previous next
ē-rumpo , rūpi, ruptum, 3, v. a. and n.
I. Act., to cause to break or burst forth; to burst, sunder (rare; mostly ante-class.).
A. Lit.: “(brassica) tumida concoquit, eadem erumpit,Cato, R. R. 157, 3: “ignes,Lucr. 1, 725; cf. id. 6, 583; Cic. Arat. 111: “Achates et Aeneas erumpere nubem ardebant,Verg. A. 1, 580: “cum sanguis eruptus est,Scrib. Comp. 84: se erumpere, in the neuter signif., to break or burst forth, Lucr. 4, 1111; cf.: “portis se foras erumpunt,Caes. B. C. 2, 14, 1: “et caput, unde altus primum se erumpit Enipeus,Verg. G. 4, 368.—
B. Trop.: “gaudium,Ter. Eun. 3, 5, 2: “ne in me stomachum erumpant, cum sint tibi irati,Cic. Att. 16, 3, 1; Caes. B. C. 3, 8, 3; cf.: “iram in hostes,Liv. 36, 7, 13: sic illi invidiosa conjunctio ad bellum se erupit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; Tib. 4, 1, 88.—Far more frequent and class.,
II. Neutr., to break out, to burst or sally forth.
A. Lit.
2. In partic., to burst forth in growing, to shoot up, sprout out: “folium e latere,Plin. 15, 14, 15, § 52: “lentor cortice,id. 13, 6, 12, § 54: “hordeum,id. 18, 7, 10, § 51: “dentes,id. 11, 37, 64, § 170.—
B. Trop., to break out, to burst forth: “cum illa conjuratio ex latebris atque ex tenebris erupisset,Cic. Sest. 4, 9: “si illustrantur, si erumpunt omnia?are disclosed, Cic. Cat. 1, 3: “qui ex media (oratione) erumpit,breaks away, digresses, Quint. 4, 3, 17: “risus quo pacto ita repente erumpat,id. de Or. 2, 58, 235; cf.: “aliquando vera vox,id. Phil. 10, 9, 19: “affectus,Quint. 9, 3, 54; cf. “lacrimae,id. 11, 3, 75: “verba vi quadam veritatis,id. 9, 2, 76 et saep.: “furor,Cic. Sull. 24; cf.: “curae privatae in certaminibus publicis erumpebant,Liv. 7, 21: “seditio,id. 28, 24, 12; Tac. H. 1, 26: “lumen dicendi per obstantia,Quint. 12, 9, 5: “ut odia occulta civium in fortunas optimi cujusque erumperent,Cic. Mur. 23, 47; cf. id. ib. 38, 81; id. Cat. 1, 13, 31; so, vitia in amicos, id. Lael 21: “iracundia in naves,Caes. B. C. 3, 8, 3: “conspirationes in rempublicam,Quint. 12, 7, 2 et saep.: “vereor ne istaec fortitudo in nervum erumpat,” i. e. may end in bringing you to the stocks, Ter. Phorm. 2, 2, 11 Ruhnk.; cf.: “aliquid in omnium perniciem,Liv. 34, 61: “omnia, quae per hoc triennium agitata sunt, in hos dies, in hos menses, in hoc tempus erumpunt,Cic. Mur. 38: “elisa (vox) in illum sonum erumpit,Quint. 11, 3, 51: “in aliquem voluptatis affectum,id. 8, 3, 4; 11, 3, 51; Tac. A. 11, 35; cf.: “in omne genus crudelitatis,Suet. Tib. 61; id. Cal. 6: “rem ad ultimum seditionis erupturam,Liv. 2, 45; cf.: “ad majora vitia,Suet. Ner. 27: “quorsus (dominatio) eruptura sit horremus,Cic. Att. 2, 21; cf.: “huc ejus affectus, ut, etc.,Quint. 9, 2, 64.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (51 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (51):
    • Cicero, Letters to his Friends, 8.14.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.3.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 2.21
    • Caesar, Gallic War, 3.5
    • Caesar, Gallic War, 8.5.2
    • Cicero, Against Catiline, 1.3
    • Cicero, Against Catiline, 2.1
    • Cicero, Against Verres, 2.4.106
    • Cicero, Against Catiline, 1.13.31
    • Cicero, For Lucius Murena, 23.47
    • Cicero, For Lucius Murena, 38
    • Cicero, For Sulla, 24
    • Cicero, For Sestius, 4.9
    • Cicero, Philippics, 10.9.19
    • Vergil, Aeneid, 1.580
    • Vergil, Georgics, 4.368
    • Suetonius, Nero, 27
    • Caesar, Civil War, 1.81.2
    • Caesar, Civil War, 2.14.1
    • Caesar, Civil War, 3.44.4
    • Caesar, Civil War, 3.8.3
    • Tacitus, Annales, 11.35
    • Tacitus, Historiae, 1.26
    • Cicero, On Oratory, 2.58
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 99
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.725
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.1111
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.583
    • Suetonius, Tiberius, 61
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 18.51
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 21
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 24.12
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 61
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 50
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 45
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 26
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 3.17
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.64
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.76
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.54
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.4
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.51
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.75
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 7.2
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 9.5
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 43
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 101
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.3.5
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: