previous next
ex-plĭco , āvi and ŭi (the latter first in Verg. G. 2, 280; afterwards freq.; Hor. C. 3, 29, 16; 4, 9, 44; id. S. 2, 2, 125; Liv. 7, 23, 6 et saep.; cf. Gell. 1, 7, 20), ātum or ĭtum (Cic. uses mostly atum, Caes. atum and itum; cf.
I.explicaturos,Caes. B. C. 1, 78, 4; “with explicitis,id. ib. 3, 75, 2; “and, explicitius,id. ib. 1, 78, 2; upon these forms v. Neue, Formenl. 2, pp. 479 sq., 550 sq.), 1, v. a., to unfold, uncoil, unroll, unfurl, spread out, loosen, undo (class.; esp. freq. in the trop. sense; syn.: expedio, extrico, enodo, enucleo; explano, expono, interpretor).
I. Lit.: “velum,Plaut. Mil. 4, 8, 7: “non explicata veste neque proposito argento, etc.,spread out, Cic. de Or. 1, 35, 161: “volumen,to open, id. Rosc. Am. 35, 101: “suas pennas (ales),Ov. Am. 2, 6, 55: “plenas plagas,Mart. 1, 56, 8: “perturbatum et confusum agmen,to put in order, Hirt. B. G. 8, 14, 2: “capillum pectine,Varr. L. L. 5, § 129 Müll.: “fusos,to unwind, Mart. 4, 54, 10: “frontem sollicitam,to free from wrinkles, to smooth, Hor. C. 3, 29, 16; “for which: explicare seria contractae frontis,id. S. 2, 2, 125; cf. “mare,” i. e. to calm, Sen. Herc. Oet. 455: “si ex his te laqueis exueris ac te aliqua via ac ratione explicaris,hast extricated, freed thyself, Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151: “se (ex funibus ancorarum),Dig. 9, 2, 29: “inimicae et oves, difficile se (apibus) e lanis earum explicantibus,Plin. 11, 18, 19, § 62: “se explicat angustum,Juv. 12, 55.—
II. Trop.
A. In gen. (very seldom): “explica atque excute intelligentiam tuam, ut videas quae sit, etc.,display, Cic. Off. 3, 20, 81: Siciliam multis undique cinctam periculis explicavit, has set at large, set free (qs. released from toils, snares), id. de Imp. Pomp. 11, 30; cf.: “quemadmodum se explicent dicendo,id. Fl. 4, 10: da operam, ut te explices, huc quam primum venias, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, D. 2.—
B. In partic.
1. To disentangle, set in order, arrange, regulate, settle, adjust any thing complicated or difficult: “pulcre ego hanc explicatam tibi rem dabo,Plaut. Ps. 4, 1, 20: “peto a te, ut ejus negotia explices et expedias,Cic. Fam. 13, 26, 2: “negotia,id. Att. 5, 12, 3; cf. id. ib. 16, 3, 5: “belli rationem,id. Prov. Cons. 14, 35; cf.: “rationem salutis,id. Fam. 6, 1, 2: “rem frumentariam,Hirt. B. G. 8, 4 fin.: si Faberius nobis nomen illud explicat, noli quaerere, quanti, settles, i. e. pays that item, Cic. Att. 13, 29, 2: “Faberianum,id. ib. § 3; cf.: “si qui debitores, quia non possint explicare pecuniam, differant solutionem,Dig. 42, 1, 31: “consilium,Caes. B. C. 1, 78, 4; cf.: “his explicitis rebus,id. ib. 3, 75, 2: subvenire tempestati quavis ratione sapientis est; “eoque magis, si plus adipiscare re explicatā boni, quam addubitatā mali,Cic. Off. 1, 24, 83: “ea, quae per defunctum inchoata sunt, per heredem explicari debent,Dig. 27, 7, 1: “transii ad elegos: hos quoque feliciter explicui,Plin. Ep. 7, 4, 7 (cf. under !*?): “iter commode explicui, excepto quod, etc.,Plin. Ep. 8, 1, 1: “fugam,Phaedr. 4, 7, 15: “nihilo plus explicet ac si Insanire paret, etc.,will make no more out of it, Hor. S. 2, 3, 270.—
1. explĭcātus , a, um, P. a.
A. Lit., spread out: “Capua planissimo in loco explicata,Cic. Agr. 2, 35, 96: “vallis,Pall. Aug. 11, 2.—
B. Trop.
1. Well ordered, regular: “in causa facili atque explicata,Cic. Planc. 2, 5.—
3. Assured, certain: “nec habet explicatam aut exploratam rationem salutis suae,Cic. Fam. 6, 1, 2.—* Adv.: explĭ-cāte , plainly, clearly: “qui distincte, qui explicate, qui abundanter et rebus et verbis dicunt,Cic. de Or. 3, 14, 53.—Comp.: “explicatius,August. Civ. D. 19, 4.—
2. explĭ-cĭtus , a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), lit., disentangled, i. e. free from obstacles, easy: “in his erat angustiis res: sed ex propositis consiliis duobus explicitius videbatur, Ilerdam reverti,Caes. B. C. 1, 78, 2.!*? explĭcit , in late Lat., at the end of a book, is prob. an abbreviation of explicitus (est liber), the book is ended (acc. to signif. II. B. 1.); cf.: “explicitum nobis usque ad sua cornua librum refers,Mart. 11, 107, 1: solemus completis opusculis ad distinctionem rei alterius sequentis medium interponere Explicit aut Feliciter aut aliquid istius modi, Hier. Ep. 28, 4.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (55 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (55):
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.26.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 6.1.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 13.29.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.20.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 5.12.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 8.12
    • Cicero, Letters to Atticus, 9.7.2
    • Caesar, Gallic War, 8.14.2
    • Caesar, Gallic War, 8.4
    • Cicero, Divinatio against Q. Caecilius, 8.27
    • Cicero, Against Verres, 2.2.156
    • Cicero, On the Agrarian Law, 2.35.96
    • Cicero, For Plancius, 2.5
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 35.101
    • Cicero, Against Verres, 2.5.151
    • Cicero, On the Consular Provinces, 14.35
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 20.3
    • Ovid, Metamorphoses, 15.720
    • Plautus, Pseudolus, 4.1
    • Vergil, Aeneid, 2.362
    • Vergil, Georgics, 2.280
    • Vergil, Georgics, 2.335
    • Horace, Satires, 2.2.125
    • Horace, Satires, 2.3.270
    • Caesar, Civil War, 1.78.2
    • Caesar, Civil War, 1.78.4
    • Caesar, Civil War, 3.93.3
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.8
    • Plautus, Poenulus, 3.5
    • Cicero, On Oratory, 1.34
    • Cicero, On Oratory, 1.35
    • Cicero, On Oratory, 3.14
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.882
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 11.62
    • Pliny the Younger, Epistulae, 7.4.7
    • Pliny the Younger, Epistulae, 8.1.1
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 23.10
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 46.3
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 4.4
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 5.26
    • Seneca, Hercules Oetaeus, 455
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.10
    • Cicero, De Divinatione, 2.2
    • Cicero, De Divinatione, 2.59
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.6
    • Cicero, De Officiis, 1.24
    • Cicero, De Officiis, 3.20
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 5.1
    • Gellius, Noctes Atticae, 1.7.20
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 4.2
    • Statius, Thebias, 1
    • Cicero, Partitiones Oratoriae, 36.124
    • Cicero, Brutus, 67
    • Augustine, Epistualae, 34
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: