Pliny the Elder, Naturalis Historia
Karl Friedrich Theodor Mayhoff, Ed.

sed in pontum nulla intrat bestia piscibus malefica praeter vitulos et parvos delphinos. thynni dextera ripa intrant, exeunt laeva. id accidere existimatur, quia dextro oculo plus cernant, utroque natura hebeti. est in euripo thracii bospori, quo propontis euxino iungitur, in ipsis europam asiamque separantis freti angustiis saxum miri candoris, a vado ad summa perlucens, iuxta calchedonem in latere asiae. huius aspectu repente territi semper adversum byzantii promunturium, ex ea causa appellatum aurei cornus, praecipiti petunt agmine. itaque omnis captura byzantii est, magna calchedonis penuria, m passibus medii interfluentis euripi. opperiuntur autem aquilonis flatum, ut secundo fluctu exeant e ponto, nec nisi intrantes portum byzantium capiuntur. bruma non vagantur; ubicumque deprehensi, usque ad aequinoctium ibi hibernant. iidem saepe navigia velis euntia comitantes mira quadam dulcedine per aliquot horarum spatia et passuum milia a gubernaculis spectantur, ne tridente quidem in eos saepius iacto territi. quidam eos, qui hoc e thynnis faciant, pompilos vocant. multi in propontide aestivant, pontum non intrant; item soleae, cum rhombi intrent, nec saepia est, cum lolligo reperiatur; saxatilium turdus et merula desunt, sicut conchylia, cum ostreae abundent. omnia autem hibernant in aegaeo. intrantium pontum soli non remeant trichiae - graecis enim plerisque nominibus uti par erit, quando aliis atque aliis eosdem diversi appellavere tractus - , sed hi soli in histrum mare subeunt et ex eo subterraneis eius venis in hadriaticum mare defluunt, itaque et illic descendentes nec umquam subeuntes e mari visuntur.