I.banishment, exile.
I. Prop.: “exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque supplicii ... cum homines vincula, neces, ignominiasque vitant, quae sunt legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium,” Cic. Caecin. 34, 100: exsilium triplex est; “aut certorum locorum interdictio, aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum, aut insulae vinculum, id est relegatio in insulam,” Dig. 48, 22, 5: “exsilio et relegatione civium ulciscentes tribunos,” Liv. 3, 10 fin.; “so with relegatio,” id. 4, 4, 6: “exsilium iis (terribile est), quibus quasi circumscriptus est habitandi locus, etc.,” Cic. Par. 2, 18: “exacti in exsilium innocentes,” id. Rep. 1, 40: “expulsus in exsilium,” id. Lael. 12, 42: “pulsus in exsilium,” id. de Or. 2, 13, 56: “eicere aliquem in exsilium,” id. Cat. 2, 6, 14: “ire, proficisci in exsilium,” id. ib. 1, 8, 20; id. Mur. 41, 89: “mittere in exsilium,” Liv. 7, 13, 9; Val. Max. 3, 7, 6; 5, 3, 2; Sen. Tranq. An. 11, 12; id. Ep. 24, 3: “esse in exsilio,” Cic. N. D. 3, 32, 80: “de exsilio reducere,” id. Att. 9, 14, 2: “revocare de exilio,” Liv. 27, 34, 14: “ab exsilio reducere,” Quint. 5, 11, 9: “ab exsilio revocare,” Tac. H. 1, 90; id. ib. 1, 77; 2, 92; Plin. Ep. 1, 5, 10: “jam redii de exsilio,” Plaut. Merc. 5, 2, 106 et saep.—Prov.: “exilium patitur patriae qui se denegat,” Pub. Syr. 158 (Rib.).—
II. Transf. (mostly poet. and post-Aug.).
A. A place of exile, a retreat: “quodvis exsilium his est optatius quam patria,” Cic. Lig. 11, 33: Octavium et Antistium egressos exsilium, in easdem insulas redegit, Tac. H. 4, 44: “tutum orabant,” id. A. 13, 55: “diversa quaerere,” Verg. A. 3, 4: “multa patere fugienti,” Curt. 6, 4: “exsilium patria sede mutare,” id. 3, 7.—*
B. (Abstr. pro concreto.) In plur.: exsilia, those who are banished, exiles: “plenum exsiliis mare,” Tac. H. 1, 2.