42.
[90]
quo modo igitur hoc in genere praesidi comparati1 accusas
Sestium, cum idem laudes Milonem? an qui sua tecta
defendit, qui ab aris focis ferrum flammamque depellit, qui
sibi licere vult tuto esse in foro, in templo, in curia, iure
praesidium comparat: qui vulneribus, quae cernit cotidie
toto corpore, monetur ut aliquo praesidio caput et cervices
et iugulum ac latera tutetur, hunc de vi accusandum putas?
quis enim nostrum2,
[91]
iudices, ignorat ita naturam rerum
tulisse ut quodam tempore homines nondum neque naturali
neque civili iure descripto fusi per agros ac dispersi vagarentur,
tantumque haberent quantum manu ac viribus per
caedem ac vulnera aut eripere aut retinere potuissent? qui
igitur primi virtute et consilio praestanti exstiterunt, ii perspecto
genere humanae docilitatis atque ingeni dissupatos3
unum in locum congregarunt eosque ex feritate4 illa ad
iustitiam atque ad mansuetudinem transduxerunt. tum
res ad communem utilitatem5, quas publicas appellamus, tum
conventicula hominum, quae postea civitates nominatae
sunt6, tum domicilia coniuncta, quas urbis dicimus, invento
et divino iure et humano moenibus7 saepserunt.
[92]
atque
inter hanc vitam perpolitam humanitate et illam immanem
nihil tam interest quam ius atque vis. Horum utro uti
nolumus, altero est utendum. vim volumus8 exstingui, ius
valeat necesse est, id est iudicia, quibus omne ius continetur;
iudicia displicent aut nulla sunt, vis dominetur necesse est.
hoc vident omnes: Milo et vidit et fecit, ut ius experiretur,
vim depelleret9. altero uti voluit, ut virtus audaciam vinceret;
altero usus necessario est, ne virtus ab audacia
vinceretur. eademque ratio fuit Sesti, si minus in accusando—neque
enim per omnis fuit idem fieri necesse—at
certe in necessitate defendendae salutis suae praesidioque
contra vim et manum comparando.
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 praesid. compar. secl. Pluygers
2 vestrum ks
3 dissup. P: dissip. Bk ed. R.
4 feritate HGk: ecferitate P: effer. B rell.
5 res communem utilitatem continentes Lamb.
6 post nominatae sunt suppl. instituerunt Madv.
7 ut moenibus Rau
8 volumus Hk: nolimus P rell. praeter s (nolumus)
9 ut ... depelleret secl. Pluygers
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.