previous next
con-tŭmēlĭa (post-class. access. form contŭmĭa , Mart. Cap. 4, § 424; cf.: contumia contumelia, Gloss. Isid.), ae, f. from a root tem, whence also temno, contemno, and contumax; cf. Dig. 47, 10, 1,
I.abuse, insult, affront, reproach, invective, contumely (cf.: injuria, ὕβρις; very freq. and class. in sing. and plur.): “contumelia a contemptu dicta est, quia nemo nisi quem contempsit, tali injuriā notat,Sen. Const. 11, 2: patior facile injuriam, si est vacua a contumeliā, Pac. ap. Non. p. 430, 16; cf. “Caecil. ib.: contumeliam alteri facere,Plaut. As. 2, 4, 82; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 79; cf. id. Eun. 5, 2, 26: “contumeliam dicere alicui,Plaut. Curc. 4, 1, 17; id. Bacch. 2, 3, 33; Ter. Phorm. 2, 3, 29; Liv. 25, 22, 13: “contumeliam si dicis, audies,Plaut. Ps. 4, 7, 77: “jacere in aliquem,Cic. Sull. 7, 23: “meretricum perpeti,Ter. Eun. 1, 1, 3; cf. Cic. Verr. 2, 3, 41, § 96: “in se accipere,Ter. Eun. 4, 7, 1; cf.: “tanta contumelia accepta,Caes. B. G. 7, 10: “alicui imponere,Sall. C. 48, 9: “quibus tu privatim injurias plurimas contumeliasque imposuisti,Cic. Verr. 2, 4, 9, § 20: “indignitates contumeliasque perferre,Caes. B. G. 2, 14: graves, severe reproaches (opp. libera consilia), Hor. Epod. 11, 26: “aliquid in suam contumeliam vertere,Caes. B. C. 1, 8: “per contumeliam,id. ib. 1, 9; Quint. 4, 1, 11: “contumeliā perfugae appellari ab aliquo,Caes. B. C. 2, 28; cf. Liv. 3, 50, 6 et saep.: “in contumeliam ignominiamque nostram certare juvat,id. 4, 4, 12: “contumeliae verborum,Cic. Phil. 11, 2, 5.—In mal. part., violation, Liv. 8, 28, 2; Auct. Har. Resp. 20, 42.—The expression facere contumeliam is censured by Cic. (Phil. 3, 9, 22) in the words of Antonius: nulla contumelia est, quam facit dignus; but it is not clear on what grounds (whether as an archaism, or because it is used after the analogy of jacturam facere, in the sense of contumelia adfici); v. Quint. 9, 3, 13, and cf. esp. Gronov. Observv. 3, 8, pp. 488-502 (pp. 241-247 Frotsch.).—Personified: Contŭmē-lĭa , like Ὕβρις, Cic. Leg. 2, 11, 28.—*
II. Transf., injury, assault, annoyance, violence, blows, etc. ( = injuria): “naves totae factae ex robore ad quamvis vim et contumeliam perferendam,injury, violence, Caes. B. G. 3, 13; so Phaedr. 1, 2, 21: “praeberi ora contumeliis,to the blows, Tac. H. 3, 31; 3, 85: “debilitatis suae,annoyance, hardship, Plin. Ep. 8, 18, 9; cf. injuria.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (24 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (24):
    • Caesar, Gallic War, 3.13
    • Caesar, Gallic War, 2.14
    • Caesar, Gallic War, 7.10
    • Cicero, Against Verres, 2.3.96
    • Cicero, For Sulla, 7.23
    • Cicero, Against Verres, 2.4.20
    • Cicero, Philippics, 11.2.5
    • Plautus, Asinaria, 2.4
    • Plautus, Pseudolus, 4.7
    • Caesar, Civil War, 1.8
    • Caesar, Civil War, 2.28
    • Tacitus, Historiae, 3.31
    • Plautus, Bacchides, 2.3
    • Plautus, Curculio, 4.1
    • Terence, Phormio, 5.7
    • Pliny the Younger, Epistulae, 8.18.9
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 28
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 22
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 4.12
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 50.6
    • Cicero, De Legibus, 2.11
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.11
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.13
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 48
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: