previous next
făcĭes , ēi (old form facies, rarely facii, Gell. 8, 14, 1:
I.facie,Plaut. Mil. 4, 4, 36; dat. facie, facii, Gell. l. l.; plur. very rare; nom. and acc. facies, Vulg. Thren. 5, 12; id. Jer. 42, 12; dat. faciebus, Hier. Eph. 3, 5), f. root fa- of fari, strengthened fac-; cf. fax, facetus.
I. Orig., make, form, configuration, figure, shape.
A. In gen. (= universa corporis forma; cf.: figura, species): Quidam faciem esse hominis putant os tantum et oculos et genas, quod Graeci προσωπον dicunt: quando facies sit forma omnis et modus et factura quaedam corporis totius, etc., Gell. 13, 29: Sardinia in Africo mari facie vestigii humani, Sall. H. ap. Gell. l. l.; Plaut. Poen. 5, 2, 151 sq.; cf. Non. 52, 27 sq.: “non est formosa, cujus crus laudatur aut brachium, sed illa, cujus universa facies admirationem singulis partibus abstulit,Sen. Ep. 33; cf. Lucr. 5, 1169 sq.; Hor. S. 1, 2, 87.—
2. Of things: Dae. Dicito, quid insit, et qua facie, memorato onmia ... Pa. Sunt crepundia. Dae. Qua facie sunt? Plaut. Rud. 4, 4, 105 and 111: “curvata in montis faciem circumstetit unda,Verg. G. 4, 361: “haec facies Trojae, cum caperetur, erat,Ov. Tr. 1, 3, 26; cf. “urbium,Plin. Ep. 2, 17 fin.: “antequam Vesuvius faciem loci verteret,Tac. A. 4, 67: “arboris,Plin. 12, 14, 31, § 55: “vehiculi,Gell. 15, 30, 3: “alia illi caeli,Plin. 6, 17, 21, § 58: “ossa contusa in faciem pulveris,Gell. 10, 18, 3: “longa quibus facies ovis erit,Hor. S. 2, 4, 12 et saep. —
3. Prov.: verte omnes tete in facies, i. e. resort to every expedient (an expression borrowed from, and alluding to, the changes of Proteus), Verg. A. 12, 891.—
B. In partic., face, visage, countenance (most freq. in class. Lat.; “syn.: os, vultus, frons, lineamenta): facies homini tantum: ceteris os aut rostra,Plin. 11, 37, 51, § 138: “in facie vultuque nostro cum sint decem aut paulo plura membra, etc.,id. 7, 1, 1, § 8: “non quaeruntur ea, quae nobis non possumus fingere, facies, vultus, sonus,Cic. de Or. 1, 28, 127: “prorsus in facie vultuque vecordia inerat,Sall. C. 15, 5: “qua facie, qua statura,Cic. Phil. 2, 16, 41: uretur facies; “urentur sole capilli,Tib. 1, 9, 15: cf. id. 1, 5, 43: “sumit utrumque Inde habitum facies,Juv. 9, 20: “peregrina,Plaut. Ps. 4, 2, 9; cf.: “affers faciem novam,Cic. Fl. 29, 70: “liberali (homo),Ter. Eun. 3, 2, 20: “egregiā (virgo),of rare beauty, id. Phorm. 1, 2, 50: “hispida,Hor. C. 4, 10, 5: “cicatricosa,Quint. 4, 1, 61: “adversa,id. 2, 13, 9: “curvo nec faciem litore demovet,Hor. C. 4, 5, 14: “de facie quidem nosti,Cic. Pis. 32, 81: “recta facie loqui,” i. e. boldly, Juv. 6, 401 et saep.—Poet.: “cura dabit faciem, facies neglecta peribit,a beautiful face, beauty, Ov. A. A. 3, 105.— Prov.: perfricare faciem, to lay aside shame, Plin. H. N. praef. § 4; cf. Quint. 11, 3, 160.
2. In partic., in Tac. for the class. species, external appearance, as opposed to reality, a pretence, pretext; publici consilii facie (= specie), Tac. H. 2, 54; id. A. 13, 28; Amm. 20, 5.—
B. Transf., poet. and in post-Aug. prose, for the class. aspectus, look, sight, aspect: quae scelerum facies? Verg. A. 6, 560: “subita,Sil. 7, 367: “decora,Plin. Pan. 56, 5: “memoranda,id. ib. 35, 1: “foeda,id. ib. 82, 8: “vineae unam faciem contexunt,id. Ep. 5, 6, 9: “exceptio, quae prima facie justa videatur,at first sight, Gai. Inst. 4, 1: “prima facie,Dig. 16, 1, 13; Sen. Ep. 87, 1; id. Contr. 5, 10, 15.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (46 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (46):
    • Cicero, Philippics, 2.16.41
    • Cicero, Philippics, 8.8.23
    • Cicero, Against Piso, 32.81
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.4
    • Plautus, Poenulus, 5.2
    • Plautus, Pseudolus, 4.2
    • Plautus, Rudens, 2.7
    • Plautus, Rudens, 4.4
    • Vergil, Aeneid, 6.560
    • Vergil, Aeneid, 12.891
    • Vergil, Georgics, 4.361
    • Old Testament, Jeremiah, 42.12
    • Horace, Satires, 1.2.87
    • Horace, Satires, 2.4.12
    • Tacitus, Annales, 13.28
    • Tacitus, Annales, 4.67
    • Tacitus, Historiae, 2.54
    • Plautus, Captivi, 3.4
    • Plautus, Cistellaria, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.28
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 15
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1169
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 35.1
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 7.8
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 12.55
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 6.58
    • Pliny the Younger, Epistulae, 2.17
    • Pliny the Younger, Epistulae, 5.6.9
    • Cicero, De Officiis, 1.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 6.88
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 13.9
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 4.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.42
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.61
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 5.22
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.160
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 10.69
    • Gellius, Noctes Atticae, 10.18.3
    • Gellius, Noctes Atticae, 15.30.3
    • Gellius, Noctes Atticae, 13.29
    • Gellius, Noctes Atticae, 8.14.1
    • Seneca, Epistulae, 33
    • Seneca, Epistulae, 87.1
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 31
    • Ovid, Tristia, 1.3
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.11.22
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: