergeht. a) Ar. Pl. 751 f. οἱ γὰρ δίκαιοι πρότερον ὄντες καὶ βίον | ἔχοντες ὀλίγον αὐτὸν ἠσπάζοντο. V. 507 ξυνωμότης ὢν καὶ φρονῶν τυραννικά. P. 686 ἀπορῶν ὁ δῆμος ἐπιτρόπου καὶ γυμνὸς ὤν. Eur. Andr. 499 f. οὐδὲν μετέχων | οὐδ᾽ αἴτιος ὢν βασιλεῦσιν. — b) Κ, 342 f. οὐκ οἶδ̓, ἢ νήεσσιν ἐπίσκοπος (sc. ὤν) ἡμετέρῃσιν (ἔρχεται) | ἤ τινα συλήσων νεκύων. S. Ant. 839 τί με . . οὐκ οἰχομέναν ὑβρίζεις, ἀλλ᾽ ἐπίφαντον; (sc. οὖσαν). Eur. Or. 457 μελάμπεπλος | κουρᾷ τε θυγατρὸς πενθίμῳ κεκαρμένος. Hdt. 1.60 μέγαθος ἀπὸ τεσσέρων πηχέων ἀπολείπουσα τρεῖς δακτύλους καὶ ἄλλως εὐειδής (sc. ἐοῦσα). 65 ἀδελφιδέου μὲν ἑωντοῦ, βασιλεύοντος δὲ Σπαρτιητέων. Th. 3.69 αἱ νῆες . . πρὸς τῇ Κρήτῃ χειμασθεῖσαι καὶ ἀπ᾽ αὐτῆς σποράδες πρὸς τὴν Πελοπόννησον κατηνέχθησαν (Classen u. Stahl streichen καί). 82 καὶ ἐν μὲν εἰρήνῃ οὐκ ἂν ἐχόντων πρόφασιν οὐδ᾽ ἑτοίμων. 5, 64 οὐ ῥᾴδιον ἦν μὴ ἁθρόοις καὶ ἀλλήλους περιμείνασι διελθεῖν τὴν πολεμίαν. Vgl. P. Civ. 393d. 599, a, ubi v. Stallb. Phil. 21, d. e. So auch Th. 3.112 ἐπιπίπτει τοῖς Ἀμπρακιώταις ἔτι ἐν ταῖς εὐναῖς (sc. οὖσι) καὶ οὐ προῃσθημένοις τα᾽ γεγενημένα. P. Parm. 166b οὐδὲ ἁπτόμενα οὐδὲ χωρίς (sc. ὄντα). Vgl. § 354, A. 2. § 483.(Smyth 2116)