previous next
clēmentĭa , ae, f. 1. clemens.
I. A calm, tranquil state of the elements, calmness, mildness, tranquillity (like clemens in this signif. mostly post-Aug.): “clementia ventorum, tranquillitas maris,App. de Deo Socr. p. 52, 1: “soli caelique,Flor. 3, 3, 18; cf.: “emollit gentes clementia caeli,Luc. 8, 366: “aestatis,Plin. Ep. 5, 6, 5: “hiemis,Col. 5, 5, 6: “nascentis anni,id. 11, 3, 9: “diei,id. 9, 13, 4: “Nili,Stat. Th. 3, 527.—
II. (Acc. to clemens, II. B.) Indulgent, forbearing conduct towards the errors and faults of others, moderation, mildness, humanity, forbearance, benignity, clemency, mercy (the class. signif.; very freq., esp. in prose; “syn.: benignitas, comitas, lenitas, mansuetudo, etc.): clementia (est), per quam animi temere in odium alicujus concitati invectio comitate retinetur,Cic. Inv. 2, 54, 164: “clementia est temperantia animi in potestate ulciscendi, vel lenitas... in constituendis poenis,Sen. Clem. 2, 3: facilitas et clementia, * Ter. Ad. 5, 4, 7; cf. Cic. Off. 1, 25, 88: “illam clementiam mansuetudinemque nostri imperii tantam in crudelitatem inhumanitatemque esse conversam,Cic. Verr. 2, 5, 44, § 115; id. Deiot. 15, 43; id. Lig. 3, 10: “lenitas et clementia,id. Att. 14, 19, 2: “clementia et probitas vestra,Sall. H. 1, 41, 1 Dietsch; Liv. 3, 58, 4; Ov. M. 8, 57; Quint. 9, 2, 28; Tac. H. 3, 19: “juris,Quint. 7, 4, 18 Spald., and antith. to jus asperius, id. 9, 2, 90; “opp. severitatem,Sen. Clem. 1, 1, 4: “elephanti contra minus validos,Plin. 8, 7, 7, § 23: “leonis in supplices,id. 8, 16, 19, § 48; “and as an attribute of princes,id. 8, 7, 7, § 48; Vop. Aur. 44; whence a title of the emperors, v. IV.—Less freq.,
III. Clementia, personified as a deily, the goddess of grace, Plin. 2, 7, 5, § 14; Stat. Th. 12, 482 sq.; Claud. Laud. Stil. 2, 6 sq.
IV. A title of the emperor: “Clementia tua,Your Grace, Lampr. Alex. Sev. 65; Spart. ap. Geta, I. init.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (24 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (24):
    • Cicero, Letters to Atticus, 14.19.2
    • Cicero, Against Verres, 2.5.115
    • Cicero, For King Deiotarius, 15.43
    • Cicero, For Ligarius, 3.10
    • Ovid, Metamorphoses, 8.57
    • Tacitus, Historiae, 3.19
    • Lucan, Civil War, 8.366
    • Cornelius Nepos, Alcibiades, 10.3
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 8.23
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 2.14
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 8.48
    • Pliny the Younger, Epistulae, 5.6.5
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 58.4
    • Seneca, de Clementia, 1.1.4
    • Seneca, de Clementia, 2.3
    • Cicero, De Officiis, 1.25
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 4.18
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.90
    • Statius, Thebias, 12
    • Statius, Thebias, 3
    • Columella, Res Rustica, 5.5.6
    • Columella, Res Rustica, 9.13.4
    • Cicero, De Inventione, 2.54
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: