Pliny the Elder, Naturalis Historia
Karl Friedrich Theodor Mayhoff, Ed.

hyaenam magi ex omnibus animalibus in maxima admiratione posuerunt, utpote cui et ipsi magicas artes dederint vimque, qua alliciat ad se homines mentes alienans. permutationes sexus annua vice diximus ceteraque monstrifica naturae eius; nunc persequemur quaecumque medicinis produntur. praecipue pantheris terrori esse traditur, ut ne conentur quidem resistere, et aliquid e corio eius habentem non adpeti, mirumque dictu, si pelles utriusque contrariae suspendantur, decidere pilos pantherae. cum fugiant venantem, declinare ad dexteram, ut praegressi hominis vestigia occupent; quod si successerit, alienari mentem ac vel ex equo hominem decidere; at si in laeva detorserit, deficientis argumentum esse celeremque capturam, facilius autem capi, si cinctus suos venator flagellumque inperitans equo septenis alligaverit nodis. mox, ut est sollers ambagibus vanitas magorum, capi iubent geminorum signum transeunte luna singulosque prope pilos servari; capitis dolori inligatam cutem prodesse, quae fuerit in capite eius; lippitudini fel inlitum frontibus aut, ne omnino lippiatur, decoctum cum mellis attici cyathis iii et croci uncia inunctum; sic et caligines discuti et suffusiones; claritatem excitari melius inveterato medicamento, adservari autem in cypria pyxide; eodem sanari argema, scabritias, excrescentia in oculis, item cicatrices, glaucomata vero iocineris recentis inassati sanie cum despumato melle inunctis. dentes eius dentium doloribus tactu prodesse vel alligatos numeri ordine, umerorum et lacertorum doloribus; eiusdem dentes, sed e sinistra parte rostri, inligatos pecoris aut capri pelle stomachi cruciatibus; pulmones in cibo sumptos coeliacis vel ventriculi cinerem cum oleo inlitum; nervis medullas e dorso cum oleo vetere ac felle; febribus quartanis iocur degustatum ter ante accessiones; podagris spinae cinerem cum lingua et dextro pede vituli marini addito felle taurino, omnia pariter cocta atque inlita hyaenae pelle; in eodem morbo prodesse et fel cum lapide assio; tremulis, spasticis, exilientibus et quibus cor palpitet aliquid ex corde coctum mandendum ita, ut reliquae partis cinis cum cerebro hyaenae inlinatur; pilos etiam auferri hac conpositione inlita vel per se felle, evulsis prius qua renasci non libeat; sic et palpebris inutiles tolli; lumborum doloribus carnes e lumbis edendas inlinendasque cum oleo; sterilitatem mulierum emendari oculo cum glycyrrhiza et aneto sumpto in cibo, promisso intra triduum conceptu. contra nocturnos pavores umbrarumque terrorem unus e magnis dentibus lino alligatus succurrere narratur. suffiri furentes eodem et circumligari ante pectus suum cum adipe renium aut iocinere aut pelle praecipiunt. mulieri candida a pectore hyaenae caro et pili septeni et genitale cervi, si inligentur dorcadis pelle e collo suspensa, continere partus promittuntur; venerem stimulare genitalia ad sexus suos in melle sumpta, etiamsi viri mulierum coitus oderint; quin immo totius domus concordiam eodem genitali et articulo spinae cum adhaerente corio adservatis constare. hinc spinae articulum scite nodum atlantion vocant; est autem primus. in comitialium quoque remediis habent eum. adipe accenso serpentes fugari dicunt; maxilla comminuta in aneso et in cibo sumpta horrores sedari; eodem suffitu mulierum menses evocari. tantumque est vanitatis, ut, si ad bracchium alligetur superior e dextra parte rostri dens, iaculantium ictus deerraturos negent. palato eiusdem arefacto et cum alumine aegyptio calefacto ac ter in ore permutato faetores et ulcera oris emendari, eos vero, qui linguam in calciamento sub pede habeant, non latrari a canibus; sinistra parte cerebri naribus inlita morbos perniciosos mitigari sive hominum sive quadripedum; frontis corium fascinationibus resistere, cervicis carnes, sive mandantur sive arefactae bibantur, lumborum doloribus; nervis a dorso armisque suffiendos nervorum dolores; pilos rostri admotos mulierum labris amatorium esse; iocur in potu datum torminibus et calculis mederi. nam cor in cibo potuve sumptum omnibus doloribus corporum auxiliari, lienem lienibus, omentum ulcerum inflammationibus cum oleo, medullas doloribus spinae et nervorum lassitudini; renium nervos potos in vino cum ture fecunditatem restituere ademptam veneficio; vulvam cum mali punici dulcis cortice in potu datam prodesse mulierum vulvae; adipe a lumbis suffiri parientes difficulter et statim parere; e dorso medullam adalligatam contra vanas species opitulari, spasticis genitale e maribus suffitu, item lippientibus, ruptis, et contra inflammationes adversos pedes tactu, laevos dexteris partibus, dexteros laevis; sinistrum pedem superlatum parturienti letalem esse, dextro inlato facile eniti. membranam, quae fel continuerit, cardiacis potam in vino vel in cibo sumptam contra ... succurrere; vesicam in vino potam contra urinae incontinentiam; quae autem in vesica inventa sit urina, additis oleo ac sesamis et melle haustam prodesse stomachi acrimoniae veteri. costarum primam et octavam suffitu ruptis salutarem esse; ex spina vero parturientibus ossa; sanguinem cum polenta sumptum torminibus; eodem tactis postibus ubicumque magorum infestari artes, non elici deos nec conloqui, sive lucernis sive pelvi sive aqua sive pila sive quo alio genere temptetur; carnes si edantur, contra rabidi canis morsus efficaces esse, etiamnum iocur efficacius. carnes vel ossa hominis, quae in ventriculo occisae inveniantur, suffitu podagricis auxiliari; si ungues inveniantur in iis, mortem alicuius capientium significari; excrementa sive ossa reddita, cum interematur, contra magicas insidias pollere; fimum, quod in intestinis inventum sit, arefactum ad dysintericos valere, potum inlitumque cum adipe anserino toto corpore opitulari laesis malo medicamento; a cane vero morsis adipem inlitum et corium substratum; rursus tali sinistri cinere decocto cum sanguine mustelae perunctos omnibus odio venire; idem fieri oculo decocto. super omnia est, quod extremam fistulam intestini contra ducum ac potestatium iniquitates commonstrant et ad successus petitionum iudiciorumque ac litium eventus, si omnino tantum aliquis secum habeat; eiusdem cavernam sinistro lacerto alligatam, si quis mulierem prospiciat, amatorium esse tam praesens, ut ilico sequatur; eiusdem loci pilorum cinerem ex oleo inlitum viris, qui sint probrosae mollitiae, severos, non modo pudicos, mores induere.