previous next
commĕātus (conm- ), ūs, m. id..
I. A going to and fro, passing freely, going at will: “in eo conclavid ego perfodi parietem, Quā conmeatus clam esset hinc huc mulieri,Plaut. Mil. 2, 1, 65; cf.: “commeatum vocis exercent fauces,Pall. 1, 3.—
II. Meton.
A. A place through which one can pass back and forth, a thoroughfare, passage (rare; cf.: “abitus, aditus, circuitus, etc.): nimis beat, quod conmeatus transtinet trans parietem,Plaut. Mil. 2, 5, 58: “per hortum utroque conmeatus continet,id. Stich. 3, 1, 44; Dig. 43, 8, 2, § 25.—
B. A leave of absence from one's station for a definite time, a furlough: “commeare, ultro citro ire: unde commeatus dari dicitur, id est tempus, quo ire, redire quis posset,Fest. p. 277, 27 Müll.: “dare commeatum totius aestatis,Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62: “petere,Vell. 2, 11, 2; Suet. Tib. 10; id. Ner. 35; id. Galb. 6; id. Claud. 23: “sumere,Liv. 3, 46, 10: “dare,id. 3, 46, 9; Suet. Calig. 29: “accipere,Plin. Ep. 3, 4, 2: “in commeatu esse,to be on furlough, Liv. 33, 29, 4: “commeatu abesse,Suet. Tib. 72; Dig. 4, 6, 35, § 9: “in iis stativis satis liberi commeatus erant,Liv. 1, 57, 4: “(legiones) promiscuis militum commeatibus infirmaverat,Tac. A. 15, 10; cf. id. H. 1, 46: “cum miles ad commeatus diem non adfuit,on the day when the furlough expired, Quint. 7, 4, 14; cf. Auct. Her. 1, 14, 24: “commeatūs spatium excedere,Dig. 49, 16, 14: “ultra commeatum abesse,ib. 50, 1, 2, § 6.—Transf.: “cras igitur (sc. proficiscar), nisi quid a te commeatus,Cic. Att. 13, 41 fin. dub. (al. commeat); v. Orell. N. cr.: “longum mihi commeatum dederat mala valetudo,rest, Sen. Ep. 54, 1: “servitus assidua... sine intervallo, sine commeatu,id. Q. N. 3, praef. § 16.—
C. A train, a convoy, caravan, a company carried, a transportation, trip, passage: “Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre,Tac. A. 14, 33; 13, 39; Suet. Ner. 20: “duobus commeatibus exercitum reportare instituit,Caes. B. G. 5, 23: secundum commeatum in Africam mittit ad Caesarem, Auct. B. Afr. 34: commeatibus per municipia ac colonias dispositis, supplies of provisions, relays of horses, etc., Suet. Tib. 38: “cerneres canes... per omnem nostrum commeatum morsibus ambulare,App. M. 8, p. 209, 18.—
2. Freq. opp. frumentum, the remaining supplies of war: “ad Vesontionem rei frumentariae commeatūsque causā moratur,Caes. B. G. 1, 39: “uti frumento commeatuque Caesarem intercluderet,id. ib. 1, 48; 3, 6; 3, 23 fin.; cf. Plaut. Mil. 2, 2, 70 supra.—*
E. Transf.: “commeatus argentarius,gain acquired by money transactions, Plaut. Ps. 1, 5, 9.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (38 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (38):
    • Cicero, Letters to Atticus, 13.41
    • Caesar, Gallic War, 2.9
    • Caesar, Gallic War, 1.39
    • Caesar, Gallic War, 5.23
    • Cicero, Against Verres, 2.5.52
    • Cicero, Against Verres, 2.5.62
    • Cicero, On Pompey's Command, 17.53
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 57.4
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 14.3
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 54.4
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 13
    • Plautus, Pseudolus, 1.5
    • Plautus, Stichus, 3.1
    • Suetonius, Nero, 20
    • Suetonius, Tiberius, 72
    • Tacitus, Annales, 14.33
    • Tacitus, Annales, 15.10
    • Tacitus, Historiae, 1.46
    • Plautus, Epidicus, 3.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.1
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.5
    • Suetonius, Caligula, 29
    • Suetonius, Caligula, 43
    • Suetonius, Divus Claudius, 23
    • Suetonius, Galba, 6
    • Suetonius, Nero, 35
    • Suetonius, Tiberius, 10
    • Suetonius, Tiberius, 38
    • Pliny the Younger, Epistulae, 3.4.2
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 32
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 46.10
    • Livy, The History of Rome, Book 33, 29.4
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 46.9
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 4.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 4.14
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 6.26
    • Seneca, Epistulae, 54.1
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: