32.
conservate igitur rei publicae, iudices, civem bonarum
artium, bonarum partium, bonorum virorum1. promitto hoc
vobis et rei publicae spondeo, si modo nos ipsi rei publicae
satis fecimus, numquam hunc a nostris rationibus seiunctum
fore. quod cum fretus nostra familiaritate promitto, tum
quod durissimis se2 ipse legibus iam3 obligavit.
[78]
non enim
potest qui hominem consularem, cum4 ab eo rem publicam
violatam esse5 diceret, in iudicium vocarit ipse6 esse in re publica
civis7 turbulentus; non potest qui ambitu ne absolutum
quidem patiatur8 esse absolutum9 ipse impune umquam esse
largitor. habet a M. Caelio res publica, iudices, duas
accusationes vel obsides periculi vel pignora voluntatis.
qua re oro obtestorque vos, iudices, ut qua in civitate paucis
his diebus Sex. Clodius absolutus est10, quem vos per biennium
aut ministrum seditionis aut ducem vidistis, hominem sine
re, sine fide, sine spe, sine sede, sine fortunis, ore, lingua,
manu, vita omni inquinatum11, qui aedis sacras, qui censum
populi Romani, qui memoriam publicam suis manibus
incendit, qui Catuli monumentum adflixit, meam domum
diruit, mei fratris incendit, qui in Palatio atque in urbis
oculis servitia ad caedem et ad inflammandam12 urbem incitavit:
in ea13 civitate ne patiamini illum absolutum muliebri
gratia, M. Caelium libidini muliebri14 condonatum, ne eadem
mulier cum suo coniuge et fratre et turpissimum15 latronem
eripuisse et honestissimum adulescentem oppressisse videatur.
[79]
quod cum huius vobis adulescentiam proposueritis,
constituitote ante oculos etiam huius miseri senectutem qui
hoc unico filio nititur, in huius spe requiescit, huius unius
casum pertimescit; quem vos16 supplicem vestrae misericordiae,
servum potestatis, abiectum non tam ad pedes quam
ad mores sensusque vestros, vel recordatione parentum
vestrorum vel liberorum iucunditate sustentate, ut in alterius
dolore vel pietati vel indulgentiae vestrae serviatis. nolite,
iudices, aut hunc iam natura ipsa17 occidentem velle maturius
exstingui volnere vestro quam18 suo fato, aut hunc nunc
primum florescentem firmata iam stirpe virtutis tamquam
turbine aliquo aut subita tempestate pervertere.
[80]
conservate
parenti filium, parentem filio, ne aut senectutem iam prope
desperatam contempsisse aut adulescentiam plenam spei
maximae non modo non aluisse vos19 verum20 etiam perculisse21
atque adflixisse videamini. quem si nobis, si suis, si rei
publicae conservatis, addictum, deditum, obstrictum vobis
ac liberis vestris22 habebitis omniumque huius nervorum ac
laborum vos potissimum, iudices, fructus uberes diuturnosque
capietis.
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 virorum morum Weiske: studiosum add. Müller (cf. Zielinski p. 208)
7 civis Pπ: civis si ς: civis esse δ
8 patiatur ς, Wesenberg: patitur bψ2: datur (dat g2ψ1) cett.
11 hominem ... inquinatum post incendit hab. Pπδ, huc transposuit Garatoni
12 ad inflammandam Bake: ad flammandam ςB: inflammandam Pπ
14 muliebri ... muliebri] mulieris ... mulieris ς
15 et turp. Bake: si turp. ς: turp. Pπδ
19 aluisse vos (al ... P1) P2πδ: adlevasse Müller
20 verum ςB: sed cett. (in lac. P2)
21 perfluxisse atque perpulsisse ςB
22 vestris servis B: fort. servum vestris (cf. Mart. Cap., Rhet. M. p. 471 Caeli in omni vita servitium obstrictum vobis ac liberis vestris habebitis)
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.