A.“ἀπεέργει” Hsch.: fut. ἀπείρξω: aor. ἀπείργαθον (q.v.); aor. also “ἀπεῖρξα” S.Aj.1280, Th.4.37, etc.:—Pass., pf. inf. “ἀπεῖρχθαι” Phld.Mus.p.19 K.:—keep away from, debar from, c. gen., “ὁ δὲ Τρῶας . . αἰθούσης ἀπέεργεν” Il.24.238; “σφέας θυσιέων ἀπέρξαι” Hdt.2.124; “ἀ. πόλεως ζυγόν” A.Th.471; “ἐγώ σφ᾽ ἀπείργω . . χαρᾶς” S.Aj.51 (dub. sens.); “οὐκ ἔστιν ὅτε ἀπείργομέν τινα . . μαθήματος ἢ θεάματος” Th.2.39, cf. 3.45; νόμων ἡμᾶς ἀπείργεις; do you exclude us from their benefit? Ar.V.467; “δείπνου ἀ. τινά” Cratin.57; “ἀ. τινὰ ἀπό τινος” Hdt.9.68:—Med. like Act., “ἱκέτην ἀπείργεται” A.Ch.569; but also, keep one's hands off, keep away from, “ξένου” Pl.Lg.879d.
2. keep from doing, prevent (“ἀπείργω τὸν βουλόμενον ἐνεργεῖν τι, ἀνείργω τὸν ἀρξάμενον” AB1331), c. acc. et inf., “αὐγὰς ἀπείρξω σὴν πρόσοψιν εἰσιδεῖν” S.Aj.70, cf. E.Rh.432, Antiph.126; “μὴ ποιεῖν” E.Hel.1559; “ἀ. τι μὴ γίγνεσθαι” Pl.Lg.837d:—Pass., to be debarred from doing, “ἅπτεσθαί τινος” Id.Prm.148e.
3. c. acc., keep back, keep off, ward off, “μικρὸς δὲ λίθος μέγα κῦμ᾽ ἀποέργει” Od.3.296; ἀπὸ πάμπαν εἴργοντες (sc. τοὺς πολεμίους) Pi.O.13.59; “τίς ταῦτ᾽ ἀπεῖρξεν;” S.Aj.1280; “νόσους ἀ.” E.Ion1013: abs., ἀλλ᾽ ἀπείργοι θεός God forfend! S.Aj.949; “ὅπου μἠ . . καῦμα ἀπείργει” Pl.Ti.22e, etc.
b. νόμος οὐδεὶς ἀπεῖργε checked them, Th.2.53, cf. Democr.259; τὴν βίαιον τροφὴν ἀ. prohibit it, Arist.Pol.1338b41:—Pass., “φυγῇ ἀπειργόμενος” X.HG1.4.15.
c. τὸ ἀπεργμένον the old bed of the Nile laid dry by barring or damming off the river, Hdt.2.99; ὁ ἀγκὼν . . ὡς ἀπεργμένος ῥέῃ dammed off, ibid.
II. part, divide, separate, “ὅθι κληῒς ἀποέργει αὐ χένα τε στῆθός τε” Il.8.325:—and so, bound, skirt, of seas and rivers, etc., “ὁ Ἅλυς ἔνθεν μὲν Καππαδόκας ἀπέργει, ἐξ εὐωνύμου δὲ Παφλαγόνας” Hdt.1.72; πρὸς βορῆν ἄνεμον ὁ Κεραμεικὸς κόλπος ἀπέργει ib.174, cf. 204, 2.99, 4.55.