Hrólfs saga kraka ok kappa hans
Guðni Jónsson and Bjarni Vilhjálmsson, Ed.

Hrólfr konungr býst nú til ferðar sinnar með hundrað manna ok auk kappar hans tólf ok berserkir tólf. Ekki er sagt frá ferðum þeira, fyrr en þeir koma til eins bónda. Hann stóð úti, er þeir kómu, ok bauð þeim öllum þar at vera. Konungr sagði: "Þú ert hraustr maðr, eða hefir þú nokkur efni til þess, því at vér erum eigi svá fáir saman, ok er þat ekki smábónda at taka við oss öllum." Hann hló ok mælti: "Já, herra," sagði hann, "sét hefi ek menn stundum ekki færi koma, þar sem ek hefi verit, ok ekki skal yðr skorta drykk né svá annat nætrlangt eða þat, sem þér þurfið at hafa." Konungr segir: "Þá munum vér á þetta hætta." Varð bóndi glaðr við þetta. Eru nú teknir hestar þeira ok unninn þeim beinleiki. "Hvert er nafn þitt, bóndi?" sagði konungr. "Hrana kalla mik sumir menn," sagði hann. Þar er svá beint, at varla þykkjast þeir hafa komit í beinna stað, ok er bóndi allkátr, ok þess spyrja þeir hann einskis, at hann kynni eigi ór at leysa, ok þykkir honum hann vera inn óheimskasti. Tóku nú á sik svefn. Ok er þeir vöknuðu, kól þá svá, at þeim hristust tennr í höfði ok hrukku upp allir saman ok báru á sik klæði ok allt þat, sem til fekkst, nema kappar Hrólfs konungs, þeir hlíttu þeim klæðum, sem áðr höfðu þeir. Alla kól þá um nóttina. Þá spurði bóndi: "Hversu hefir ykkr sofnazt?" Böðvarr svarar: "Vel," segir hann. Þá mælti bóndi við konung: "Veit ek, at hirðmönnum þínum þykkir heldr svalt hafa verit í skálanum í nótt, ok þat var svá, ok ekki mega þeir ætla sér at standast þær þrautir, er Aðils konungr at Uppsölum mun reyna við yðr, er þeim þótti þetta svá erfitt, ok sendu heim, herra, hálft lið þitt, ef þú vilt halda lífinu, því at ekki muntu með fjölmenni sigrast á Aðils konungi." "Mikill ertu fyrir þér, bóndi," sagði konungr, "ok þetta skal ráð hafa, sem þú leggr til." Fara nú leið sína, þá þeir eru búnir, ok biðja bónda vel lifa, en konungr sendir aptr helming liðs síns. Ríða nú leið sína, ok þegar verðr annarr bær fyrir þeim, lítill. Hér þykkjast þeir kenna inn sama bónda, sem þeir höfðu áðr hjá gist. Þeim þykkir nú undarliga við bregða. Tekr bóndi enn vel við þeim ok spyrr, hví þeir komi svá opt. Konungr svarar: "Vér vitum varla, hverjum brögðum vér erum beittir, ok máttu heita réttr bragðakarl." Bóndi segir: "Eigi skal enn illa við yðr taka." Þar eru þeir þá nótt aðra í góðum beina ok tóku svefn á sik ok vöknuðu við þat, at þorsti var svá mikill kominn á þá, at þeim þótti náliga óbæriligr, svá at þeir gátu varla hrært tunguna í höfði sér. Þeir stóðu upp ok fóru þangat til, sem skaptker eitt stóð með vín, ok drukku þar úr. Um morguninn mælti Hrani bóndi: "Enn er svá komit, herra, at þér hlýði mér, ok þykkir mér lítil þol í þeim mönnum, sem drekka verða um nætr. Meiri raun munu þér verða at þola, þá þér komið til Aðils konungs." Lusti þá á miklu illviðri, ok sitja þeir þar þann dag, ok kemr nóttin þriðja. En um kveldit var gerðr eldr fyrir þeim, ok þótti þeim helzt heitt um hönd, sem við eldinn sátu. Flestir flúðu úr því rúmi, sem Hrani bóndi hafði skipat þeim, ok stukku allir frá eldinum út utan Hrólfr konungr ok kappar hans. Bóndi mælti: "Velja megi þér, herra, ór liðinu enn, ok er þat mitt ráð, at ekki fari nema þér ok kappar yðar tólf, ok er þá nokkur ván, at þér komið aptr, en engi elligar." "Svá lízt mér á þik, bóndi," sagði Hrólfr konungr, "sem vér munum hafa ráð þín." Eru þeir þar þrjár nætr. Ríðr konungr þaðan við inn tólfta mann, en sendi aptr allt sitt lið annat. Aðils konungr hefir njósn af þessu ok kallaði þat vel, at Hrólfr konungr vildi hann heim sækja, -- "því at hann skal hingat víst erendi hafa, svá at frásagnar skal þykkja vert, áðr en vit skiljum."