This text is part of:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
26. Crudelitatem privatorum quoque serviles
manus sub certo crucis periculo ultae sunt ; tyrannorum gentes populique et, quorum erat malum,
[p. 426]
et ei, quibus inminebat, exscindere adgressi sunt.
Aliquando sua praesidia in ipsos consurrexerunt
perfidiamque et impietatem et feritatem et, quidquid
ab illis didicerant, in ipsos exercuerunt. Quid enim
potest quisquam ab eo sperare, quem malum esse
docuit ? Non diu nequitia apparet nec, quantum
iubetur, peccat.
[2]
Sed puta esse tutam crudelitatem,
quale eius regnum est ? Non aliud quam captarum
urbium forma et terribiles facies publici metus.
Omnia maesta, trepida, confusa ; voluptates ipsae
timentur; non convivia securi ineunt, in quibus
lingua sollicite etiam ebriis custodienda est, non
spectacula, ex quibus materia criminis ac periculi
quaeritur. Apparentur licet magna impensa et
regiis opibus et artificum exquisitis nominibus, quem
tamen ludi in carcere iuvent ?
[3]
Quod istud, di boni, malum est occidere, saevire,
delectari sono catenarum et civium capita decidere,
quocumque ventum est, multum sanguinis fundere,
aspectu suo terrere ac fugare ? Quae alia vita
esset, si leones ursique regnarent, si serpentibus
in nos ac noxiosissimo cuique animali daretur po-
testas ?
[4]
Illa rationis expertia et a nobis immanitatis
crimine damnata abstinent suis, et tuta est etiam
inter feras similitudo ; horum ne a necessariis quidem
sibi rabies temperat, sed externa suaque in aequo
[p. 428]
habet, quo plus se exercitat, eo incitatior.1 A
singulorum deinde caedibus in exitia gentium serpit,
et inicere tectis ignem, aratrum vetustis urbibus
inducere potentiam putat ; et unum occidi iubere aut
alterum parum imperatorium credit; nisi eodem
tempore grex miserorum sub ictu stetit, crudelitatem
suam in ordinem coactam putat.
[5]
Felicitas illa multis salutem dare et ad vitam ab
ipsa morte revocare et mereri clementia civicam.
Nullum ornamentum principis fastigio dignius pulchriusque est quam illa corona ob cives servatos, non
hostilia arma detracta victis, non currus barbarorum
sanguine cruenti, non parta bello spolia. Haec
divina potentia est gregatim ac publice servare;
multos quidem occidere et indiscretos incendii ac
ruinae potentia est.
1 〈eo incitat〉ior supplied by Gertz.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.