previous next
com-prĕhendo (conp- ; also com-prendo , very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo , v. prehendo), di, sum, 3,
I.v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
I. Prop.
A. In gen.: “quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?Cic. N. D. 1, 33, 92: “(vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,Cels. 4, 1 fin.: “cum (forfex) dentem comprehendere non possit,id. 7, 12, 1: “mordicus manum eorum (elephantorum),Plin. 9, 15, 17, § 46: “morsu guttura,Luc. 4, 727: “nuces modio,Varr. R. R. 1, 7, 3: “naves,to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.: “oras vulneris suturae comprehendunt,Cels. 7, 4, 3: “comprehendunt utrumque et orant,Caes. B. G. 5, 31: “ter frustra comprensa manus effugit imago,Verg. A. 2, 794; cf. “aures,Tib. 2, 5, 92: “nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.: “naves in flumine Vulturno comprehensae,assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39: “ignem,to take, catch, Caes. B. G. 5, 43; “and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,Verg. G. 2, 305; cf.: “opera flammā comprehensa,Hirt. B. G. 8, 43; and: “avidis comprenditur ignibus agger,Ov. M. 9, 234: “loca vallo,Front. 2, 11, 7; and absol.: “comprehensa aedificia,Liv. 26, 27, 3.—
B. In partic.
1. To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend: “aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20: “tam capitalem hostem,Cic. Cat. 2, 2, 3: “hominem,id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14: “nefarios duces,id. Cat. 3, 7, 16: “Virginium,Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1: “praesidium Punicum,id. 26, 14, 7: “hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,Caes. B. G. 4, 27; 5, 25: “in fugā,id. ib. 5, 21.—Rarely of disease: “comprehensus morbo,Just. 23, 2, 4; cf.: “comprehensi pestiferā lue,id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon: “aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,Caes. B. C. 3, 46 fin.—*
b. Of things, to intercept'-epistulas, Just. 20, 5, 12.—
2. To seize upon one, to apprehend him in any crime: “fures,Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
b. Transf. to the crime: “nefandum adulterium,to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72: “res ejus indicio,id. Clu. 16, 47.—
3. Of plants, to take root; of a graft: “cum comprehendit (surculus),Varr. R. R. 1, 40 fin.; so, “in gen.,Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
4. Of women, to conceive, become pregnant, = concipere: “si mulier non comprehendit, etc.,Cels. 5, 21 fin.
5. Of a space, to contain, comprise, comprehend, include: “ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,Varr. R. R. 1, 7, 3: “circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,Curt. 6, 6, 24. —
6. In late medic. lang., of medicines, to combine: “aliquid melle,Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.
7. Of the range of a missile: “quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,Sil. 4, 102.—
8. Of the reach of a surgical instrument: “si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,Cels. 8, 3 init.
II. Trop.
A. To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare): “aliquid visu,Sil. 3, 408; “and without visu: comprehendere vix litterarum apices,Gell. 13, 30, 10.—
B. To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6: “omnes animo virtutes,id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64: “animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,id. Ac. 2, 7, 21 sq.: “omnia animis et cogitatione,id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136: “aliquid mente,id. N. D. 3, 8, 21: “aliquid memoriā,id. Tusc. 5, 41, 121: “qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,id. ib. 1, 22, 50: “aliquid certis signis,Col. 6, 24, 3: “aliquid experimentis assiduis,Pall. 2, 13, 8.—Without abl.: “esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18: “virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
2. Poet.: aliquid numero, to number, enumerate: “neque enim numero comprendere refert,Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.: “numerum quorum comprendere non est,id. Tr. 5, 11, 19.—
D. To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare; “mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,to have many friends, Cic. Cael. 6, 13: “adulescentem humanitate tuā,id. Fam. 13, 15, 3: “quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,id. Planc. 19. 47.—
E. To shut in, include (late Lat.): “spiritum in effigiem,Lact. 4, 8, 9: “elementorum figurae humanā specie comprehensae,id. 2, 6, 1.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (58 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (58):
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.15.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 12.21.1
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 1.2.4
    • Caesar, Gallic War, 4.27
    • Caesar, Gallic War, 5.31
    • Caesar, Gallic War, 5.43
    • Caesar, Gallic War, 8.43
    • Cicero, Against Catiline, 2.2.3
    • Cicero, Against Catiline, 3.7.16
    • Cicero, For Quintus Roscius the Actor, 5.15
    • Cicero, For Plancius, 19
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 16.47
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 2.6
    • Cicero, For Cornelius Balbus, 1.3
    • Cicero, For Marcus Caelius, 6.13
    • Cicero, For Milo, 27.72
    • Ovid, Metamorphoses, 13.160
    • Ovid, Metamorphoses, 9.234
    • Vergil, Aeneid, 2.794
    • Vergil, Georgics, 2.104
    • Vergil, Georgics, 2.305
    • Caesar, Civil War, 3.46
    • Cicero, On Oratory, 1.8
    • Cicero, On Oratory, 2.31
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.1082
    • Suetonius, Caligula, 39
    • Suetonius, Tiberius, 38
    • Lucan, Civil War, 4.727
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 9.46
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 4.1
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 5.21
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 5.27
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 7.12
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 7.4
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 8.3
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 10.5
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 48.6
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 14.7
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 27.3
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 7.9
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 41.1
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 24.9
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.7
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.33
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.25
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.8
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.41
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 5.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.91
    • Ovid, Tristia, 5.11
    • Ovid, Tristia, 5.2
    • Columella, Res Rustica, 3.5.1
    • Columella, Res Rustica, 5.6.18
    • Columella, Res Rustica, 6.24.3
    • Columella, Res Rustica, 7.3.15
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.6.24
    • Cicero, Brutus, 5.19
    • Cicero, Brutus, 8.34
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: