Pliny the Elder, Naturalis Historia
Karl Friedrich Theodor Mayhoff, Ed.

non constat sibi in hac parte graecorum diligentia multas post olympiadas celebrando pictores quam statuarios ac toreutas, primumque olympiade lxxxx, cum et Phidian ipsum initio pictorem fuisse tradatur clipeumque athenis ab eo pictum, praeterea in confesso sit lxxx tertia fuisse fratrem eius Panaenum, qui clipeum intus pinxit elide minervae, quam fecerat colotes, discipulus Phidiae et ei in faciendo iove olympio adiutor. quid quod in confesso perinde est bularchi pictoris tabulam, in qua erat magnetum proelium, a candaule, rege lydiae heraclidarum novissimo, qui et myrsilus vocitatus est, repensam auro tanta iam dignatio picturae erat. circa romuli id aetatem acciderit necesse est, etenim duodevicensima olympiade interiit candaules aut, ut quidam tradunt, eodem anno quo romulus, nisi fallor, manifesta iam tunc claritate artis, adeo absolutione. quod si recipi necesse est, simul apparet multo vetustiora principia eosque, qui monochromatis pinxerint, quorum aetas non traditur, aliquanto ante fuisse, hygiaenontem, dinian, charmadan et, qui primus in pictura marem a femina discreverit, eumarum atheniensem, figuras omnes imitari ausum, quique inventa eius excoluerit, cimonem cleonaeum. hic catagrapha invenit, hoc est obliquas imagines, et varie formare voltus, respicientes suspicientesve vel despicientes; articulis membra distinxit, venas protulit, praeterque in vestibus rugas et sinus invenit. panaenus quidem frater Phidiae etiam proelium atheniensium adversus persas apud marathona factum pinxit. adeo iam colorum usus increbruerat adeoque ars perfecta erat, ut in eo proelio iconicos duces pinxisse tradatur, atheniensium miltiadem, callimachum, cynaegirum, barbarorum datim, artaphernen. quin immo certamen etiam picturae florente eo institutum est corinthi ac delphis, primusque omnium certavit cum timagora chalcidense, superatus ab eo pythiis, quod et ipsius timagorae carmine vetusto apparet, chronicorum errore non dubio.