previous next
-do , dĭdi, dĭtum (
I.infin. pass. parag.: “dedier,Liv. 1, 32), 3, v. a., lit., to give away, give up from one's self; hence, with respect to the term. ad quem, to give up any thing to one, to surrender, deliver, consign, yield (stronger than do, q. v.—freq. and class.).
I. Lit.
B. Esp., milit. t. t., to deliver up, surrender some one or something to the enemy; and with se, to surrender one's self, capitulate: INIVSTE IMPIEQVE ILLOS HOMINES ILLASQVE RES DEDIER, an old formula in Liv. 1, 32: “urbem, agrum, aras, focos seque uti dederent,Plaut. Am. 1, 1, 71: “eos, qui sibi Galliaeque bellum intulisset, sibi dedere,Caes. B. G. 4, 16, 3: so, “auctores belli,Liv. 9, 1: “eum hostibus,Suet. Caes. 24: “Cirtam,Sall. J. 35, 1: “Ambiani se suaque omnia sine mora dediderunt,Caes. B. G. 2, 15, 2: “se suaque omnia Caesari,id. ib. 3, 16, 4; id. B. C. 3, 11 fin.: “se alicui,id. B. G. 2, 15 fin.; 2, 28, 2; id. B. C. 2, 44, 1; 3, 28, 4 et saep.: “se in ditionem atque in arbitratum Thebano poplo,Plaut. Am. 1, 1, 102; Liv. 7, 31; 26, 33: “incolumitatem deditis pollicebatur,Caes. B. C. 3, 28, 2; Tac. Agr. 16 al.: se, without dat., Caes. B. C. 2, 22; Liv. 42, 8 et saep.
II. Trop.
A. In gen., to give up, yield, devote, dedicate; and with se, to give up, apply, devote, dedicate one's self (esp. freq. in Cic.): “Davo ego istuc dedam jam negoti,Ter. Andr. 5, 4, 50: “membra molli somno,Lucr. 3, 113: “aures suas poetis,Cic. Arch. 10 fin.: “animum sacris,Liv. 1, 31 al.: “aliquem cupiditati crudelitatique alicujus,Cic. Quint. 18 fin.; so, “filiam (Verginiam) libidini App. Claudii,id. Fin. 2, 20 fin.; ef. Tac. A. 3, 23: “collegam liberto,id. ib. 16, 10: “tuus sum, tibi dedo operam,Plaut. Bacch. 1, 1, 60; cf.: “ubi ei dediderit operas,id. ib. 11 al.: “corpora paupertate dedita morti,Lucr. 6, 1255: “se totum Catoni,Cic. Rep. 2, 1; cf.: “cui (sc. patriae) nos totos dedere ... debemus,id. Leg. 2, 2, 5; cf.: “se toto animo huic discendi delectationi,id. Tusc. 5, 39 fin.: “se penitus musicis,id. de Or. 1, 3, 10: “se literis,id. Q. Fr. 3, 5, 4: “se ei studio,id. de Or. 3, 15, 57: “se doctrinae,id. Off. 1, 21, 71; Quint. 10, 2, 23; 11, 1, 35: “se amicitiae eorum,Caes. B. G. 3, 22, 2 al.: “ne me totum aegritudini dedam,Cic. Att. 9, 4; so, “se totos libidinibus,id. Tusc. 1, 30; id. Or. 43, 148; id. Tusc. 2, 21, 48 et saep.: “cum se ad audiendum, legendum scribendumque dediderit,Cic. de Or. 1, 21, 95: “dede neci,Verg. G. 4, 90; Ov. H. 14, 125; id. F. 4, 840: “se ad literas memoriasque veteres,Gell. 2, 21, 6: “cum se doctrinae penitus dedidissent,Lact. 1, 1, 1.—Absol.: dediderim periculis omnibus, Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 45.—
b. dēdĭta ŏpĕra , adverb., purposely, designedly, intentionally, Plaut. Trin. 1, 2, 29; Ter. Eun. 5, 2, 2; Afran. ap. Non. 433, 30; Cic. Att. 10, 3; Liv. 2, 29; 2, 51; Col. 12, 4, 5; “in the order opera dedita,Cic. de Or. 3, 50, 193; “and in MSS. ellipt., dedita,id. Att. 15, 4, 4; cf. dedita, ἐπιτηδές, Gloss. —
B. In Partic.: manus, for the usual dare manus, to give up, to yield: si tibi vera videntur, dede manus; “aut, si falsum est, accingere contra,Lucr. 2, 1043.—Hence, dēdĭtus , a, um, P. a. (acc. to no. II. A.), given up to, addicted, devoted to something; eager, assiduous, diligent (class.; esp. freq. in Cic.).
(β). In Lucret. and Catull. with in: “in pugnae studio quod dedita mens est,Lucr. 3, 647: “in rebus animus,id. 4, 816; Catull. 61, 102.—*
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (79 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (79):
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.7
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.8.4
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.9.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 10.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.4.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 9.4
    • Old Testament, 2 Chronicles, 26.10
    • New Testament, 2 Timothy, 3.8
    • Caesar, Gallic War, 2.15
    • Caesar, Gallic War, 2.15.2
    • Caesar, Gallic War, 3.22.2
    • Caesar, Gallic War, 4.16.3
    • Caesar, Gallic War, 7.71.3
    • Cicero, For Marcus Caelius, 30.72
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 13
    • Cicero, Against Verres, 2.4.91
    • Cicero, For Archias, 6.12
    • Cicero, For Archias, 10
    • Cicero, Against Verres, 2.3.59
    • Cicero, For Marcus Caelius, 19.45
    • Cicero, For Milo, 1.2
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 1
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Vergil, Georgics, 4.90
    • Suetonius, Divus Julius, 24
    • Suetonius, Vitellius, 13
    • Horace, Satires, 2.3.105
    • Caesar, Civil War, 2.44.1
    • Caesar, Civil War, 3.11
    • Caesar, Civil War, 3.28.2
    • Caesar, Civil War, 2.22
    • Tacitus, Annales, 1.32
    • Tacitus, Annales, 3.23
    • Tacitus, Historiae, 2.10
    • Tacitus, Agricola, 16
    • Tacitus, Germania, 15
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Plautus, Bacchides, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.13
    • Cicero, On Oratory, 1.21
    • Cicero, On Oratory, 1.3
    • Cicero, On Oratory, 3.15
    • Cicero, On Oratory, 3.50
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 13
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.1043
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.113
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.647
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.816
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.1255
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 57
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 29
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 51
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 4
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 32
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 9.10
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 31
    • Cicero, De Legibus, 2.2
    • Cicero, De Republica, 2.1
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.20
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.30
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.21
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.39
    • Cicero, De Officiis, 1.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.45
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.35
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 2.23
    • Gellius, Noctes Atticae, 2.21.6
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 2
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 2
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 35
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 85
    • Cicero, Brutus, 62.223
    • Cicero, Orator, 43.148
    • Ovid, Fasti, 4
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: