previous next
fas , indecl. n. root fa-, cf. for; Gr. φημί, φά-ναι
I. Orig. belonging to the relig. lang., the dictates of religion, divine law; opp. to jus, or human law (rare; cf. “also: aequitas, justitia): jus ac fas omne delere,Cic. Att. 1, 16, 6; cf.: “festis quaedam exercere diebus Fas et jura sinunt,Verg. G. 1, 269: “contra fas, contra auspicia, contra omnes divinas atque humanas religiones,Cic. Verr. 2, 5, 13, § 34.—Personified: “audi Juppiter, audite Fines, audiat Fas,Liv. 1, 32, 6: “prima deum Fas quae Themis est Graiis,Aus. Technop. Idyll. 12: “Fas omne mundi,” i. e. the gods, Sen. Here. Fur. 658.—
II. Transf.
A. A court-day, i. q. fastus (ante-class.): “dies qui vocatur sic: QVANDO REX COMITIAVIT, FAS,Varr. L. L. 6, §§ 31, 32.—
B. In gen. (justice, equity, but usu. to be translated as an adjective), right, proper, allowable, lawful, fit, permitted; hence, possible (the predominant meaning of the word in prose and poetry; “esp. freq. in the phrase fas est, with a subjectclause): fas, justum, pium, aequum subjici possunt honestati,Quint. 3, 8, 26: “cum fas atque nefas exiguo fine libidinum Discernunt avidi,Hor. C. 1, 18, 10; Ov. M. 6, 585; cf.: “quippe ubi fas versum atque nefas,Verg. G. 1, 505; Hor. Epod. 5, 87: “jusque fasque est,Plaut. Cist. 1, 1, 22: “si jus, si fas est,Ter. Hec. 3, 3, 27: “sicut fas jusque est,Liv. 7, 31, 3: “ut eum nihil delectaret, quod aut per naturam fas esset aut per leges liceret,Cic. Mil. 16, 43; cf.: “quoad fas esset, quoad liceret,id. Agr. 2, 7, 19; and: “huic legi nec obrogari fas est, neque derogari ex hac aliquid licet,id. Rep. 3, 22: “si me fas est orare etiam abs te, pater, etc.,Plaut. Bacch. 4, 9, 102: “quid non adeptus est, quod homini fas esset optare?Cic. Lael. 3, 11: “si eos hoc nomine appellari fas est,id. Mur. 37, 80: “non esse fas, Germanos superare, si, etc.,Caes. B. G. 1, 50 fin.: “neque fas esse existimant, ea litteris mandare,id. ib. 6, 14, 3: “ad quos (libellos) interim respicere fas sit,Quint. 10, 7, 31: “velut si aliter facere fas non sit,id. 2, 13, 1; 8, 3, 36; 10, 2, 9; “12, 7, 1: nec scire fas est omnia,Hor. C. 4, 4, 22: “fas omne est, Cytherea, meis te fidere regnis,there is every reason, Verg. A. 5, 800: “si hoc fas est dictu,Cic. Tusc. 5, 13, 38: “neque id me facere fas existimo,Plaut. As. 3, 1, 11: “fas habere,id. Trin. 2, 2, 11; Quint. 3, 8, 13; Tac. A. 14, 30; id. G. 9: “leporem et gallinam et anserem gustare fas non putant,Caes. B. G. 5, 12, 6; 6, 23 fin.: “fas prohibet, etc.,Ov. Tr. 2, 205: “contra quam fas erat,Cic. Clu. 5, 12: “ridetque (deus), si mortalis ultra Fas trepidat,Hor. C. 3, 29, 32: “fas omne abrumpit,every right, obligation, Verg. A. 3, 55: “exuere,Tac. H. 3, 5: “et foedera respicere,id. ib. 4, 67; cf.: “hostium quoque jus et sacra legationis et fas gentium rupistis,the law of nations, id. A. 1, 42; “so in Tac. freq. = jus: patriae,the right, claim of one's native land, id. ib. 2, 10: “armorum,id. H. 4, 58: “disciplinae,id. A. 1, 19 al.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (34 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (34):
    • Cicero, Letters to Atticus, 1.16.6
    • Caesar, Gallic War, 1.50
    • Caesar, Gallic War, 5.12.6
    • Cicero, On the Agrarian Law, 2.7.19
    • Cicero, Against Verres, 2.5.34
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 5.12
    • Cicero, For Lucius Murena, 37.80
    • Cicero, For Milo, 16.43
    • Ovid, Metamorphoses, 6.585
    • Plautus, Cistellaria, 1.1
    • Plautus, Trinummus, 2.2
    • Vergil, Aeneid, 3.55
    • Vergil, Aeneid, 5.800
    • Vergil, Georgics, 1.269
    • Vergil, Georgics, 1.505
    • Tacitus, Annales, 14.30
    • Tacitus, Annales, 1.19
    • Tacitus, Annales, 1.42
    • Tacitus, Historiae, 3.5
    • Tacitus, Historiae, 4.58
    • Tacitus, Germania, 9
    • Plautus, Asinaria, 3.1
    • Plautus, Bacchides, 4.9
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 32.6
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 31
    • Seneca, Hercules Furens, 658
    • Cicero, De Amicitia, 3
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 8.13
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 8.26
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 13.1
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.36
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 2.9
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 7.31
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: