A.“νόησα” Il.8.91; Ion. ἔνωσα (ἐν-) Hdt. 1.86: pf. νενόηκα, Ion. νένωκα (ἐν-) Id.3.6; imper. νενόηθι Hilgard Excerpta e libris Herodiani 30:—Med., Ep. aor. “νοήσατο” Il.10.501; part. “νοησάμενος” Alc.Supp.7.6, “νωσάμενος” Thgn.1298, Theoc.25.263, Call.Fr.345, etc.:—Pass. (mostly in med. sense), fut. “νοηθήσομαι” S.E.P.2.175, Gal.UP17.1: aor. “ἐνοήθην” Pl.Lg.692c; also Ion. (ἐπ-) Hdt.3.122, 6.115: pf. νενόημαι, Ion. “νένωμαι” Anacr.10, Hdt.9.53, S.Fr.182, Aëthlius 4: 3sg. plpf. ἐνένωτο (in med. sense) Hdt.1.77. Hdn.Gr.2.253 cites νοῦνται from Democr. (v. infr.) and pf. Pass. νένοται. —The compds. with ἀπό, διά, ἐν, ἐπί, μετά, πρό are used chiefly in Med.:—perceive by the eyes, observe (“οἱ ἀρχαῖοι τὸ ν. σωματικὸν . . ὑπολαμβάνουσιν” Arist. de An.427a26), Il.3.396; ὀξὺ ν. ib.374, Hes. Th.838, etc.; ὀφθαλμοῖσιν, ἐν ὀφθαλμοῖσι ν., Il.15.422, 24.294.
2. perceive by the mind, apprehend, “τὸν δὲ ἰδὼν ἐνόησε” 11.599; “οὐ . . ἴδον οὐδ᾽ ἐνόησα” Od.13.318, cf. Il.10.550, 24.337, etc.; “ἡ δ᾽ οὔτ᾽ ἀθρῆσαι δύνατ᾽ ἀντίη οὔτε νοῆσαι” Od.19.478; ἢ λάθετ᾽ ἢ οὐκ ἐνόησεν or did not take notice, Il.9.537, cf. 5.665; νοέεις δὲ καὶ αὐτός thou thyself art aware of it, Od.21.257; “θυμῷ νοέω καὶ οἶδα ἕκαστα” 18.228; “ν. τῇ καρδίᾳ” LXX Is.44.18; πρὸ ὃ τοῦ ἐνόησεν one perceives before the other, Il.10.224: abs., “[θεὸς] οὖλος ὁρᾷ, οὖλος δὲ νοεῖ, οὖλος δὲ τ᾽ ἀκούει” Xenoph.24; “ταὐτὸν δ᾽ ἐστὶ νοεῖν τε καὶ οὕνεκέν ἐστι νόημα” Parm.8.34: freq. in Philos., of thought, “μάλιστα ἔοικεν ἴδιον [ψυχῆς] τὸ ν.” Arist.de An. 403a8; “ἔοικε δὴ τὸ ζῆν εἶναι κυρίως τὸ αἰσθάνεσθαι ἢ ν.” Id.EN1170a19, cf. 1166a22; “καλῶς ν. καὶ λέγειν καὶ πράττειν” X.Cyn.1.18: also with part. added, “ὡς ἐνόησεν ἔμ᾽ ἥμενον” Od.10.375; of a future event, “νοέω κακὸν ὔμμιν ἐρχόμενον” 20.367: c. inf., “οὐκ ἐνόησα ἄψορρον καταβῆναι” 11.62; “πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας” Ep.Hebr.11.3: folld. by ὡς . . , Od.22.32, cf. Pl.Epin.977c; “νόει θ᾽ ᾗ δῆλον ἕκαστον” Emp.4.13:—Med., “νωσάμενος” Thgn.1298; “νοούμενος” S.OT1487:—Pass., to be apprehended by thought, “τὰς ἰδέας νοεῖσθαι μὲν ὁρᾶσθαι δ᾽ οὔ” Pl.R. 507b; τὰ νοούμενα, opp. τὰ αἰσθητά, ib.508c; “τὰ ἀόρατα τοῖς ποιήμασι νοούμενα” Ep.Rom.1.20.
3. think, consider, reflect, φρεσὶ ν. "ἔνθ᾽ εἴην ἢ ἔνθα" Il.15.81; “μετὰ φρεσὶ σῇσι νόησον Αἰνείαν, ἤ κέν μιν ἐρύσσεαι ἦ κεν ἐάσῃς” 20.311; οὐδ᾽ ἐνόησε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν ὡς . . ib. 264; ἐπ᾽ ἀμφότερα ν. look to both sides, Hdt.8.22: c. acc. cogn., ἄλλα νοέειν to be other wise minded, Id.7.168; also “εἰπὲ δ᾽ ᾗ νοεῖς” S.Tr.1135, cf. El.1435: part. νοέων, έουσα, wary, discreet, Il.1.577; “τὴν μέν κεν ἐπαινέσσειε νοήσας” Hes.Op.12, cf. Od.15.170; τὰ νοέων λέγει what he says advisedly, Hdt.8.102; νοῶν καὶ φρονῶν sane and in his right mind, in wills, Test.Epict.1.1, PPetr.3p.4 (iii B.C.), etc.:— in Med., “φρενὶ θεῖα νοῦνται” Democr.129; “ὑψηλὰ νενωμένος” Anacr. 10.
4. consider, deem, presume to be so and so, “ὡς μηκέτ᾽ ὄντα κεῖνον . . νόει” S.Ph.415; τόδε γὰρ νοῶ κράτιστον ib.1176; “δεῖ ν. συνεχῆ τὰ ἔνοπτρα” Arist.Mete.373a19: c. inf., δεῖ νοῆσαι τὸ μὲν ὑγρὸν εἶναι ib. 340b24, etc.; cf. νοητέον.
II. think out, devise, conceive τ<*>τό <*> ἐναίσιμον οὐκ ἐνόησε Od.2.122; ἔνθ᾽ αὖτ᾽ ἄλλ᾽ ἐνόησε θεά ib.382; ἄλλα μὲν αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ σῇσι νοήσεις, ἄλλα δὲ καὶ δαίμων ὑποθήσετ<*> 3.26; “οὐ γάρ τις νόον ἄλλος ἀμείνονα τοῦδε νοήσει” Il.9.104: freq. with neut. pl. Adj., “πεπνυμένα πάντα νοῆσαι” Od.18.230; ἄνδρων πλεῖστα νοησάμενος most cunning of men, of Sisyphus, Alc.Supp.7.6; “ὀρθὰ ν.” Hdt. 8.3:—Pass., “ἐνθύμημα νενοημένον οὐκ ἀτόπως” D.H.Th.37.
III. c. inf., to be minded, intend, ου<*>δ᾽ ἐνόησε ἐξερύσαι δόρυ bethought himself, Il.5.665; νοέω φρεσὶ τιμήςuσθαι 22.235; “νοέω δὲ καὶ αὐτὸς Ἕκτορά τοι λῦσαι” 24.560; ἦ γὰρ νοεῖς θάπτειν σφε; S.Ant.44, cf. 770, El.389, etc.:—Med., once in Hom., μάστιγα . . νοήσατο χερσἰν ἑλέσθαι he thought with himself to take the scourge, Il.10.501; ἐνέ- νωτο στρατεύειν he was minded to march, Hdt.1.77, cf. 7.206, 9.53.
IV. of words, bear a certain sense, mean, “πυθοίμεθ᾽ ἂν τὸν χρησμὸν ὅ τι νοεῖ” Ar.Pl.55, cf. Nu.1186, Pl.Cra.407e; [εἰ] τοῦτο . . νοεῖ αὐτῷ if this means for him that . . , Id.R.335e; also “ἐπιδεῖξαι ἐθέλω τὸ νυνί μοι συμβεβηκὸς τί ποτε νοεῖ” Id.Ap.40a; τὸ νοούμενον the sense, meaning, Phld.Po.Herc.991.4, al.—Not in Th. or Oratt.