previous next
căpesso (căpisso , Pac. ap. Non. p. 227, 1), īvi (Sall. H. 3, 68 Dietsch; Tac. A. 15, 49), or ii (Tac. A. 12, 30: capessi, given by Diom. p. 367 P., and by Charis. ap. Prisc. p. 902 ib., but apparently erroneously; cf. Struve, p. 198, and lacesso), ītum (acc. to Prisc. l. l.
I.part. fut. capessiturus, Tac. A. 6, 48), 3, v. desid. a. [capio].
I. Lit., to seize, take, or catch at eagerly, to snatch at, lay hold of (capesso = desidero capere, Prisc. l. l.; “rare but class.): alia animalia cibum partim oris hiatu et dentibus ipsis capessunt, partim unguium tenacitate adripiunt,Cic. N. D. 2, 47, 122: “pastus,id. ib.: “arma,Verg. A. 3, 234; Ov. M. 11, 378.—
B. Of relations of place, to strive to reach a place or limit, to betake one's self to, to go to, to repair or resort to; constr. usu. with acc.; ante-class. also capere se in or ad aliquem locum.
(β). Se in or ad aliquem locum: “quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,Plaut. As. 1, 3, 6: “nunc pergam... me domum capessere,id. Am. 1, 1, 106; Titin. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 346.—
(γ). With adverb. dat.: “quo nunc capessis te,Plaut. Bacch. 1, 2, 5; id. Rud. 1, 2, 89; 1, 2, 83.—
II. Trop.
A. To take hold of any thing with zeal, to take upon one's self, take in hand, to undertake, enter upon, engage in, execute, manage (the most usu. signif.; cf. I. A.): Pac. ap. Non. p. 227, 1: “nunc ad senem cursum capessam,Plaut. Capt. 4, 1, 9: “viam,Liv. 44, 2, 8: “alicujus imperia,Plaut. Trin. 2, 2, 23: “jussa,to perform, execute, Verg. A. 1, 77; Plaut. Aul. 4, 1, 4; so, capessere rem publicam, to undertake affairs of state, to engage in public affairs, administer (differing, by the idea of zealous co-operation and activity, from accedere ad rem publicam, which designates merely the entering upon a public office or duty), Cic. Sest. 6, 14; id. de Or. 3, 29, 112; id. Att. 1, 17, 10; 16, 7, 7; Sall. C. 52, 5; id. J. 85, 47; Nep. Them. 2, 1; Liv. 3, 69, 5; Tac. A. 1, 24; 12, 41; 16, 26; id. H. 4, 5; 4, 39; Suet. Tib. 25; Quint. 12, 3, 1: “civitatem,Plin. Pan. 39, 5: “orbem terrae,Tac. A. 11, 34; 12, 5: “magistratus,id. Agr. 6: “imperium,id. A. 13, 4; 14, 26: “vigintiviratum,id. ib. 3, 29: “provincias,id. ib. 6, 27: “officia in republică,id. ib. 6, 14 Halm: “curas imperii,Plin. Pan. 66, 2: “laborem cum honoribus,Sall. H. 1, 48, 9 Dietsch: “bellum,Liv. 26, 25, 5: “pugnam,to commence, id. 2, 6, 8; 10, 5, 4; Tac. A. 12, 30; id. H. 3, 16; 5, 17: “proelium,Just. 2, 12: “partem belli,Liv. 31, 28, 4: “partem pugnae,id. 26, 5, 15: “fugam,to take to flight, id. 1, 25, 7: “principium facinoris,Tac. A. 15, 49: “inimicitias,id. ib. 5, 11: “noctem in castris tutam et vigilem,to pass, id. ib. 4, 48: “divorsa,Sall. H. 3, 68 Dietsch: “tuta et salutaria,to adopt, Tac. A. 15, 29: “parata,id. ib. 6, 37: “meliora,id. ib. 6, 48 et saep.: “libertatem,Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch; Cic. Phil. 10, 9, 19: recta, * Hor. S. 2, 7, 7.—
2. Esp., to lay hold of with the mind, to comprehend, understand: “in capessendis naturae sensibus,Gell. 12, 1, 11.—
B. To betake one's self to, enter upon (cf. I. B.): “quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat,Plaut. Bacch. 4, 10, 2.—
2. With the idea of completed action, to attain to, to reach a person or thing: neque (te) posse corde capessere, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v 44 Vahl.).
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (46 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (46):
    • Cicero, Letters to Atticus, 10.9.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 1.17.10
    • Cicero, Philippics, 10.9.19
    • Cicero, For Sestius, 6.14
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 5.4
    • Ovid, Metamorphoses, 11.378
    • Plautus, Rudens, 1.2
    • Plautus, Trinummus, 2.2
    • Vergil, Aeneid, 1.77
    • Vergil, Aeneid, 3.234
    • Vergil, Aeneid, 4.346
    • Horace, Satires, 2.7.7
    • Tacitus, Annales, 11.34
    • Tacitus, Annales, 12.30
    • Tacitus, Annales, 13.4
    • Tacitus, Annales, 15.29
    • Tacitus, Annales, 15.49
    • Tacitus, Annales, 1.24
    • Tacitus, Annales, 6.48
    • Tacitus, Historiae, 3.16
    • Tacitus, Historiae, 4.5
    • Tacitus, Agricola, 6
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Plautus, Asinaria, 1.3
    • Plautus, Aulularia, 4.1
    • Plautus, Bacchides, 1.2
    • Plautus, Bacchides, 4.10
    • Plautus, Captivi, 4.1
    • Cicero, On Oratory, 3.29
    • Suetonius, Tiberius, 25
    • Cornelius Nepos, Themistocles, 2.1
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 69.5
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 2
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 6.8
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 25.5
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 5.15
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 28
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 25.7
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.45
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.47
    • Cicero, De Divinatione, 1.20
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.18
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 4.316
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 3.1
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 52
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 85
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: