previous next
dĕcet , cuit, 2,
I.v. impers. [Sanscr. dacas, fame; Gr. δοκέω, to seem, think; Lat. decus, dignus]. It is seemly, comely, becoming,; it beseems, behooves, is fitting, suitable, proper (for syn. v. debeo init.): “decere quasi aptum esse consentaneumque tempori et personae,Cic. Or. 22, 74; cf. also nunc quid aptum sit, hoc est, quid maxime deceat in oratione videamus, id. de Or. 3, 55, 210 (very freq. and class.; not in Caes.).—Constr., with nom. or inf. of the thing, and with acc.; less freq. with dat. of the pers.; sometimes absol.
a. With nom. rei
(α). and acc. pers.: Ph. Quin me aspice et contempla, ut haec (sc. vestis) me decet. Sc. Virtute formae id evenit, te ut deceat, quicquid habeas, Plaut. Most. 1, 3, 16 sq.; cf.: “quem decet muliebris ornatus, quem incessus psaltriae, Cic. Clod. fragm. 5, p. 105 ed. Beier: te toga picta decet,Prop. 4, 4, 53 al.; Hor. Ep. 1, 18, 30; Quint. 8, 5, 28; “and nec habitus triumphalis feminas deceat,id. 11, 1, 3; cf.: “omnis Aristippum color decuit,Hor. Ep. 1, 17, 23: “intonsus crinis deum,Tib. 1, 4, 38; cf.: “neglecta decet multas coma,Ov. A. A. 3, 153; id. F. 2, 106 et saep.: “id maxime quemque decet, quod est cujusque maxime suum,Cic. Off. 1, 31, 113: “quod omnes et semper et ubique decet,Quint. 11, 1, 14: “non si quid Pholoen satis, Et te, Chlori, decet,Hor. Od. 3, 15, 8 et saep.: “qui flexus deceat miserationem,Quint. 1, 11, 12: “civitatem quis deceat status,Hor. Od. 3, 29, 25 et saep.—In plur.: “quem tenues decuere togae nitidique capilli,Hor. Ep. 1, 14, 32: “te non citharae decent,id. Od. 3, 15, 14: “alba decent Cererem: vestes Cerealibus albas Sumite,Ov. F. 4, 619; id. M. 1, 457 et saep.: “nec velle experiri, quam se aliena deceant,Cic. Off. 1, 31, 113; Quint. 6, 1, 25: “illa quoque diversa bonum virum decent,id. 11, 1, 42 et saep.: “duo verba uni apposita ne versum quidem decuerint,id. 8, 6, 43.—
(γ). With dat.: “istuc facinus nostro generi non decet,Plaut. Am. 2, 2, 188: certa est ratio quae deceat philosopho, Apul. Flor. 3, p. 355, 13; Plaut. Pers. 2, 2, 34; cf. infra. —
b. With inf.
c. Absol.
(α). with acc. pers.: “ita ut vos decet,Plaut. Most. 3, 2, 40; cf.: “facis, ut te decet,Ter. Andr. 2, 5, 10; id. Heaut. 5, 5, 10: “ita uti fortes decet milites,id. Eun. 4, 7, 44; cf.: id. Andr. 2, 6, 14: “illum decet,Quint. 9, 4, 15 et saep.—
(β). Without case: “eia haud sic decet,Ter. Eun. 5, 9, 35; cf. id. Hec. 2, 2, 10: “fecisti ut decuerat,id. ib. 4, 4, 66: “minus severe quam decuit,Cic. Phil. 6, 1: “velata parte oris, quia sic decebat,it was becoming, Tac. A. 13, 45: “nihil aliter ac deceat,id. Att. 6, 3, 8: perge; “decet,Verg. A. 12, 153 et saep.—
(γ). With dat.: “ita nobis decet,Ter. Ad. 5, 8, 5; id. Heaut. 5, 2, 12: “locum editiorem quam victoribus decebat,Sall. H. 1, 98 (Serv. Verg. A. 8, 127.)— Hence, dĕcens , entis, P. a. (freq. in Hor., Ov., and post-Aug. prose, esp. Quint.; not in Verg.; in Cic. once adverbially, and cf. decentia), seemly, becoming, decent, proper, fit: “amictus,Ov. Pont. 2, 5, 52; cf.: “decentior amictus,Quint. 11, 3, 156; “and sinus (togae) decentissimus,id. 11, 3, 140: “ornatus,id. 2, 15, 21: “motus,Hor. Od. 4, 13, 17; Quint. 1, 10, 26; cf.: “corporis decens et accommodatus orationi motus,id. 11, 3, 29; “and allevatio atque contractio humerorum,id. 11, 3, 83: “decentissimum sponsalium genus,Sen. Ben. 1, 9 et saep.: “quid verum atque decens,Hor. Ep. 1, 1, 11: “decentius erit servare pudorem,Quint. 11, 1, 78; cf. 8, 6, 6.—
2. Esp. of corporeal fitness and symmetry, regularly, symmetrically, handsomely shaped; well-formed; noble: “forma,Ov. Am. 3, 1, 9; cf.: “habitus decentior quam sublimior,Tac. Agr. 44: “facies,Ov. Tr. 3, 7, 33: “malae,Hor. Od. 3, 27, 53: “Venus,id. ib. 1, 18, 6; cf.: “Cynthia,Prop. 4, 8, 52 (5, 8, 52 M.): “Gratiae,Hor. Od. 1, 4, 6: “(Paullus) et nobilis et decens,id. ib. 4, 1, 13: pulcher et decens toto corpore, Suct. Dom. 18; cf. Juv. 6, 161: “sumptis decentior armis Minerva,Ov. H. 5, 35; Quint. 8, 3, 10 et saep.—Adv.: decenter (acc. to no. 1), becomingly, decently, properly, fitly: “fictis nominibus decenter uti,Plin. Ep. 6, 21, 5; cf.: “fieri,Quint. 11, 1, 79: “singula quaeque locum teneant sortita decenter,Hor. A. P. 92; cf.: “maesta,Ov. Am. 2, 5, 44.—Comp.: Hor. Ep. 2, 2, 216; Quint. 9, 1, 21 al.Sup., a false reading for diligentissime, Cic. Caes. 26, 74.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (55 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (55):
    • Cicero, Philippics, 6.1
    • Ovid, Metamorphoses, 3.265
    • Ovid, Metamorphoses, 1.457
    • Ovid, Metamorphoses, 8.27
    • Plautus, Mostellaria, 1.3
    • Plautus, Mostellaria, 3.2
    • Plautus, Persa, 2.2
    • Vergil, Aeneid, 12.797
    • Vergil, Aeneid, 12.153
    • Horace, Ars Poetica, 92
    • Tacitus, Annales, 13.45
    • Tacitus, Agricola, 44
    • Plautus, Amphitruo, 1.3
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Plautus, Amphitruo, 2.2
    • Cicero, On Oratory, 3.55
    • Pliny the Younger, Epistulae, 6.21.5
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 58.8
    • Seneca, de Beneficiis, 1.9
    • Cicero, De Divinatione, 1.20
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.14
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.25
    • Cicero, De Officiis, 1.31
    • Cicero, De Officiis, 1.34
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 10.26
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 11.12
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 15.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 6, 1.25
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.10
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 5.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 6.43
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 1.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.42
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.48
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.78
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.79
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.140
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.147
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.150
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.156
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.161
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.29
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.83
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 6.3
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.14
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.3
    • Ovid, Tristia, 3.7
    • Persius, Saturae, 3
    • Cicero, Orator, 21.70
    • Cicero, Orator, 22.74
    • Ovid, Fasti, 2
    • Ovid, Fasti, 4
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: