previous next
artĭfex , fĭcis, m. ars-facio.
I. Subst.
A. 1.. One that is master in the liberal arts (while opifex is a master in the artes sordidae; cf. ars, I. B. 1.), an artist, artificer: “illi artifices corporis simulacra ignotis nota faciebant,Cic. Fam. 5, 12: “reponendarum (tegularum) nemo artifex (i. e. architectus) inire rationem potuit,Liv. 42, 3: “in armamentario multis talium operum (sc. tormentorum) artificibus de industriā inclusis,id. 29, 35: “ut aiunt in Graecis artificibus eos auloedos esse, qui citharoedi fieri non potuerint, sic, etc.,Cic. Mur. 13, 29; cf. Ov. M. 11, 169 al.: “artifices scaenici,Cic. Arch. 5, 10; id. Quinct. 25; Suet. Caes. 84: “artifex lignorum,a carpenter, Vulg. 2 Reg. 5, 11; so, “artifex lignarius,ib. Isa. 44, 13: “artifices lapidum,masons, ib. 2 Reg. 5, 11: “artifex aerarius,a worker in bronze, ib. 3 Reg. 7, 14 (often thus used in Vulg. for opifex).—Also absol.: “artifex,Plaut. Am. prol. 70: “multi artifices ex Graeciā venerunt,Liv. 39, 22; so id. 5, 1; 5, 7; 5, 2; 41, 20; so Vulg. Exod. 36, 4; ib. Isa. 40, 20; ib. Act. 19, 24 et saep.—So of a charioteer, as in Gr. τεχνίτης: “ne hoc gloriae artificis daretur (auriga standing just before),Plin. 7, 53, 54, § 186.—Of a physician, Liv. 5, 3. —Of an orator or writer: “Graeci dicendi artifices et doctores,Cic. de Or. 1, 6, 23: “cum contra talem artificem (sc. Hortensium oratorem) dicturus essem,id. Quinct. 24 fin.: “politus scriptor atque artifex,id. Or. 51, 172. —
2. Trop., a master in any thing, in doing any thing, etc.: “artifices ad corrumpendum judicium,Cic. Verr. 2, 5, 71: “artifex callidus comparandarum voluptatum,id. Fin. 2, 35, 116: “Cotta in ambitione artifex,Q. Cic. Petit. Cons. 12, 47: “serendae in alios invidiae artifex,Tac. H. 2, 86 al.
B. A maker, originator, author, contriver: “si pulcher est hic mundus, si probus ejus artifex, etc.,Cic. Tim. 2: “cujus (civitatis) artifex et conditor (est) Deus,Vulg. Heb. 11, 10: “artifex omnium natura,Plin. 2, 1, 1, § 3: “si indocta consuetudo tam est artifex suavitatis,id. Or. 48, 161: “artificem (sc. malorum) mediis immittam Terea flammis,Ov. M. 6, 615: “vadit ad artificem dirae Polymestora caedis,id. ib. 13, 551: “sceleris infandi artifex,Sen. Agam. 975.—Ironic.: “O artificem probum!Ter. Phorm. 2, 1, 29.—Also for a sly, cunning contriver, inventor of a thing (cf. ars, II. fin.): “et mihi jam multi crudele canebant Artificis scelus,Verg. A. 2, 125; 11, 407. —
II. Adj.
B. Pass., skilfully prepared or made, artistic, artificial, ingenious: “quattuor artifices vivida signa boves,Prop. 3, 29, 8: “tantae tamque artifices argutiae,Plin. 10, 29, 4, § 85: “artifex dimicatio,id. 8, 40, 61, § 150: “motus,Quint. 9, 4, 8: “manus libratur artifici temperamento,Plin. 12, 25, 54, § “115: artifex vultus,Pers. 5, 40: “plaga,Sol. 35 al.Poet. of a horse, broken, trained, Ov. A. A. 3, 556.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (45 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (45):
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.12
    • null, 12.47
    • New Testament, Hebrews, 11.10
    • Old Testament, Isaiah, 40.20
    • Cicero, Against Verres, 2.5.71
    • Cicero, For Archias, 5.10
    • Cicero, For Publius Quinctius, 24
    • Cicero, For Publius Quinctius, 25
    • Cicero, For Lucius Murena, 13.29
    • Ovid, Metamorphoses, 11.169
    • Ovid, Metamorphoses, 15.218
    • Ovid, Metamorphoses, 6.615
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Vergil, Aeneid, 2.125
    • Old Testament, 1 Kings, 7.14
    • Old Testament, 2 Samuel, 5.11
    • New Testament, Acts, 19.24
    • Old Testament, Exodus, 36.4
    • Old Testament, Isaiah, 44.13
    • Old Testament, Wisdom, 13.11
    • Ovid, Metamorphoses, 13.551
    • Tacitus, Historiae, 2.86
    • Cicero, On Oratory, 1.6
    • Suetonius, Caligula, 32
    • Suetonius, Divus Julius, 84
    • Suetonius, Divus Titus, 7
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 10.85
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 12.25
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 2.3
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 8.55
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 1
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 2
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 35
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 22
    • Seneca, Agamemnon, 975
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.35
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.8
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 35
    • Persius, Saturae, 5
    • Cicero, Brutus, 25.95
    • Cicero, Orator, 51.172
    • Cicero, Timaeus, 2
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: