previous next
ăpo (or ăpio , Isid. Orig. 19, 30), ĕre, v. a. cf.: ἅπτω, apiscor, apex.
I. A.. To fasten, attach, join, bind, tie to (syn.: ligo, adligo, jungo, conjungo, recto): comprehendere antiqui vinculo apere dicebant, Paul. ex Fest. s. v. apex, p. 18 Müll.; cf. apex; used only in part. perf. pass. aptus (the P. a. v. infra): “uteri terrae radicibus apti,fastened to the earth, Lucr. 5, 808 (Lachm., terram and apti = adepti): “bracchia validis ex apta lacertis,united with the strong shoulders, id. 4, 829: “gladium e lacunari setā equinā aptum demitti jussit,Cic. Tusc. 5, 21, 62: “linguam vinclis de pectore imo aptis moveri,Gell. 1, 15.—
B. Trop.: ex aliquā re (like pendere ex aliquā re), depending upon, arising from (so only in Cic.): “rerum causae aliae ex aliis aptae et necessitate nexae,Cic. Tusc. 5, 25, 70: “honestum, ex quo aptum est officium,id. Off. 1, 18, 60; id. Fin. 2, 14, 47: “ex quā re (sc. virtute) una vita omnis apta sit,id. Ac. 2, 10, 31: “causa ex aeternis causis apta,id. Fat. 15, 34: “cui viro ex se apta sunt omnia, etc.,id. Tusc. 5, 12, 36 (as transl. of Plat. Menex. p. 302: Ὅτῳ γὰρ ἀνδρὶ εἰς ἑαυτὸν ἀνήρτηται πάντα, etc.); cf. id. Fam. 5, 13.—Once also with pendere: “non ex verbis aptum pendere jus,Cic. Caecin. 18.—Also without ex: “vitā modicā et aptā virtute perfrui,Cic. Leg. 1, 21, 56: “rudentibus apta fortuna,id. Tusc. 5, 14, 40.—
II. A.. Joined, bound, or tied together, connected: “aptum conexum et colligatum significat,Non. p. 234, 32 (so most freq. in Lucr.): “conjugio corporis atque animae consistimus uniter apti,Lucr. 3, 846; 5, 555; 5, 558: “genus ... validis aptum per viscera nervis,bound together by the strong band of the sinews, id. 5, 928: “quae memorare queam inter se singlariter apta,id. 6, 1067 al.: “facilius est apta dissolvere quam dissipata conectere,Cic. Or. 71, 235: “quā ex conjunctione caelum ita aptum est, ut, etc.,id. Tim. 5: “qui tam certos caeli motus, tamque omnia inter se conexa et apta viderit,id. N. D. 2, 38, 97; Gell. 6, 2. —
B. Trop.: “omnia inter se apta et conexa,Cic. Fin. 4, 19, 53: “apta inter se et cohaerentia,id. N. D 3, 1, 4: “efficiatur aptum illud, quod fuerit antea diffiuens ac solutum,id. Or. 70, 233.—Poet., with abl., endowed, furnished, or ornamented with something: fides alma, apta pinnis, furnished with wings, winged, Enn. ap. Cic. Off. 3, 29, 105: “stellis fulgentibus apta caeli domus,the abode of heaven studded with glittering stars, Lucr. 6, 357 (cf. id. 5, 1205: stellis micantibus aethera fixum); “imitated by Verg.: caelum stellis fulgentibus aptum,Verg. A. 11, 202, and: “axis stellis ardentibus aptus,id. ib. 4, 482: “veste signis ingentibus aptā,Lucr. 5, 1428: “magis apta figura,id. 2, 814: lucus opacus teneris fruticibus aptus, Varr. ap. Non. p. 235, 9: “Tyrio prodeat apta sinu,Tib. 1, 9, 70.—Hence,
III. aptus , a, um, P. a., pr., fitted to something; hence, suited, suitable, proper, apposite, fit, appropriate, adapted, conformable to (cf. accommodatus and appositus, 2.).
A. In gen.: aptus is, qui convenienter alicui junctus est, Paul. ex Fest. s. v. apex, p. 18 Müll. (so most freq. after the Cic. per.); constr. with ad or dat.; of persons always with dat.
(γ). With in (cf. Rudd. II. p. 96, n. 60): “in quod (genus pugnae) minime apti sunt,Liv. 38, 21: “formas deus aptus in omnes,apt for, easily changed into, Ov. M. 14, 765: “in ceteros apta usus,Vulg. Deut. 20, 20: “vasa apta in interitum,ib. Rom. 9, 22.—
(δ). With qui (cf. Zumpt, § “568): nulla videbatur aptior persona, quae de illā aetate loqueretur,Cic. Am. 1, 4: “est mihi, quae lanas molliat, apta manus,Ov. H. 3, 70.—(ε) Poet., with inf: “(Circe) apta cantu veteres mutare figuras,Tib. 4, 1, 63: “aetas mollis et apta regi,Ov. A. A. 1, 10.— Esp. freq., (ζ) Absol., Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 235, 16: “amor,Prop. 4, 22, 42: “saltus,Ov. M. 2, 498: “ars,Tib. 1, 7, 60: “apta oscula,Tib. 1, 4, 54; Ov. H. 15, 132: “lar aptus,an extensive, satisfying possession, Hor. C. 1, 12, 43.—So in prose: “aptus exercitus,an army good in fight, ready for battle, Liv. 10, 25: “tempus aptum,the right time, id. 35, 19; so Vulg. Eccli. 20, 6 al.
B. Esp., in rhet., of the fitness, appropriateness of discourse: “quid aptum sit, hoc est quid maxime decens in oratione,Cic. de Or. 3, 55, 210; so apta oratio, which has the appropriate rhet. fulness and periodic rounding: numerosa et apta oratio, id. Or. 50, 168; cf. id. ib. 50, 70; so id. Brut. 17, 68: “Thucydides verbis aptus et pressus,exact and brief in expression, id. de Or. 2, 13, 56.—Hence, aptē , adv., closely, fitly, suitably, nicely, rightly.
I. Lit.
A. Absol.: “atque ita apte cohaeret (mundi corpus), ut etc.,Cic. Tim. 5: altera est nexa cum superiore et inde apteque pendens, id. ap. Non. p. 235, 18: “capiti apte reponere,Liv. 1, 34, 8.—
B. With ad: “apte convenire ad pedem,Cic. Fin. 3, 14, 46.— Sup.,
II. Trop., fitly, suitably, properly, duly, rightly.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (73 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (73):
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.13
    • Old Testament, 1 Samuel, 14.52
    • Old Testament, 2 Chronicles, 26.13
    • New Testament, Luke, 9.62
    • New Testament, Romans, 9.22
    • Cicero, For Aulus Caecina, 18
    • Cicero, For Milo, 20
    • Ovid, Metamorphoses, 14.765
    • Ovid, Metamorphoses, 3.596
    • Ovid, Metamorphoses, 2.498
    • Vergil, Aeneid, 11.202
    • Old Testament, 1 Chronicles, 7.40
    • Old Testament, Deuteronomy, 20.20
    • Old Testament, Ecclesiasticus, 20.6
    • Horace, Satires, 2.5.43
    • Caesar, Civil War, 2.37
    • Cicero, On Oratory, 1.32
    • Cicero, On Oratory, 1.54
    • Cicero, On Oratory, 2.13
    • Cicero, On Oratory, 3.55
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.846
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.829
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1205
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1428
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.555
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.808
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.928
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.1067
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.773
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.814
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.558
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.357
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.961
    • Cornelius Nepos, Atticus, 16.1
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 11.46
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 10.5
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 34.8
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 45
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 25
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 37.8
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 21
    • Cicero, De Legibus, 1.21
    • Cicero, De Fato, 15
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.14
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.14
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 4.17
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 4.19
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.38
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.55
    • Cicero, De Amicitia, 1
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.36
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.12
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.14
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.21
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.25
    • Cicero, De Officiis, 1.4
    • Cicero, De Officiis, 3.29
    • Cicero, De Officiis, 1.18
    • Cicero, De Officiis, 1.2
    • Cicero, De Officiis, 1.41
    • Gellius, Noctes Atticae, 6.2
    • Gellius, Noctes Atticae, 1.15
    • Martial, Epigrammata, 13.26
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.8.13
    • Cicero, Brutus, 17.68
    • Cicero, Orator, 44.149
    • Cicero, Orator, 50.168
    • Cicero, Orator, 70.233
    • Cicero, Orator, 71.235
    • Cicero, Timaeus, 5
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: