previous next
ăd-ĕo , ĭī, and rarely īvi, ĭtum (arch. adirier for adiri, Enn. Rib. Trag. p. 59), 4, v. n. and
I.a. (acc. to Paul. ex Fest. should be accented a/deo; v. Fest. s. v. adeo, p. 19 Müll.; cf. the foll. word), to go to or approach a person or thing (syn.: accedo, aggredior, advenio, appeto).
I. Lit.
A. In gen., constr.
(α). With ad (very freq.): sed tibi cautim est adeundum ad virum, Att. ap. Non. 512, 10: “neque eum ad me adire neque me magni pendere visu'st,Plaut. Cur. 2, 2, 12: “adeamne ad eam?Ter. And. 4, 1, 15; id. Eun. 3, 5, 30: aut ad consules aut ad te aut ad Brutum adissent, Cic. Fragm. ap. Non. 208, 5: “ad M. Bibulum adierunt, id. Fragm. ap. Arus. p. 213 Lind.: ad aedi\s nostras nusquam adiit,Plaut. Aul. 1, 1, 24: “adibam ad istum fundum,Cic. Caec. 29
(β). With in: priusquam Romam atque in horum conventum adiretis, Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26 ed. Halm.—Esp.: adire in jus, to go to law: “cum ad praetorem in jus adissemus,Cic. Verr. 4, § 147; id. Att. 11, 24; Caes. B. C. 1, 87, and in the Plebiscit. de Thermens. lin. 42: QVO DE EA RE IN IOVS ADITVM ERIT, cf. Dirks., Versuche S. p. 193.—
(δ). With acc.: “ne Stygeos adeam non libera manes,Ov. M. 13, 465: “voces aetherias adiere domos,Sil. 6, 253: “castrorum vias,Tac. A. 2, 13: “municipia,id. ib. 39: “provinciam,Suet. Aug. 47: “non poterant adire eum,Vulg. Luc. 8, 19: “Graios sales carmine patrio,to attain to, Verg. Cat. 11, 62; so with latter supine: “planioribus aditu locis,places easier to approach, Liv. 1, 33.—With local adv.: “quoquam,Sall. J. 14: “huc,Plaut. Truc. 2, 7, 60.—
B. Esp.,
1. To approach one for the purpose of addressing, asking aid, consulting, and the like, to address, apply to, consult (diff. from aggredior, q. v.). —Constr. with ad or oftener with acc.; hence also pass.: “quanto satius est, adire blandis verbis atque exquaerere, sintne illa, etc.,Plaut. Ps. 1, 5, 35: “aliquot me adierunt,Ter. And. 3, 3, 2: “adii te heri de filia,id. Hec. 2, 2, 9: cum pacem peto, cum placo, cum adeo, et cum appello meam, Lucil. ap. Non. 237, 28: “ad me adire quosdam memini, qui dicerent,Cic. Fam. 3, 10: “coram adire et alloqui,Tac. H. 4, 65.—Pass.: “aditus consul idem illud responsum retulit,when applied to, Liv. 37, 6 fin.: “neque praetores adiri possent,Cic. Q. Fr. 1, 2, 5.—Hence: adire aliquem per epistulam, to address one in writing, by a letter: “per epistulam, aut per nuntium, quasi regem, adiri eum aiunt,Plaut. Mil. 4, 6, 9 and 10; cf. Tac. A. 4, 39; id. H. 1, 9.—So also: adire deos, aras, deorum sedes, etc., to approach the gods, their altars, etc., as a suppliant (cf.: “acced. ad aras,Lucr. 5, 1199): quoi me ostendam? quod templum adeam? Att. ap. Non. 281, 6: “ut essent simulacra, quae venerantes deos ipsos se adire crederent,Cic. N. D. 1, 27: “adii Dominum et deprecatus sum,Vulg. Sap. 8, 21: “aras,Cic. Phil. 14, 1: “sedes deorum,Tib. 1, 5, 39: “libros Sibyllinos,to consult the Sibylline Books, Liv. 34, 55; cf. Tac. A. 1, 76: “oracula,Verg. A. 7, 82.—
2. To go to a thing in order to examine it, to visit: “oppida castellaque munita,Sall. J. 94: “hiberna,Tac. H. 1, 52.—
3. To come up to one in a hostile manner, to assail, attack: “aliquem: nunc prior adito tu, ego in insidiis hic ero,Ter. Ph. 1, 4, 52: “nec quisquam ex agmine tanto audet adire virum,Verg. A. 5, 379: “Servilius obvia adire arma jubetur,Sil. 9, 272.
II. Fig.
A. To go to the performance of any act, to enter upon, to undertake, set about, undergo, submit to (cf.: accedo, aggredior, and adorior).—With ad or the acc. (class.): “nunc eam rem vult, scio, mecum adire ad pactionem,Plaut. Aul. 2, 2, 25: “tum primum nos ad causas et privatas et publicas adire coepimus,Cic. Brut. 90: “adii causas oratorum, id. Fragm. Scaur. ap. Arus. p. 213 Lind.: adire ad rem publicam,id. de Imp. Pomp. 24, 70: “ad extremum periculum,Caes. B. C. 2, 7.—With acc.: “periculum capitis,Cic. Rosc. Am. 38: “laboribus susceptis periculisque aditis,id. Off. 1, 19: “in adeundis periculis,id. ib. 24; cf.: “adeundae inimicitiae, subeundae saepe pro re publica tempestates,id. Sest. 66, 139: ut vitae periculum aditurus videretur, Auct. B. G. 8, 48: maximos labores et summa pericula. Nep. Timol. 5: “omnem fortunam,Liv. 25, 10: “dedecus,Tac. A. 1, 39: “servitutem voluntariam,id. G. 24: “invidiam,id. A. 4, 70: “gaudia,Tib. 1, 5, 39.—Hence of an inheritance, t. t., to enter on: “cum ipse hereditatem patris non adisses,Cic. Phil. 2, 16; so id. Arch. 5; Suet. Aug. 8 and Dig.; “hence also: adire nomen,to assume the name bequeathed by will, Vell. 2, 60.—
B. Adire manum alicui, prov., to deceive one, to make sport of (the origin of this phrase is unc.; Acidalius conjectures that it arose from some artifice practised in wrestling, Wagner ad Plaut. Aul. 2, 8, 8): “eo pacto avarae Veneri pulcre adii manum,Plaut. Poen. 2, 11; so id. Aul. 2, 8, 8; id. Cas. 5, 2, 54; id. Pers. 5, 2, 18.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (47 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (47):
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.10
    • Cicero, Letters to Atticus, 11.24
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 1.2.5
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 38
    • Cicero, For Sestius, 66.139
    • Cicero, Against Verres, 2.4.147
    • Cicero, For Archias, 5
    • Cicero, Philippics, 14.1
    • Cicero, Philippics, 2.16
    • Ovid, Metamorphoses, 13.465
    • Plautus, Aulularia, 2.2
    • Plautus, Aulularia, 2.8
    • Plautus, Pseudolus, 1.5
    • Vergil, Aeneid, 5.379
    • Vergil, Aeneid, 7.82
    • New Testament, Luke, 8.19
    • Old Testament, Wisdom, 8.21
    • Suetonius, Divus Augustus, 47
    • Suetonius, Divus Augustus, 8
    • Caesar, Civil War, 1.87
    • Caesar, Civil War, 2.7
    • Tacitus, Annales, 1.39
    • Tacitus, Annales, 1.76
    • Tacitus, Annales, 2.13
    • Tacitus, Annales, 4.39
    • Tacitus, Annales, 4.70
    • Tacitus, Historiae, 1.52
    • Tacitus, Historiae, 1.9
    • Tacitus, Historiae, 4.65
    • Plautus, Aulularia, 1.1
    • Plautus, Aulularia, 1.2
    • Plautus, Casina, 5.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.6
    • Plautus, Persa, 5.2
    • Plautus, Truculentus, 2.7
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 14
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 94
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1199
    • Cornelius Nepos, Timoleon, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 55
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 6
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.27
    • Cicero, De Officiis, 1.19
    • Tacitus, Germania, 24
    • Cicero, Brutus, 90
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: