previous next
as-surgo (ads- , B. and K., Rib., Merk., Halm, Weissenb.; ass- , Roth), surrexi, surrectum, 3, v. n.,
I.to rise up, rise, stand up (cf. ad, II. B.; class.; freq. in Verg., once in Ov., never in Hor.; syn.: surgo, consurgo, insurgo, orior).
I. Lit.
A. Of persons: “quae dum laudatio recitatur, vos quaeso, qui eam detulistis, adsurgite,Cic. Clu. 69, 196: “fratrem adsurrexisse ex morbo,Liv. 3, 24: Valentem e gravi corporis morbo adsurgentem, Tac. H. 2, 99: “intortis adsurgens arduus undis,Val. Fl. 3, 476: “desine viso adsurgere pulvere,Claud. Cons. Stil. 3, 3.—Hence, with dat. or absol., to rise up to one, to rise up, out of respect.
b. Absol.: “neque assurgere neque salutare se dignantem,Suet. Vesp. 13; Claud. Laud. Stil. 1, 48: “et senes adsurgentes stabant,Vulg. Job, 29, 8. —In pass. impers.: “ut majoribus natu adsurgatur,Cic. Inv. 1, 30, 48: “cum adsurrectum ei non esset,Liv. 9, 46: “ludos ineunti semper adsurgi etiam ab senatu in more est,Plin. 16, 4, 5, § 13; Suet. Aug. 56: so in a zeugma: haec enim ipsa sunt honorabilia ... salutari, appeti, decedi, adsurgi, deduci, etc. (decedi and adsurgi being impers. here, the other verbs pers.), Cic. Sen. 18, 63.—Hence, trop., to give the preference to, to yield to: “sunt et Aminaeae vites ... Tmolius adsurgit quibus,yields the palm, Verg. G. 2, 98.—Poet.: “jamque adsurgentis dextrā plagamque ferentis Aeneae subiit mucronem, i.e. dextram attollentis,Verg. A. 10, 797.—
II. Transf.
A. To mount up, to rise, to increase in size, swell, tower up (poet.): “cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion,Verg. A. 1. 535: “adsurgens nox aurea,Val. Fl. 5, 566: “tumores oriuntur, deinde desinunt, deinde rursus adsurgunt,Cels. 2, 8: “non coeptae adsurgunt turres,Verg. A. 4, 86: “terra jacet aggeribus niveis informis septemque adsurgit in ulnas,rises seven ells high, id. G. 3, 355: Adsurgit ceu forte minor sub matre virente Laurus, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 244.—
B. Of mental objects.
1. To rise: “nunc sera querellis Haud justis adsurgis,” i. e. break out in complaints, Verg. A. 10, 95: “adsurgunt irae,id. ib. 12, 494: “in ultionem adsurgere,Flor. 3, 1, 10.—
2. To rise in courage, to rise (cf. the opp. affligi): “gaudet in adversis animoque adsurgit Adrastus,Stat. Th. 10, 227.—
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (31 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (31):
    • Old Testament, Genesis, 31.35
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 69.196
    • Cicero, Against Piso, 12
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 46
    • Vergil, Aeneid, 1
    • Vergil, Aeneid, 10.797
    • Vergil, Aeneid, 10.95
    • Vergil, Aeneid, 4.86
    • Vergil, Georgics, 2.98
    • Vergil, Georgics, 3.355
    • Old Testament, Esther, 5.9
    • Suetonius, Divus Augustus, 56
    • Suetonius, Tiberius, 31
    • Tacitus, Annales, 13.38
    • Tacitus, Historiae, 2.99
    • Suetonius, Divus Julius, 78
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 13
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 16.13
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 24
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 4
    • Cicero, De Senectute, 18
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.476
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 5.566
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 8.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 1.52
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 2.22
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 2.8
    • Statius, Thebias, 10
    • Statius, Thebias, 2
    • Columella, Res Rustica, 2.2.1
    • Cicero, De Inventione, 1.30
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: