A.“ἄμειβον” Il.14.381: fut. “-ψω” A.Pr. 23: aor. ἤμειψα, Ep. ἄμειψα [α^] h.Cer.275, A.R.3.280; Dor. ἄμ [α_] Pi.P.5.38; Trag.:—Med., impf. ἠμειβόμην, Ep. “ἀμ-” Il.3.171, etc.: fut. “ἀμείψομαι” E.Supp.517: aor. ἠμειψάμην, Ep. and Ion. “ἀμ-” Il.4.403, Hdt.1.37, al.:—Pass., fut. “ἀμειφθήσεται” Hsch.: aor. ἠμείφθην AP7.589 (Agath.), 638 (Crin.), etc. (in med. sense, Pi.P.4.102, Theoc.7.27): pf. “ἤμειπται” Gal.1.210: Ep. plpf. “ἄμειπτο” Nonn.D.44.241.—Verb and compds. are almost exclus. poet. and Ion., but used once or twice in Pl. and X., and late Prose.
A. Act., change, exchange, (not Od.), “ἔντε᾽ ἄμειβεν” Il.17.192, etc.: τί τινος, as γόνυ γουνὸς ἀμείβων changing one knee for other, i. e. walking slowly, ib.11.547, etc.:—so either,
1. give in exchange, ὃς πρὸς Τυδεΐδην Διομήδεα τεύχε᾽ ἄμειβε χρύσεα χαλκείων ib. 6.235: c.acc., “δάμαρτ᾽ ἀμείψας” E.Alc.46: or more freq.,
2. take in exchange, “τι ἀντί τινος” Pi.P.4.17, E.Hel.1382; πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς redeem at that price, Id.Alc.462, etc.; “μορφὴν ἀ. ἐκ θεοῦ βροτησίαν” Id.Ba.4; “ἀ. τὰν ἐμὰν [φυλακάν]” Id.Rh.527; “τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω” Ibyc.24, cf. A.Ch.1019 (anap.) (prob.).
3. in Att. often of Place, change it, so pass, cross, πορθμόν, πόρον, Id.Pers. 69, E.IA 144, etc.:—hence,
b. either pass out of a house, leave it, ἀ. στέγας, δώματα, S.Ph.1262, E.El.750; or pass into, enter it, “ἀ. θύρας” Hdt.5.72, cf. A.Ch.571: generally, “πόλιν ἐκ πόλεως ἀ.” Pl.Sph. 224b, cf. Prm.138d; v. infr. B.11.2.
4. change, alter, “χρῶτα βαφῇ” A.Pers.317; “χροιᾶς ἄνθος” Id.Pr.23; “ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα” Aret.SD2.13: abs., πολλὰ ἀ. change colour, Jul.Caes. 309a; so Med., “χροιῆς ἄνθος ἀμειβομένης” Sol.27.6.
5. causal, make others change, “τεύχε᾽ ἄμειβον” Il.14.381; pass on, hand on from one to another, “τέκνα . . διαδοχαῖς ἀμείβουσαι χεροῖν” E.Hec.1159.
b. shift, dislodge, “κακὸν κακῷ” Aret.SD2.1.
II. intr. in part., ἀμείβοντες , οἱ, the interchangers, i.e. rafters that meet and cross each other, Il.23.712, cf. Theo Sm.p.122 H., Nonn.D.37.588; ἐν ἀμείβοντι, = ἀμοιβάδις, Pi.N.11.42:—so prob. “ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν τόδε” succeeds, E.Or.1503.
B. Med., change one with another, do in turn or alternately, abs., “ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον” Il.9.471; “ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ” 1.604; “ὀρχείσθην . . ἀμειβομένω” Od.8.379; ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους at every house in turn, 1.375, 2.140; “ἄρουραι ἀμειβόμεναι” ploughed and fallow in turn, Pi.N.6.9; so ἀμειβόμεναι ὁπλαῖς alternating, crosswise, of the motion of the legs in horses or oxen, Id.P.4.226; ἄλλα ἄλλοθεν ἀμείβεται now comes one thing, now another in turn, E.Hipp.1108; “ἀμείβεται μιάσματα” Id.Med.1267: c. part., θρῴσκων ἄλλοτ᾽ ἐπ᾽ ἄλλον ἀμείβεται leaps in turn . . , Il.15.684:—ἀ. στενότητι vary in narrowness, X.Cyn.9.14.
2. of dialogue, “ἀμείβεσθαι ἐπέεσσι” answer one another, Od.3.148, etc.; in part., ἀμειβόμενος προσέειπε, προσηύδα, Il.3.437, 17.33; “ἀ. πρός τινα” Hdt.8.60codd.; πρός τι ib.58, E.Tr.903: c. acc. pers. et dat. rei, ἀ. τινα μύθῳ, μύθοις, Od. 12.278, 2.83; ἀ. τινα alone, answer one, reply to him, Il.1.172, etc.; “τὸν λόγοις ἀμείφθη” Pi.P.4.102, cf. Theoc.7.27; ἀμείβετο τοῖσδε in these words, Hdt.1.35, al.:—later c. acc. rei, “τούτοις ἀμείβου . . εὐμαθές τι” A.Eu.442; “ἔπος πρὸς ἔπος” 586; “μὴ σφριγῶντ᾽ ἀμείψῃ μῦθον” E.Supp.478; “ταῦτα ἀμείψατο” Hdt.1.37: c. dupl. acc., “ταῦτα τοὺς φίλους ἀμείψατο” Id.2.173, cf.3.52, A.Supp.195; “ἕν μ᾽ ἄμειψαι μοῦνον” S.OC991; τὸν δὲ . . μῆτιν . . ἀμείβετο gave him counsel in reply, Pi.P. 9.39:—also late Prose, Luc.Alex.19.
3. repay, requite, c. acc. pers. et dat. rei, “δώροισιν ἀ. τινα” Od.24.285; “χρηστοῖσι” Hdt.1.41, cf. 4.97; “ὁμοίοις” D.20.6; “ἀμείβομαί σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν” Com.Adesp.371: c. acc. pers. only, “τὸν ἄδικον ἀ.” S.Fr.12; “τοὺς μὲν ἐκόλαζε, τοὺς δὲ ἠμείβετο” D.C.74.8: c. acc. et dat. rei, “ἀ. εὐεργεσίας χάρισιν” X.Mem.4.3.15: c. acc. rei only, “χάριν φιλότητος” S.El.134; “βροτῶν ἀσυνεσίας” E.Ph.1727; “τὴν προϋπαρχήν” Arist.EN1165a5: rarely c. dat. pers., “πολλοῖσι γὰρ κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο” E.Cyc.312: rarely also c. gen. rei compensatae, “ἀ. τινα τῆς δικαιοσύνης” Luc.Somn. 15:—mostly, return good for good; but also, bad for good, “φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα” Pi.P.7.17; bad for bad, “ἀμείψεται φόνον φόνος” E.El.1093; “κακὸν κακῷ” Aret.SD2.13.
4. purchase, “λύχνον” Lib. Or.45.10.
II. get in exchange, [οὔτοι] νιν (sc. Καρθαίαν）“ Βαβυλῶνος ἀμείψομαι” Pi.Pae.4.16; θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ᾽ ἀμειψάμενος Epigr. ap. Arist.Ath.7.4; “λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν” S.Tr. 737.
2. like Act., change a place, pass either out or in, “ψυχὴ . . ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων” Il.9.409; and reversely of things swallowed, “φάρμακα . . ἀ. ἕρκ. ὀδ.” Od.10.328; “ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδὸν . . , ἡ μὲν ἔσω . . ἡ δὲ θύραζε” Hes. Th.749; “πατρίδ᾽ ἀμειψάμενος” Sol.2; “ποταμόν” Simon.94; “πρόθυρα” A.Ch.965; “πύλας” E.Alc.752; γῆν οὐρανοῦ ἀ. change earth for heaven, Plu.2.607e; “ὑπὲρ οὐδὸν ἀμειβόμενον” Theoc. 2.104; “ἄλλην ἐξἄλλης πόλεως ἀμειβόμενος” Pl.Ap.37d; ἕτεραδ᾽ ἕτερος ἀμείβεται πήματα passes through them, E.Or.979.
3. exchange, “τὶ πρὸς νόμισμα” Plu.Aem.23.
