previous next
custōdĭo , īvi, or ĭi, ītum, 4 (
I.fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. id., to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
I. In gen.
A. With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26: “tuum corpus domumque,id. Mil. 25, 67: “quod me receperit, juverit, custodierit,id. Planc. 10, 26; cf.: “in meā salute custodiendā,id. ib. 1, 1: “me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,id. Phil. 12, 9, 22: “ut haec insula ab (Cerere) ... incoli custodirique videatur,Cic. Verr. 2, 4, 49, § 107: “urbes,Quint. 7, 10, 13: “maritimam oram viginti navibus longis,Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7): “officinam diligentiā,Plin. 12, 14, 32, § 59: “castra nocte, ne quis elabi posset,Liv. 9, 42, 6: “amictum,Quint. 5, 14, 31: “poma in melle,to lay up, preserve, Col. 12, 45, 3: “paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,Hor. C. 3, 26, 6: “tua,id. S. 2, 3, 151: “hic stilus ... me veluti custodiet ensis,id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch: “quanto se opere custodiant bestiae,Cic. N. D. 2, 49, 126: “fac ut diligentissime te ipsum custodias,id. Att. 14, 17, A, 8.—
B. With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain: “id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,Cic. de Or. 1, 28, 127: “dicta litteris,id. ib. 2, 2, 7; cf.: “ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,Plin. 16, 44, 85, § 234: “illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,Quint. 11, 2, 9; “opp. mutare,id. 12, 8, 6: “modum ubique,id. 4, 2, 35: “regulam loquendi,id. 1, 7, 1: “praecepta,Col. 1, 8, 15: “eam rationem,id. 4, 29, 11: “ordinem,id. 12, 4, 1: “quae custodienda in olearam curā ... praecipiemus,Plin. 17, 18, 29, § 125: “morem,id. 14, 12, 14, § 88: “religiose quod juraveris,id. Pan. 65, 2 et saep.—
II. With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
B. Esp., to hold in custody, hold captive: “noctu nervo vinctus custodibitur,Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50: “ducem praedonum,Cic. Verr. 2, 5, 27, § 68: “obsides,Caes. B. G. 6, 4: “Domitium,id. B. C. 1, 20: “bovem,Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē , adv. (acc. to I.), cautiously, carefully: “ut parce custoditeque ludebat!Plin. Ep. 5, 16, 3.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (41 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (41):
    • Cicero, Letters to his Friends, 6.5.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 14.17
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.13.1
    • Caesar, Gallic War, 6.4
    • Cicero, Against Catiline, 1.2.6
    • Cicero, For Milo, 25.67
    • Cicero, Divinatio against Q. Caecilius, 16.51
    • Cicero, For Plancius, 10.26
    • Cicero, Against Verres, 2.4.107
    • Cicero, Against Verres, 2.5.68
    • Cicero, Philippics, 10.11.26
    • Cicero, Philippics, 12.9.22
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 42
    • Ovid, Metamorphoses, 9.190
    • Vergil, Aeneid, 8.218
    • Horace, Satires, 2.3.151
    • Caesar, Civil War, 1.20
    • Plautus, Captivi, 3.5
    • Cicero, On Oratory, 1.28
    • Suetonius, Tiberius, 51
    • Suetonius, Tiberius, 7
    • Cornelius Nepos, Hannibal, 9.4
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 12.59
    • Pliny the Younger, Epistulae, 5.16.3
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 2
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.49
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 2.3
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 7.1
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 2.35
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 14.31
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.73
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 5.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.50
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 10.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.66
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 2.9
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 1.29
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 8.6
    • Columella, Res Rustica, 1.8.15
    • Columella, Res Rustica, 4.24.11
    • Columella, Res Rustica, 4.29.11
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: