previous next
certāmen , ĭnis, n. id.,
I.a contest, struggle, strife, whether friendly or hostile, physical or intellectual; most freq. of a pugilistic contest of any kind; but also of contention in war.
I. A contest, struggle in games or otherwise.
2. Meton., poet., the object contended for, the prize, Ov. M. 13, 129: “pecoris magistris Velocis jaculi certamina ponit in ulmo,Verg. G. 2, 530 Heyne.—
B. Trop., a rivalry, contest, struggle, emulation, etc.: “certamen honestum (Stoicorum et Peripateticorum),Cic. Fin. 2, 21, 68: “est mihi tecum pro aris et focis certamen,id. N. D. 3, 40, 94: “est alicui certamen cum aliquo de principatu,Nep. Them. 6, 3: certamen honoris et gloriae. Cic. Lael. 10, 34; cf. id. Off. 1, 12, 38; Sall. J. 41, 2; Quint. 10, 5, 5: “bona ratio cum perditā confligit. In ejus modi certamine ac proelio,Cic. Cat. 2, 11, 25: “pugna forensium certaminum,id. 5, 12, 22: “eloquentiae inter juvenes,Quint. 2, 17, 8: “verborum linguaeque,Liv. 10, 22, 6: “laboris ac periculi,id. 28, 19, 14: “amicitiae, benevolentiae,id. 37, 53, 7: “bonae artis ac virtutis,id. 37, 54, 19: “irarum,id. 1, 7, 2; cf. id. 3, 39, 3: “conferendi (pecuniam),id. 4, 60, 8: “patrum animos certamen regni ac cupido versabat,id. 1, 17, 1; cf. id. 21, 31, 6: “leti (inter mulieres Indas),Prop. 3 (4), 13, 19.diu magnum inter mortales certamen fuit, vine corporis an virtute animi, etc.,Sall. C. 1, 5; cf. Tib. 4, 1, 37.—Rarely with gen. of adversary: “si in virtutis certamen venerint ( = cum virtute),Cic. Fin. 5, 24, 71 Madv. ad loc.—Poet.: “mite vini,a drinking bout, Tib. 3, 6, 11.—Also poet.: certamina ponere, syn. with certamina instituere = ἀγῶνα προτιθέναι, to order, arrange a fight or contest, Verg. A. 5, 66; 8, 639; cf. id. G. 2, 530 Wagn.—Of inanimate things: “Arboribusque datumst variis exinde per auras Crescendi magnum inmissis certamen habenis,Lucr. 5, 787.—
II. Esp., a military strife, battle, engagement, contest, fight, combat.
A. Subject. (diff. from the objective; cf.: “proeliam, pugna, bellum, etc.): horrida Romuleum certamina pango duellum,Enn. Ann. 1, 1; 1, 476; 2, 6; 5, 1295; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Lucr. 4, 844; Ov. M. 12, 180; Liv. 36, 19, 13: “aeterno certamine proelia pugnasque edere,Lucr. 2, 117: “fit proelium acri certamine,Hirt. B. G. 8, 28; cf.: “proelii certamen,id. B. Alex. 16: “certamine,with zeal, emulously, earnestly, Verg. A. 5, 197; Curt. 9, 4; Sil. 10, 536; cf.: “nec magni certaminis ea dimicatio fuit,not severe, Liv. 21, 60, 7. —
B. Object., = proelium, pugna, etc.: “vario certamine pugnatum est,Caes. B. C. 1, 46: “erat in celeritate omne positum certamen, utri, etc.,id. ib. 1, 70: “bella atque certamina,Sall. C. 33, 5: “ubi res ad certamen venit,id. J. 13, 4: “in certamine ipso,Liv. 2, 44, 11: “navalia,a naval engagement, sea-fight, id. 31, 14, 4: “classicum,Vell. 2, 85, 2: “saevit medio in certamine Mavors,Verg. A. 8, 700 et saep.—Hence.
C. In the postAug. histt. for war in gen., Flor. 1, 20; Eutr. 1, 16; Just. 7, 2, 6; 7, 6, 6.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (55 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (55):
    • Cicero, Letters to his Friends, 10.18.2
    • Caesar, Gallic War, 8.28
    • Cicero, Against Catiline, 2.11.25
    • Ovid, Metamorphoses, 10.177
    • Ovid, Metamorphoses, 13.129
    • Ovid, Metamorphoses, 7.792
    • Ovid, Metamorphoses, 12.180
    • Ovid, Metamorphoses, 12.304
    • Ovid, Metamorphoses, 1.446
    • Vergil, Aeneid, 5.603
    • Vergil, Aeneid, 8.700
    • Vergil, Aeneid, 5.144
    • Vergil, Aeneid, 5.197
    • Vergil, Aeneid, 5.66
    • Vergil, Georgics, 2.530
    • Suetonius, Vitellius, 4
    • Caesar, Civil War, 1.46
    • Cicero, On Oratory, 2.78
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 41
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.117
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.844
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.787
    • Suetonius, Divus Claudius, 21
    • Suetonius, Domitianus, 4
    • Suetonius, Nero, 12
    • Cornelius Nepos, Themistocles, 6.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 39.3
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 44.11
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 60
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 53.7
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 22.6
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 54.19
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 17.1
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 7.2
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 60.8
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 19.14
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 19
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.21
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.24
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.40
    • Cicero, De Amicitia, 10
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.26
    • Cicero, De Officiis, 1.12
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 8.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 17.8
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.2
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 3.6
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 2.12
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 5.5
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 1
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 33
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 13
    • Florus, Epitome Rerum Romanorum, 1.20
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: