Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
12.
obsidio erat nihilo minus et frumenti cum summa
caritate inopia,) sedendoque expugnaturum se urbem
spem Porsinna habebat,
[2]
cum C. Mucius, adulescens
nobilis, cui indignum videbatur populum Romanum
servientem, cum sub regibus esset, nullo bello nec ab
hostibus ullis obsessum esse, liberum eundem populum
ab iisdem Etruscis obsideri,
[3]
quorum saepe exercitus
fuderit—; itaque magno audacique aliquo facinore
eam indignitatem vindicandam ratus primo sua sponte
penetrare in hostium castra constituit;
[4]
dein metuens,
ne, si consulum iniussu et ignaris omnibus iret, forte
deprehensus a custodibus Romanis retraheretur ut
transfuga, fortuna tum urbis crimen adfirmante, senatum adit. '
[5]
transire Tiberim' inquit, 'patres, et intrare,
si possim, castra hostium volo, non praedo nec populationum in vicem ultor: maius, si di iuvant, in animo
est facinus'. adprobant patres. abdito intra vestem
ferro proficiscitur.
[6]
ubi eo venit, in confertissima turba prope regium
tribunal constitit.
[7]
ibi cum stipendium militibus forte
daretur, et scriba cum rege sedens pari fere ornatu
multa ageret eumque milites vulgo adirent: timens
sciscitari, ut Porsinna esset, ne ignorando regem semet
ipse aperiret, quis esset, quo temere traxit fortuna
facinus, scribam pro rege obtruncat.
[8]
vadentem inde,
qua per trepidam turbam cruento mucrone sibi ipse
[p. 83]
fecerat viam, cum concursu ad clamorem facto conprehensum regii satellites retraxissent, ante tribunal regis
destitutus, tum quoque inter tantas fortunae minas
metuendus magis quam metuens 'Romanus sum' inquit 'civis;
[9]
C. Mucium vocant. hostis hostem occidere
volui, nec ad mortem minus animi est, quam fuit ad
caedem:
[10]
et facere et pati fortia Romanum est. nec
unus in te ego hos animos gessi; longus post me ordo
est idem petentium decus. proinde in hoc discrimen,
si iuvat, accingere, ut in singulas horas capite dimices
tuo, ferrum hostemque in vestibulo habeas regiae.
[11]
hoc
tibi iuventus Romana indicimus bellum. nullam aciem,
nullum proelium timueris; uni tibi et cum singulis
res erit'.
[12]
cum rex simul ira infensus periculoque conterritus circumdari ignes minitabundus iuberet,
[13]
nisi expromeret propere, quas insidiarum sibi minas per ambages iaceret, 'en tibi' inquit, 'ut sentias, quam vile
corpus sit iis, qui magnam gloriam vident', dextramque accenso ad sacrificium foculo inicit. quam cum
velut alienato ab sensu torreret animo, prope attonitus
miraculo rex cum ab sede sua prosiluisset amoverique
ab altaribus iuvenem iussisset,
[14]
'tu vero abi' inquit, 'in
te magis quam in me hostilia ausus. iuberem macte
virtute esse, si pro mea patria ista virtus staret; nunc
iure belli liberum te intactum inviolatumque hinc dimitto.'
[15]
tunc Mucius quasi remunerans meritum 'quando
quidem' inquit 'est apud te virtuti bonos, ut beneficio
tuleris a me, quod minis nequisti: trecenti coniuravimus principes iuventutis Romanae, ut in te hac via
grassaremur.
[16]
mea prima sors fuit; ceteri, ut cuiusque
exciderit primi, quoad te opportunum fortuna dederit,
suo quisque tempore aderunt.'
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.