I.immediately, straightway, forthwith, quickly, without delay (mostly ante-class. and post-Aug.; in Plaut. more than sixty times; only once in Cic.; not in Caes. or Quint.; syn.: repente, subito, statim, continuo).
I. In gen.: verrunt extemplo placidum mare, Enn. ap. Gell. 2, 26 (Ann. v. 377 ed. Vahl.): “extemplo me necato et filiam,” id. in Varr. L. L. 7, § 13 Müll.; “Trag. v. 234 ed. Vahl.): quin occidisti extemplo?” Plaut. Rud. 3, 6, 3: erubescit: quid respondeat nescit: quid fingat extemplo non habet, * Cic. Rosc. Com. 3, 8; “alii gerendum (bellum) extemplo, antequam, etc.,” Liv. 41, 1, 1: “haec extemplo in invidiam, mox etiam in perniciem verterunt,” id. 39, 48, 1; “so with mox and postremo,” id. 40, 48, 6: “dixit et extemplo sensit, etc.,” Verg. A. 2, 376 et saep.—
II. Esp.
A. Corresp. to the temporal and conditional particles ubi, ut, cum, quando, postquam, si.—With ubi: “eaque extemplo, ubi, etc.,” Plaut. Curc. 1, 1, 80; so id. Capt. 3, 4, 27; Caecil. ap. Gell. 2, 23, 13. —With ut: “utque impulit (Turnus) arma: Extemplo turbati animi, etc.,” Verg. A. 8, 3; so Plin. Pan. 55, 9.—With cum: “cum ... extemplo,” Curt. 4, 16, 8.—With quando, etc.: “adambulabo ad ostium, ut, quando exeat, Extemplo, etc.,” Plaut. Bacch. 4, 5, 9: “postquam introii, extemplo ejus morbum cognovi miser,” Ter. Hec. 3, 3, 13.—With si: si umquam ... extemplo, etc., Naev. ap. Gell. 2, 19, 6; so Plaut. Am. 1, 1, 52; id. Rud. 2, 3, 74; id. Truc. 1, 1, 24 al.—
B. In Plaut. repeatedly: quom (or quoniam) extemplo = ἐπεὶ τάχιστα, as soon as: “aedes quom extemplo sunt paratae ... laudant fabrum,” Plaut. Most. 1, 2, 18; cf. id. Merc. 2, 2, 24; id. Bacch. 2, 3, 70; id. Ps. 3, 2, 15: “quom extemplo ad forum advenero, omnes loquentur, etc.,” id. Capt. 4, 2, 6; cf. id. Trin. 3, 2, 99.—
II. At once, i. e. at first = primum (very rare), Liv. 22, 12, 6 Weissenb. ad loc.; Stat. Ach. 2, 88.—See Hand, Turs. II. pp. 669- 674.