I. causal, make to stand, imper. “ἵστη” Il.21.313, E.Supp.1230, “καθ-ίστα” Il.9.202: impf. ἵστην, Ep. “ἵστασκε” Od.19.574; 3pl. “ἵσταν” B.10.112: fut. στήσω, Dor. “στα_σῶ” Theoc.5.54: aor. 1 ἔστησα, Ep. 3pl. ἔστα^σαν for ἔστησαν dub. in Od.18.307, 3.182, 8.435, al. (v. ἔστα^σαν): hence, in late Poets, ἔστα^σας, ἔστα^σε, AP9.714,708 (Phil.): aor. 1 Med. ἐστησάμην (never intr.), v. infr.A.111.2, 3: pf. “ἕστα^κα” Cerc.3, (καθ-) Hyp.Eux.28, UPZ 112.5 (ii B.C.), (περι-) Pl.Ax.370d, (ἀφ-) LXXJe.16.5, (παρ-) Phld.Rh. 1.9S., al., (συν-) S.E.M.7.109; also ἕστηκα (v. infr.) in trans. sense, (δι-) Arist.Vent.973a18, (ἀφ-) v.l. in LXX l.c.; ἑστακεῖα trans. in Test.Epict.1.25.
II. intr., stand,
1. Act., aor. 2 ἔστην, Ep. “στάσκον” Il.3.217; 3pl. ἔστησαν, more freq. in Hom. ἔσταν, στάν [α^]; imper. στῆθι, Dor. “στᾶθι” Sapph.29, Theoc.23.38; subj. στῶ, Ep. 2 and 3sg. στήῃς, στήῃ (for στῇς, στῇ), Il.17.30, 5.598; 1pl. στέωμεν (as disyll.) 22.231, “στείομεν” 15.297; opt. σταῖεν, Ep. 3pl. “σταίησαν” 17.733; inf. στῆναι, Ep. “στήμεναι” 17.167, Od.5.414, Dor. “στᾶμεν” Pi.P.4.2; part. στάς: pf. ἕστηκα: plpf. ἑστήκειν, sts. with strengthd. augm. εἱστήκειν, as E.HF925, Ar.Av.513, Th.1.89, etc.; Ion. 3sg. “ἑστήκεε” Hdt. 7.152:—from Hom. downwds. the shorter dual and pl. forms of the pf. are preferred, ἕστα^τον, ἕστα^μεν, ἕστα^τε, ἑστᾶσι (IG12(8).356 (Thasos, vi B.C.), etc.), in Hdt. ἑστέα_σι; imper. “ἕστα^θι” Aristomen. 5; subj. ἑστῶ; opt. ἑσταίην; inf. ἑστάναι, Ep. ἑστάμεν, ἑστάμεναι (ἑστηκέναι only late, as Ael.VH3.18); part. ἑστώς (ἑστηκώς rare in early Gr., Hdt.2.126, Pl.Men.93d, Lg.802c, Arist. (infr. B.11.2), Alex.126.16, “εἱστηκότα” IG12.374.179), fem. ἑστῶσα (not ἑστυῖα; but συνεστηκυιῶν prob. in Hp.Aër.10), neut. “ἑστός” Pl.Ti.40b, Tht. 183e, SIG1234(Lycia), etc., (καθ-) POxy.68.32 (ii A.D.), (ἐν-) PRyl. 98(a).10 (ii A.D.), (παρ-) Ar.Eq.564 (-ώς freq. v.l. as in Pl. and Ar. ll.cc., preferred by Choerob.in Theod.2.313); gen. ἑστῶτος; Ion. ἑστεώς, ἑστεός, ῶτος; Ep. “ἑστηώς” Hes.Th.747; dat. pl. ἑστηῶσι cj. in Antim.16.5, cf. Call.Dian.134; Hom. does not use the nom., but has gen. ἑστα^ότος, acc. ἑστα^ότα, nom. pl. ἑστα^ότες, as if from ἑσταώς: so also plpf. ἑστάτην, ἕστα^μεν, ἕστα^τε, ἕστα^σαν: late pres. ἑστήκω, formed from pf., Posidipp. ap. Ath.10.412e: hence, fut. “ἑστήξω” Hom. Epigr.15.14, X.Cyr.6.2.17, Hegesipp.1.25, “ἑστήξομαι” X.Cyn.10.9 codd.
2. Pass., ἵσταμαι: imper. “ἵστασο” Hes.Sc.449, “ἵστω” S.Ph. 893, Ar.Ec.737: impf. ἱστάμην: fut. “στα^θήσομαι” And.3.34, Aeschin. 3.103: more freq. “στήσομαι” Il.20.90, etc.: aor. “ἐστάθην” Od.17.463, etc.; rarely ἔστην, Dor. 3sg. “ἔσστα” SIG56.43 (Argos, v B.C.): pf. ἕσταμαι (δι-) v.l. in Pl.Ti.81d, κατεστέαται v.l. in Hdt.1.196. (From I.-E. sthā-, cf. Skt. sthā- (aor. á-sthā-t), Lat. stare, etc.; Gr. redupl. pres. and pf. fr. si-sthā-, se-sthā-.)
A. Causal, make to stand, set up, “πελέκεας ἑξείης” Od.19.574; ἔγχος μέν ῥ᾽ ἔστησε φέρων πρὸς κίονα he set it against the pillar, 1.127, cf. Il. 15.126; ἱ. ἱστόν set up the loom, or raise the mast (v. “ἱστός” 1 and 11); κρητῆρας στήσασθαι to have bowls set up, Od.2.431; θεοῖς . . κρητῆρα στήσασθαι in honour of the gods, Il.6.528; στῆσαί τινα ὀρθόν, στ. ὀρθὰν καρδίαν, Pi.P.3.53,96; “ὀρθῷ στ. ἐπὶ σφυρῷ” Id.I.7(6).13; “ἐς ὀρθὸν ἱ. τινά” E.Supp.1230; “ὁ Ξανθίας τὸν φαλλὸν ὀρθὸν στησάτω” Ar.Ach.243; “ὀρθὸν οὖς ἵστησιν” S.El.27; στῆσαι λόγχας, for battle, Id.Ant.145(lyr.); esp. raise buildings, statues, trophies, etc., “ἱ. ἀνδριάντα” Hdt.2.110; “τροπαῖα” S.Tr.1102; “τροπαῖον ἱ. τῶν πολεμίων” Isoc.4.150, cf.IG22.1457.26; “τροπαῖον στησάμενοι” X.HG2.4.7; “τροπαῖον ἂν στήσαιτο τῶν ταύτης τρόπων” Ar.Pl.453; “τὰ μακρὰ στῆσαι τείχη” Th.1.69; ἱ. τινὰ χαλκοῦν set him up in brass, raise a brazen statue to him, D.13.21, 19.261 (so in pf., stand, “οὗτος ἕστηκε λίθινος” Hdt.2.141:—Pass., “σφυρήλατος ἐν Ὀλυμπία στάθητι” Pl.Phdr.236b; “σταθῆναι χαλκοῦς” Arist.Rh.1410a33).
II. set, place, of things or persons, “τρίποδ᾽ ἔστασαν ἐν πυρί” Od.8.435, etc.; “ὥς σ᾽ ἄγχι γῆς στήσωσι Καδμείας” S.OC399, etc.; fix, “τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὴν γῆν” Philostr.VA1.10; esp. set men in order or array, “πεζοὺς δ᾽ ἐξόπιθε στῆσεν” Il.4.298, cf. 2.525, etc.; “στῆσαί τινας τελευταίους” X. Cyr.6.3.25, etc.
III. bring to a standstill, stay, check, “λαὸν δὲ στῆσον” Il.6.433; νέας, ἵππους, ἡμιόνους στῆσαι, Od.3.182, Il.5.755, 24.350; μύλην στῆσαι to stop the mill, Od.20.111; στῆσεν ἄρ᾽ (sc. ἡμιόνους) 7.4; στῆσε δ᾽ ἐν Ἀμνισῷ (sc. νῆα) 19.188; “βᾶριν” Iamb.Myst.6.5; στῆσαι τὴν φάλαγγα halt it, X.Cyr.7.1.5; “ἵστησι ῥοῦν” Pl.Cra.437b, etc.; ἵ. τὴν ψυχὴν ἐπὶ τοῖς πράγμασιν ib.437a; στ. τὰ ὄμματα fix them, of a dying man, Id.Phd.118; στ. τὸ πρόσωπον compose the countenance, X.Cyr.1.3.9; “στήσαντες ἐπὶ τούτων τὴν διήγησιν” Plb. 3.2.6: esp. in Medic., “ἵ. κοιλίαν” Dsc.1.20; τὰς κοιλίας Philotim. ap. Orib.4.10.1; “αἱμορραγίας” Dsc.1.129: abs., Arist.HA605a29:—Med., “ἱστάμενος τῷ νοσήματι” Hp.Ep.19 (Hermes 53.65).
2. set on foot, stir up, “κονίης . . ἱστᾶσιν ὀμίχλην” Il.13.336; “ἵστη δὲ μέγα κῦμα” 21.313; “νεφέλην ἔστησε Κρονίων” Od.12.405, cf. Il.5.523; of battle, etc., φυλόπιδα στήσειν stir up strife, Od.11.314; “ἔριν στήσαντες” 16.292 (so intr. φύλοπις ἕστηκε the fray is on foot, Il.18.172):—also in Med., στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο ib.533, Od.9.54; “πολέμους ἵστασθαι” Hdt.7.9.β᾽, 175, 236; so “ἱστάναι βοήν” A.Ch.885; “κραυγήν” E.Or.1529 (Pass., θόρυβος ἵσταται βοῆς arises, S.Ph.1263); also of passions and states of mind, μῆνιν, ἐλπίδα στῆσαι, Id.OT699, E.IA788(lyr.).
3. set up, appoint, “τινὰ βασιλέα” Hdt.1.97; “τύραννον” S.OT940, cf. OC1041, Ant.666:—Med., “ἐστάσαντο τύραννον” Alc.37A; “φύλακας στησόμεθα” Pl.R.484d:—Pass., “ὁ ὑπὸ Δαρείου σταθεὶς ὕπαρχος” Hdt.7.105, cf. IG 9(1).32.23 (Stiris, ii B.C.).
4. establish, institute, χορούς, παννυχίδα, Hdt.3.48, 4.76 (so “στήσασθαι ἤθεά τε καὶ νόμους” Id.2.35; “ἀγῶνα” h.Ap.150); στῆσαι χορόν, Ὀλυμπιάδα, ἑορτάν, Pi.P.9.114, O.2.3, 10(11).58; “κτερίσματα” S.El.433; “χορούς” B.10.112, D.21.51; οὐχ ὑγιῶς ἱστάμενος λόγον setting up a bad argument, Anon.Lond.26.34:—Pass., “ἀγορὴ ἵσταταί τινι” Hdt.6.58.
5. = Lat. statuere, determine, “γνῶναι καὶ στῆσαι” D.H.8.68; “διαγεινώσκειν καὶ ἱστάναι” Not. Arch.4.21 (Aug.):—Pass., “τὰ ὑπό τινος σταθέντα” OGI665.27 (Egypt, i A.D.); τὰ ἑσταμένα Wilcken Chr.167.27 (ii B.C.).
6. fix by agreement, “ὁ σταθεὶς τόκος” PGrenf.1.31.1 (i B.C.), cf. PFlor.14.11 (iv A.D.); “τὸ ἑσταμένον ἐνοίκιον” BGU253.15 (iii A.D.).
7. bring about, cause, “ἀμπνοάν” Pi.P.4.199; στῆσαι δύσκηλον χθόνα make its case desperate, A.Eu.825.
IV. place in the balance, weigh, Il.19.247, 22.350, 24.232, Ar.V.40; [ἐκπώματα] Thphr.Char.18.7; “ἀριθμοῦντες καὶ μετροῦντες καὶ ἱστάντες” X.Cyr.8.2.21, etc.; ἱστάναι τι πρὸς ἀργύριον weigh a thing against silver, Hdt.2.65; ἀγαθὸς ἱστάναι good at weighing, Pl.Prt.356b; τὸ ἐγγὺς καὶ τὸ πόρρω στήσας ἐν τῷ ζυγῷ ibid., cf. Lys.10.18; ἐπὶ τὸ ἱστάναι ἐλθεῖν have recourse to the scales, Pl.Euthphr.7c:—Pass., “ἵστασθαι ἐπὶ ζυγοῦ” Arr.Epict.1.29.15; “σταθείς” weighed, IG11(2).161B113 (Delos, iii B.C.).
B. Pass. and intr. tenses of Act., to be set or placed, stand, Hom. etc., ἀγχοῦ, ἆσσον, Il.2.172, 23.97; “ἄντα τινός” 17.30; “ἐς μέσσον” Od.17.447; “σταθεὶς ἐς μέσον” Hdt.3.130; ἀντίοι ἔσταν, ἐναντίοι ἔστησαν, Il.1.535, Od.10.391: prov. of critical circumstances, “ἐπὶ ξυροῦ ἵσταται ἀκμῆς” Il.10.173: freq. merely a stronger form of εἶναι, to be in a certain place or state, “ἀργύρεοι σταθμοὶ ἐν χαλκέῳ ἕστασαν οὐδῷ” Od.7.89, etc.; ἑστάτω for ἔστω, S.Aj.1084; τὰ νῦν ἑστῶτα,= τὰ νῦν, Id.Tr.1271 (anap.); “ἐμοὶ δ᾽ ἄχος ἕστα_κεν” Id.Aj.200(lyr.): with Adv., ξυμφορᾶς ἵν᾽ ἕσταμεν, ἵν᾽ ἕστ. χρείας, in what case or need we are, Id.Tr.1145, OT1442; ποῦ τύχης ἕστηκεν; Id.Aj.102; later also ἀδίκως, ὀρθῶς, εὐλαβῶς ἵστασθαι, behave wrongly, etc., Plb.18.3.2, 33.6.3, 18.33.4.
2. take up an intellectual attitude, “ὡς ἵστασθαι δεῖ περὶ χρημάτων κτήσεως” Phld.Oec.p.38J.; οὐκ ὀρθῶς ἵ. Id.Rh.1.53S.
3. in pregnant sense, “στῆναι ἐς . . ” Hdt.9.21; “στ. ἐς δίκην” E.IT962; “στ. παρά τινα” Il.24.169 (but οἱ μὴ στάντες παρὰ τὰ δεινά those who did not face the danger, D.H.9.28): c. acc. loci, τί τοῦτ᾽ αἰθερίαν ἕστηκε πέτραν; E.Supp.987 (lyr.); “στῆτε τόνδε τρίβον” Id.Or.1251:c. acc. cogn., ποίαν μ᾽ ἀνάστασιν δοκεῖς . . στῆναι; S.Ph.277.
II. stand still, halt, “ἀλλ᾽ ἄγε δὴ στέωμεν” Il.11.348, cf. Od.6.211, 10.97; opp. φεύγω, 6.199, etc.; stand idle, Il.4.243, al.; ἑστάναι to be stationary, opp. κινεῖσθαι, Pl.R.436c, etc.; “κατὰ χώρην ἑστάναι” Hdt.4.97; οὐ μὴν ἐνταῦθ᾽ ἕστηκε τὸ πρᾶγμα does not rest here, D.21.102, cf. 10.36; ἐὰν ἡ κοιλία στῇ if the bowels are constipated, Arist.HA588a8: c. part., “οὐ στήσεται ἀδικῶν” D.10.10; come to a stop, rest satisfied, “ἄν τις ὀρθῶς ἐπιβάλῃ, ἔπειτα σταθῇ” Epicur. Fr.423; “οὐχ ἱστάμενοι” Plot.3.1.2: impers., ἵσταται there is a stop, one comes to a stop, Arist.APr.43a37, al.; “οὐκ ἔστη ἐνταῦθα κακοῖς γενομένοις ἀποθανεῖν” Plot.3.2.8; also “ἵστασθαι μέχρι τοῦ γένους” Them.in APo. 55.8,al.
2. metaph., stand firm, X.HG5.2.23; “τῇ διανοίᾳ” Plb.21.11.3; of arguments or propositions, hold good, Phld.Rh.1.83, 2.192 S.: part., ἑστηκώς fixed, stable, Arist.GA776a35, EN1104a4, Metaph. 1047a15; “δεῖ τὸ κρίμα ἑστηκὸς καὶ κύριον εἶναι” SIG826ii29 (Delph., ii B.C.); “λογισμὸς ἑστὼς καὶ νουνεχής” Plb.3.105.9; “τέχναι οὐκ ἔχουσαι τὸ ἑστηκός, ἀλλὰ τὸ στοχαστικόν” Phld.Rh.1.71S.(so Adv. ἑστηκότως, opp. στοχαστικῶς, ib.70S.), cf. Iamb.Protr.21.“κ᾽; χρεία ἑστηκυῖα καὶ τεταγμένη” Plb.6.25.10; ἑστηκότα θεωρήματα, ἑστηκότες σκοποί, Phld.Rh.1.2S., Po.5.22; of age, “ἑστηκυῖα ἡλικία” Pl.Lg.802c; τιμαὶ ἑστηκυῖαι fixed prices, PTeb.ined.703.177.
III. to be set up or upright, stand up, rise up, “κρημνοὶ ἕστασαν” Il.12.55; “ὀρθαὶ τρίχες ἔσταν” 24.359, cf. A.Th.564(lyr.), Pl.Ion535c, etc.; “κονίη ἵστατο” Il.2.151; “ἵστατο κῦμα” 21.240; of a horse, ἵστασθαι ὀρθός to rear, Hdt.5.111; ἵστασθαι βάθρων from the steps, S.OT143.
2. to be set up, erected, or built, “στήλη, ἥ τ᾽ ἐπὶ τύμβῳ ἑστήκῃ” Il.17.435; “ἕστακε τροπαῖον” A. Th.954(lyr.); “μνημεῖον” Ar.Eq.268, etc.; v. supr. A.11.
4. in marking Time, ἔαρος νέον ἱσταμένοιο when spring is not long begun, Od.19.519; ἕβδομος ἑστήκει μείς the seventh month was begun, Il. 19.117; τοῦ μὲν φθίνοντος μηνός, τοῦ δ᾽ ἱσταμένοιο as one month ends and the next begins, Od.14.162, cf. Hes.Op.780; later μὴν ἱστάμενος, μεσῶν, φθίνων, first in Hdt.6.57, 106, cf. And.1.121, Aeschin.3.67; “σχεδὸν ἤδη μεσημβρία ἵσταται” Pl.Phdr.242a.