previous next
con-sūmo , sumpsi, sumptum, 3 (
I.perf. sync. consumpsti, Prop. 1, 3, 37; inf. consumpse, Lucr. 1, 234), v. a., to take wholly or completely, i. e.,
I. Lit.
A. In gen. (post-Aug. and rare): “vasti surgunt immensis torquibus orbes, tergaque consumunt pelagus,take up, completely cover, Manil. 5, 584: “tela omnia solus pectore consumo,Sil. 5, 640; cf.: “clipeo tela,id. 10, 129: “jugulo ensem,Stat. Th. 10, 813: “ferrum pectore,id. ib. 12, 745; cf. id. Achill. 2, 205; Dig. 26, 7, 54.—
B. In partic., of food, to eat, consume, devour (class.): “agri multa efferunt quae vel statim consumantur vel mandentur condita vetustati,Cic. N. D. 2, 60, 151: “frumenta,Caes. B. G. 6, 43; cf. id. ib. 7, 17; “7, 77: fruges,Hor. Ep. 1, 2, 27: “vitiatum (aprum),id. S. 2, 2, 92: “angues,Cic. N. D. 1, 36, 101: “draconem,Suet. Tib. 72: “mensas accisis dapibus,Verg. A. 7, 125 al.
II. Transf.
1. In gen., to consume, devour, waste, squander, annihilate, destroy, bring to naught, kill.
a. Of inanimate things: “faciat quod lubet: Sumat, consumat, perdat,Ter. Heaut. 3, 1, 56; cf. Sall. C. 12, 2: “patrimonium per luxuriam,Cic. Rosc. Am. 2, 6: “bona paterna,Quint. 3, 11, 13; 3, 11, 16: “omnem materiam,Ov. M. 8, 876: omne id aurum in ludos, Liv. 39, 5, 9; Val. Max. 3, 1, 1 fin.; cf. 2. β infra: “omnes fortunas sociorum,Caes. B. G. 1, 11; cf.: “omnes opes et spes privatas meas,Sall. H. Fragm. 2, 96, 2 Dietsch: “omnia flammā,Caes. B. C. 2, 14; cf.: “aedes incendio,Liv. 25, 7, 6: “domum incendio,Suet. Calig. 59: “consumpturis viscera mea flammis,Quint. 6, prooem. § 3: “ viscera fero morsu,Ov. M. 4, 113: “anulum usu,id. P. 4, 10, 5; cf.: “ferrum rubigine,to eat, consume, Curt. 7, 8, 15.—Of time, to spend, pass: “horas multas saepe suavissimo sermone,Cic. Fam. 11, 27, 5: “dicendo tempus,Cic. Verr. 2, 2, 39, § 96: “diem altercatione,id. Fam. 1, 2, 1; id. Univ. 1 fin.; id. Fam. 7, 1, 1: “annua tempora,Lucr. 5, 618: “consumitur vigiliis reliqua pars noctis,Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 2, 23: “magnam partem diei,id. B. G. 5, 9 fin.: “omne tempus,Liv. 29, 33, 9; 24, 14, 10: “dies decem in his rebus,Caes. B. G. 5, 11: “in eo studio aetatem,Cic. Off. 1, 1, 2: “tota nox in exinaniendā nave consumitur,Cic. Verr. 2, 5, 25, § 64; Caes. B. C. 2, 23, 1: “multos dies per dubitationem,Sall. J. 62, 9; cf. Tac. H. 4, 43 fin.: “omne tempus circa Medeam,id. Or. 3: “continuum biduum epulando potandoque,Suet. Tib. 42: precando Tempora cum blandis verbis, to waste or lose time and words in supplications, Ov. M. 2, 575: “multis diebus et laboribus consumptis,Sall. J. 93, 1: “ubi longa meae consumpsti tempora noctis?Prop. 1, 3, 37.—Of strength, feeling, voice, etc.: “in quo tanta commoveri actio non posset, si esset consumpta superiore motu et exhausta,Cic. de Or. 3, 26, 103: “adfectus,Quint. 2, 13, 13; 4, 2, 120: “spiritus,id. 11, 3, 53: “vocem instans metus,Tac. H. 1, 42: “ignominiam,id. ib. 3, 24: “gratiam rei nimiā captatione,Quint. 8, 6, 51: “vires ipsā subtilitate,id. 12, 2, 13: “bona ingenii,id. 12, 5, 2; 3, 11, 23; cf. Sall. J. 25, 11.—Poet.: cum mare, cum terras consumpserit, aëra tentet, i. e.-seek a refuge therein in vain, Ov. H. 6, 161.—
b. Of living beings.
(α). To destroy, kill: “si me vis aliqua morbi aut natura ipsa consumpsisset,Cic. Planc. 37, 90; cf.: “quos fortuna belli consumpserat,Sall. H. 1, 41, 5 Dietsch: “tantum exercitum fame,Caes. B. G. 7, 20 fin.; so, “siti,Hirt. B. G. 8, 41 fin.: “acie,Vell. 2, 52, 5: “morte,Tib. 1, 3, 55: “morbo,Nep. Reg. 2, 1: “senio et maerore,Liv. 40, 54, 1 al.—Facete: “garrulus hunc consumet,Hor. S. 1, 9, 33.—
2. In partic.
a. To divide, make an exhaustive division of (very rare): “inventio in sex partis consumitur,Auct. Her. 1, 3, 4.—
b. Aliquid in aliquā re, rar. in aliquid or absol. (in Cic. only with in and abl.; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 19, 53), to bestow upon something, to use, employ, spend upon or about something.
(β). In aliquid (cf. the Gr. ἀναλίσκειν εἴς τι): “tota in dulces consument ubera natos,Verg. G. 3, 178; Prop. 4 (5), 6, 55. “umorem in arbusta,Sen. Q. N. 3, 11, 3: “bona paterna in opera publica,Quint. 3, 11, 13: “pecuniam in monumentum,Dig. 35, 1, 40 fin.
(γ). Absol.: “si quid consili Habet, ut consumat nunc, quom nil obsint doli,use up, exhaust, Ter. And. 1, 1, 133.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (72 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (72):
    • Cicero, Letters to his Friends, 11.27.5
    • Cicero, Letters to his Friends, 16.10.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.2.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 6.12.5
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.1.1
    • Caesar, Gallic War, 1.11
    • Caesar, Gallic War, 5.11
    • Caesar, Gallic War, 5.31
    • Caesar, Gallic War, 5.9
    • Caesar, Gallic War, 6.43
    • Caesar, Gallic War, 7.20
    • Caesar, Gallic War, 8.41
    • Cicero, Philippics, 5.18.49
    • Cicero, On the Agrarian Law, 1.5.14
    • Cicero, For Plancius, 37.90
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 2.6
    • Cicero, Against Verres, 2.2.96
    • Cicero, Against Verres, 2.5.64
    • Cicero, For Sestius, 13.31
    • Ovid, Metamorphoses, 14.148
    • Ovid, Metamorphoses, 2.575
    • Ovid, Metamorphoses, 4.113
    • Ovid, Metamorphoses, 8.876
    • Ovid, Metamorphoses, 9.663
    • Vergil, Aeneid, 7.125
    • Vergil, Georgics, 3.178
    • Horace, Satires, 1.9.33
    • Horace, Satires, 2.2.92
    • Horace, Satires, 2.4.48
    • Caesar, Civil War, 2.23.1
    • Caesar, Civil War, 2.14
    • Caesar, Civil War, 2.23
    • Tacitus, Historiae, 1.42
    • Tacitus, Historiae, 4.43
    • Cicero, On Oratory, 3.26
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.234
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.618
    • Suetonius, Caligula, 59
    • Suetonius, Tiberius, 42
    • Suetonius, Tiberius, 72
    • Cornelius Nepos, Kings, 2.1
    • Cornelius Nepos, Timotheus, 1.2
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 33.9
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 54.1
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 5
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.19
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.36
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.60
    • Cicero, De Officiis, 1.1
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 11.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 11.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 11.23
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 2.11
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 13.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 2.120
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 6, pr.3
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 6.51
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.53
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 11.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 2.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 5.2
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 12
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 25
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 62
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 93
    • Ovid, Ex Ponto, 4.10
    • Statius, Thebias, 10
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.8.15
    • Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, 3.1.1
    • Cicero, Timaeus, 1
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: