previous next
-dūco , xi, ctum (
I.imper.: “deduc,Cic. Rep. 1, 21, 34; “old form, deduce,Ter. Eun. 3, 3, 32), 3, v. a., to lead or bring away, to lead, fetch, bring or draw down (for syn. cf.: duco, comitor, prosequor, persequor, stipo, sequor, consequor—freq. and class.).
I. Lit.
A. In gen.
a. Not designating a limit: “atomos de via,to turn from a straight course, Cic. Fat. 9, 18: “eum concionari conantem de rostris,Caes. B. C. 3, 21, 3: “pedes de lecto,Plaut. Curc. 2, 3, 82: “suos clam ex agris,Caes. B. G. 4, 30 fin.; so, “aliquem ex ultimis gentibus,Cic. Phil. 13, 13: “lunam e curru,Tib. 1, 8, 21; cf. “the foll.: summā vestem deduxit ab orā,Ov. M. 3, 480: “cantando rigidas deducere montibus ornos,Verg. E. 6, 71: lunam caelo id. ib. 8, 69; cf.: “lunam cursu,Ov. H. 6, 85: “hunc caelo,id. F. 3, 317: “dominam Ditis thalamo,Verg. A. 6, 397: “tota carbasa malo,” i. e. to spread, unfurl, by letting down, Ov. M. 11, 477; cf. “the foll.: febres corpore,Hor. Ep. 1, 2, 48: “inde boves,Ov. M. 6, 322: “transfuga duci se ad consules jubet deductusque traditurum urbem promittit,Liv. 9, 24: “Ubiis imperat, ut pecora deducant suaque omnia ex agris in oppida conferant,Caes. B. G. 6, 10, 2; cf. Liv. 21, 37: rivos, i. e. to clear out, cleanse ( = detergere, Macr. Sat. 3, 3; Col. 2, 22, 3), Verg. G. 1, 269 Heyne ad loc.; cf.: “aqua Albana deducta ad utilitatem agri suburbani,conducted off, Cic. Div. 2, 32, 69, and v. the foll.: “lunam,Prop. 1, 1, 19; cf. “Jovem,the sun, Hor. Epod. 13, 2: “crines pectine,to comb, Ov. M. 4, 311; cf.: “caesariem barbae dextrā,id. ib. 15, 656: “vela,id. ib. 3, 663: “sive aliquis molli deducit candida gestu Brachia,moves, Prop. 2, 22 (3, 15), 5 (al. diducit); imitated by Stat. Silv. 3, 5, 66 (al. diducit) et saep.—
b. Stating the limit: “cito hunc deduc ad militem,Ter. Eun. 3, 3, 32: “aliquem ad aliquem,id. ib. 4, 4, 10; Cic. Lael. 1; Caes. B. G. 7, 28 fin.; id. B. C. 1, 18, 3; Sall. J. 113 fin. et saep.: “juvenem ad altos currus,Ov. M. 2, 106: “suas vestes humero ad pectora,Ov. M. 6, 405; cf.: “manum ad imum ventrem,Quint. 11, 3, 112 et saep.: “impedimenta in proximum collem,Caes. B. G. 7, 68, 2: “aquam in vias,Cato R. R. 155; Ov. M. 1, 582: “aliquem in conspectum (Caesaris),Caes. B. C. 1, 22, 2: “aliquem in arcem,Liv. 1, 18; id. 1, 58: “aliquem in carcerem,Sall. C. 55: “in arenam,Suet. Calig. 35: levis deducet pondere fratres, will bring down (the scale), Grat. Cyn. 292. —
B. In partic.
I. Milit. t. t., to draw off, lead off, withdraw troops from a place; to lead, conduct, bring to a place: praesidia de locis, Sisenna ap. Non. 289, 15; so with de, Plaut. Am. 1, 1, 60; Caes. B. G. 5, 51, 2; Cic. Att. 7, 14 al.: “exercitum ex his regionibus,Caes. B. G. 1, 44, 19; so with ex, id. ib. 7, 87, 4 fin.; 7, 81 fin.; id. B. C. 1, 12, 3 al.: “legionem ab opere,id. ib. 3, 69; so with ab, id. ib. 2, 26, 3; Liv. 34, 35 al.: “deducta Orico legione,Caes. B. C. 3, 34: “exercitum finibus Attali,Liv. 32, 27: deducto exercitu, Caes. B. G. 6, 43, 3; 7, 20, 11; id. B. C. 3, 39 al.; cf. Oud. ad Caes. B. G. 2, 33, 2: “milites ad Ciceronem,Caes. B. G. 5, 27, 9: “tres in arcem cohortes praesidio,id. B. C. 3, 19, 5: “a Flacco inter ceteros, quos virtutis causa secum ex provincia ad triumphum deducebat, deductus sum,Liv. 42, 34: “copias ex locis superioribus in campum deducit,Caes. B. C. 2, 40 fin.: “legionibus in hiberna deductis,id. B. G. 2, 35, 3; so, “in hiberna,Liv. 26, 20; 43, 9: “in interiorem Galliam,Caes. B. G. 2, 2; cf. “in Menapios,id. ib. 4, 22, 5: “in proxima municipia,id. B. C. 1, 32: “in hiberna in Sequanos,id. B. G. 1, 54, 2: “in aciem,Liv. 3, 62: “praesidia eo,Caes. B. C. 2, 18, 5: “neque more militari vigiliae deducebantur,Sall. Jug. 44, 5; id. C. 59, 1. —
3. Nautical t. t.
a. To draw out a ship from the docks: “ex navalibus eorum unam (navem) deducit,Caes. B. C. 2, 3, 2: “deducunt socii naves,Verg. A. 3, 71.—Hence far more freq. meton., like the Gr. καθέλκειν, to draw down a ship from the stocks into the sea; to launch, Liv. 21, 17; 41, 9; Caes. B. G. 7, 60: “neque multum abesse (naves) ab eo, quin paucis diebus deduci possent,id. ib. 5, 2, 2: “naves,id. ib. 5, 23, 2: “classem,Liv. 36, 41 al.: “naves litore,Verg. A. 4, 398: “carinas,Ov. M. 6, 144; 8, 104 et saep.—
b. Rarely for subducere and the Gr. κατάγειν, to draw a ship into port: “onerarias naves in portum deducunt,Caes. B. C. 1, 36, 2: “in portum,Petr. 101, 8.—
4. Weavers' t. t., to draw out, spin out the thread, yarn: “dextera tum leviter deducens fila, Catull. 64, 313: filum,Ov. M. 4, 36; id. Am. 1, 14, 7; id. H. 9, 77.—Hence, meton., to prepare a web, to weave: “vetus in tela deducitur argumentum,is interwoven, represented in weaving, Ov. M. 6, 69.—
5. t. t. of common life, to lead out, conduct, escort, accompany a person out of the house, as a mark of respect or for protection: “haec ipsa sunt honorabilia ... assurgi, deduci, reduci,Cic. de Sen. 18, 63: “cum magna multitudo optimorum virorum et civium me de domo deduceret,id. Fam. 10, 12, 2; Suet. Aug. 29: “ne deducendi sui causa populum de foro abduceret,Liv. 23, 23 fin.; cf. Tac. A. 3, 14: “a quibus (sc. equitibus Rom.) si domus nostra celebratur, si interdum ad forum deducimur, etc.,Cic. Mur. 34.—
b. Esp., to conduct a young man to a public teacher: “dicam hunc a patre continuo ad me esse deductum,Cic. Cael. 4, 9; id. Lael. 1, 1; Tac. Dial. 34; Quint. 12, 11, 6; cf. ephebum in gymnasium, Petron. 85, 3.—
c. Aliquam alicui, ad aliquem, to lead, conduct a bride (from her father's house) to her husband (cf. denubo): “bona uxor si ea deducta est usquam cuiquam gentium,Plaut. Mil. 3, 1, 90; cf. “Catull. 68, 143: virginem juveni marito,Tib. 3, 4, 31: “uni nuptam, ad quem virgo deducta sit,Liv. 10, 23: “nullo exemplo deductae in domum patrui fratris filiae,Tac. A. 12, 5; so, “in domum,id. ib. 14, 63; so of the bridegroom himself, to take home the bride: “domum in cubiculum,Ter. Ad. 4, 5, 60: “uxorem domum,id. Hec. 1, 2, 60: “quo primum virgo quaeque deducta est,Caes. B. G. 5, 14 fin.—Absol.: “eas velut auspicibus nobilissimis populis deductas esse,Liv. 42, 12, 4; cf. Prop. 4 (5), 3, 13.—
(β). In a dishonorable sense, to bring one a concubine, Plaut. Casin. 2, 8, 36; Cic. Verr. 2, 3, 34; Suet. Calig. 25; id. Caes. 50; id. Ner. 28; cf. also the foll., no. 7.—
e. Hence, to drive out, expel = expellere: Arsinoen ex regno, Auct. B. Alex. 33: “ex possessione,Liv. 34, 58, 6. —
6. Jurid. t. t.
a. Aliquem de fundo, to lead away a person from a disputed possession in the presence of witnesses (with or without force: the latter moribus, the former vi solida), in order to procure him the right of action (this was a symbolic procedure preparatory to an action): appellat Fabius, ut aut ipse Tullium deduceret aut ab eo deduceretur. Dicit deducturum se Tullius, etc., Cic. pro Tull. Fragm. § 20; id. Agr. 2, 26, 68; “placuit Caecinae constituere, quo die in rem praesentem veniretur, et de fundo Caecina moribus deduceretur, etc.,id. Caecin. 7, 20.—
b. To bring before a tribunal as a witness: “multi boni ad hoc judicium deducti non sunt,Cic. Flac. 4, 9.—
c. To bring to trial: “lis ad forum deducta est,Phaedr. 3, 13, 3. —
7. With the accessory idea of diminution, to withdraw, deduct, subtract, diminish: “cibum,Ter. Eun. 2, 3, 23. And as a mercantile t. t.: “addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat,Cic. Off. 1, 18, 59: “ut centum nummi deducerentur,id. Leg. 2, 21, 53; cf. Cato R. R. 144 sq.: “de capite deducite, quod usuris pernumeratum est,Liv. 6, 15; cf. Suet. Caes. 42 et saep.—Hence in a double sense: Tertia deducta est (in allusion to the meaning, no. 5, c. β), Suet. Caes. 50; cf. the same account in Macr. S. 2, 2.
II. Trop.
A. In gen., to bring down, bring or lead away, withdraw, bring, lead: quare, si placet, deduc orationem tuam de coelo ad haec citeriora, Cic. Fragm. ap. Non. 85, 20, and 289, 9: “licet enim contrahere universitatem generis humani, eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere in singulos,id. N. D. 2, 65 fin.: “aliquem de animi lenitate,id. Cat. 2, 13; cf.: “aliquem de animi pravitate,Q. Cic. Pet. Cons. 10 fin.: “aliquem de sententia,Cic. Brut. 25 fin.: “aliquem de fide,Cic. Verr. 1, 9, 25 et saep.: “perterritos a timore,id. N. D. 2, 59, 148: “aliquem a tristitia, ab acerbitate,id. de Or. 2, 83 fin.: “aliquem ab humanitate, a pietate, a religione,Cic. Verr. 2, 4, 6 (for which, shortly before, abducere): “aliquem a vera accusatione,id. ib. 2, 1, 6 fin.; id. Fam. 1, 1, 2 et saep.: “voluntates impellere quo velit, unde autem velit deducere,Cic. de Or. 1, 8, 30: “mos unde deductus,derived, Hor. Od. 4, 4, 19; cf.: “nomen ab Anco,Ov. F. 6, 803: “quae tandem ea est disciplina, ad quam me deducas,Cic. Acad. 2, 36: “aliquem ad fletum misericordiamque,id. de Or. 2, 45, 189: “aliquem ad eam sententiam,Caes. B. G. 2, 10, 5; 6, 10, 2: “rem ad arma,id. B. C. 1, 4 fin.; cf.: “rem ad otium,id. ib. 1, 5 fin.: “plura argumenta ad unum effectum,Quint. 9, 2, 103 et saep.: “quam in fortunam quamque in amplitudinem deduxisset (Aeduos),Caes. B. G. 7, 54, 3; so, “aliquem in eum casum,id. ib. 2, 31, 6: “aliquem in periculum,id. ib. 7, 50, 4: Quint. 4, 2, 12; cf.: “rem in summum periculum,Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 1, 19, 3: “rem in controversiam,id. B. G. 7, 63, 5: “aliquem in causam,Liv. 36, 5: “in societatem belli,id. 36, 7 et saep.: “huc jam deduxerat rem, ut, etc.,Caes. B. C. 1, 62; so, “rem huc, ut, etc.,id. ib. 1, 86, 3: “deduxisti totam hanc rem in duo genera solum causarum, caetera innumerabilia exercitationi reliquisti,have brought, reduced, Cic. de Or. 2, 17, 71; id. Cat. 2, 2, 4; cf.: “rem in eum locum, ut, etc.,id. Fam. 16, 12: “quem in locum,id. ib. 4, 2, 3: “ergo huc universa causa deducitur, utrum, etc.,id. Rosc. Com. 12, 34: “rerum divisio in duos articulos deducitur,Gai. Inst. 2, 2: “audi, quo rem deducam,what I aim at, what I have in view, to what conclusion I will bring the matter, Hor. S. 1, 1, 15: “Aeolium carmen ad Italos modos,transfer, transplant, id. Od. 3, 30, 14; cf.: “in patriam deducere musas,Verg. G. 3, 10. —
B. In partic.
1. To mislead, seduce, entice, induce, bring one to an opinion (rare): “adolescentibus et oratione magistratus et praemio deductis,Caes. B. G. 7, 37, 6; id. B. C. 1, 7, 1: “sibi esse facile, Seuthen regem Thracum deducere, ut, etc.,Nep. Alcib. 8: “aliquem vero,from the truth, Lucr. 1, 370.—
2. To spin out a literary composition, like a thread, i. e. to elaborate, prepare, compose (poet., and in post-Aug. prose): “tenui deducta poëmata filo,Hor. Ep. 2, 1, 225: “mille die versus,id. Sat. 2, 1, 4; Ov. Pont. 1, 5, 13: “carmina,id. Tr. 1, 1, 39; cf. id. ib. 5, 1, 71: nihil expositum, Juv. 7, 54: “commentarios,Quint. 3, 6, 59: “oratio deducta atque circumlata,finely spun out, id. 4, 1, 60 al.: “primaque ab origine mundi ad mea perpetuum deducite tempora carmen,Ov. M. 1, 3; cf. id. Tr. 2, 560; Hor. A. P. 129: “opus,Manil. 1, 3. —
3. (Another figure borrowed from spinning.) To make finer, thinner, weaker; to attenuate: vocem deducas oportet, ut mulieris videantur verba, Pompon. ap. Macr. Sat. 6, 4: "Ὀδυσσεύς" ad "Ulixem" deductus est, Quint. 1, 4, 16; cf. P. a. B.—
4. To derive (of the origin of words): “nomen Christianorum a Christo deducitur,Tert. adv. Marc. 4, 14; “id. de Virg. vel. 5: diximus nomen religionis a vinculo pietatis esse deductum,Lact. 4, 28, 12; cf.: “sed et Pharnacion (cognominatur) a Pharnace rege deductum,Plin. 25, 4, 14, § 33.—
5. To remove, cure, of physical evils: “brassica de capite omnia deducet et sanum faciet,Cato R. R. 157, 6: “corpore febres, animo curas,Hor. Ep. 1, 2, 48; Cic. Fin. 5, 17, 47.—
6. To bring down (late Lat.): “deducis ad inferos,” i. e. to death, Vulg. Tobiae, 13, 2; id. Gen. 42, 38; id. 1 Reg. 2, 6.—
7. Law t. t., to withhold: “cum in mancipanda proprietate (usus fructus) deducatur,Gai. Inst. 2, 33.—Hence,
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (148 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (148):
    • Cicero, Letters to his Friends, 10.12.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 16.12
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.1.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 7.14
    • null, 10
    • Old Testament, Genesis, 42.38
    • Caesar, Gallic War, 1.54.2
    • Caesar, Gallic War, 2.10.5
    • Caesar, Gallic War, 2.2
    • Caesar, Gallic War, 4.30
    • Caesar, Gallic War, 5.14
    • Caesar, Gallic War, 5.27.9
    • Caesar, Gallic War, 5.31
    • Caesar, Gallic War, 5.51.2
    • Caesar, Gallic War, 6.10.2
    • Caesar, Gallic War, 6.43.3
    • Caesar, Gallic War, 7.28
    • Caesar, Gallic War, 7.37.6
    • Caesar, Gallic War, 7.54.3
    • Caesar, Gallic War, 7.60
    • Caesar, Gallic War, 7.63.5
    • Caesar, Gallic War, 7.68.2
    • Cicero, Philippics, 13.13
    • Cicero, Against Verres, 2.3.78
    • Cicero, On the Agrarian Law, 2.26.68
    • Cicero, For Aulus Caecina, 7.20
    • Cicero, For Flaccus, 4.9
    • Cicero, For Quintus Roscius the Actor, 12.34
    • Cicero, Against Verres, 2.4.11
    • Cicero, Against Catiline, 2.2.4
    • Cicero, For Lucius Murena, 34
    • Cicero, For Marcus Caelius, 4.9
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 1
    • Ovid, Metamorphoses, 4.36
    • Ovid, Metamorphoses, 6.322
    • Ovid, Metamorphoses, 6.405
    • Ovid, Metamorphoses, 11.477
    • Ovid, Metamorphoses, 15.656
    • Ovid, Metamorphoses, 1.3
    • Ovid, Metamorphoses, 1.582
    • Ovid, Metamorphoses, 3.480
    • Ovid, Metamorphoses, 3.663
    • Ovid, Metamorphoses, 4.311
    • Plautus, Curculio, 2.3
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.1
    • Vergil, Aeneid, 4.398
    • Vergil, Aeneid, 6.397
    • Vergil, Aeneid, 3.71
    • Vergil, Georgics, 1.269
    • Vergil, Georgics, 3.10
    • Old Testament, 1 Samuel, 2.6
    • Suetonius, Divus Augustus, 29
    • Suetonius, Divus Augustus, 46
    • Suetonius, Caligula, 25
    • Suetonius, Tiberius, 17
    • Horace, Satires, 1.1.15
    • Horace, Ars Poetica, 129
    • Ovid, Metamorphoses, 2.106
    • Ovid, Metamorphoses, 6.144
    • Ovid, Metamorphoses, 6.69
    • Caesar, Civil War, 1.12.3
    • Caesar, Civil War, 1.14.4
    • Caesar, Civil War, 1.18.3
    • Caesar, Civil War, 1.19.3
    • Caesar, Civil War, 1.22.2
    • Caesar, Civil War, 1.32
    • Caesar, Civil War, 1.36.2
    • Caesar, Civil War, 1.62
    • Caesar, Civil War, 1.7.1
    • Caesar, Civil War, 2.18.5
    • Caesar, Civil War, 2.3.2
    • Caesar, Civil War, 3.19.5
    • Caesar, Civil War, 3.21.3
    • Caesar, Civil War, 3.39
    • Caesar, Civil War, 1.4
    • Caesar, Civil War, 2.40
    • Caesar, Civil War, 3.34
    • Tacitus, Annales, 3.14
    • Tacitus, Annales, 12.5
    • Tacitus, Historiae, 4.65
    • Tacitus, Dialogus, 34
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.8
    • Cicero, On Oratory, 2.17
    • Cicero, On Oratory, 2.45
    • Cicero, On Oratory, 2.83
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 44
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.370
    • Suetonius, Divus Augustus, 43
    • Suetonius, Caligula, 35
    • Suetonius, Divus Julius, 42
    • Suetonius, Divus Julius, 50
    • Suetonius, Divus Julius, 81
    • Suetonius, Nero, 28
    • Suetonius, Tiberius, 4
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 5
    • Cornelius Nepos, Alcibiades, 8
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 25.33
    • Livy, The History of Rome, Book 43, 9
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 34
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 17
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 58.6
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 58
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 13
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 24
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 28
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 46
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 41
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 9
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 18
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 15
    • Livy, The History of Rome, Book 32, 27
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 34
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 35
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 12
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 62
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 20
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 45
    • Cicero, De Legibus, 2.21
    • Cicero, De Republica, 1.21
    • Cicero, De Republica, 2.3
    • Cicero, De Fato, 9
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.17
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.59
    • Cicero, De Amicitia, 1
    • Cicero, De Divinatione, 2.32
    • Cicero, De Officiis, 1.18
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 4.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 6.59
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 2.12
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.60
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.103
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.112
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 11.6
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 55
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 59
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 113
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 42
    • Ovid, Tristia, 1.1
    • Ovid, Tristia, 5.1
    • Cicero, Brutus, 25
    • Ovid, Fasti, 3
    • Ovid, Fasti, 6
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: