previous next
for , fātus, 1,
I.v. defect. (the forms in use are fatur, fantur, fabor, fabitur; part. perf. fatus; perf. fatus sum or eram; imper. fare, poet.; inf. fari; and parag. farier, Verg. A. 11, 242; gerund. fandi, fando; sup. fatu; part. praes. fans, fantis, fantem; for praes. faris, v. Diom. p. 375; “fantur,Varr. L. L. 6, 7, § 52; Paul. Diac. p. 88, 11; imperf. subj. farer, August. Conf. 1, 8), n. and a. [Sanscr. bhā-mi, appear; bhās, shine; bhāsh, speak; Gr. φα-, φαίνω, and φημί; Lat. fama, fas, fax, facies, favilla, etc.; cf.: facetus, focus, v. Georg Curtius Gr. Etym. p. 297 sq.; Corss. Ausspr. 1, 420 sqq.], to speak, say (mostly poet.; cf.: “quaedam vetera etiam necessario interim sumuntur, ut fari,Quint. 8, 3, 27; syn.: loquor, dico, perhibeo; inquam. aio).
I. In gen.
A. Neutr.: fatur is, qui primum homo significabilem ore mittit vocem. Ab eo ante quam id faciant, pueri dicuntur infantes; “cum id faciant, jam fari,Varr. L. L. 6, § 52 Müll.; cf.: “filius Croesi, cum jam per aetatem fari posset, infans erat,Gell. 5, 9, 1: “non enim eram infans, qui non farer,Aug. Conf. 1, 8: “nescios fari pueros,Hor. C. 4, 6, 18: “cum primum fari coepisset,Suet. Aug. 94: “tum ad eos is deus, qui omnia genuit, fatur: haec vos, etc.,Cic. Univ. 11; Val. Fl. 3, 616: “Venulus dicto parens ita farier infit,Verg. A. 11, 242: “praetor qui tum fatus est, si, etc.,Varr. L. L. 6, § 30 Müll.: “sic fatus validis ingentem viribus hastam contorsit,Verg. A. 2, 50: “meum ingenium fans atque infans tu nondum edidicisti,Plaut. Pers. 2, 1, 7: “coram data copia fandi,Verg. A. 1, 520: fandi doctissima Cymodocea, id. ib. 10, 225: “quae mollissima fandi Tempora,id. ib. 4, 293: “quid fando tua tela manusque Demoror?Stat. Th. 1, 655: “his fando si nuntius exstitit oris,Val. Fl. 4, 170.—Fando, for famā, rumore, report, hearsay: “neque fando umquam accepit quisquam, etc.,by report, by hearsay, Plaut. Am. 2, 1, 41; cf.: “ne fando quidem auditum est, crocodilum aut ibim violatum ab Aegyptio,Cic. N. D. 1, 29, 82; Verg. A. 2, 81; Ov. M. 15, 497, Sil. 10, 484: “haud mollia fatu,Verg. A. 12, 25: “lapis fatu dignissimus,Sol. 3: famino, dicito, Paul. ex Fest. p. 87, 10 (cf. praefor and fruor init.).—
B. Act.
(α). With acc.: “(animus) dementit deliraque fatur,Lucr. 3, 464: “qui sapere et fari possit, quae sentiat,Hor. Ep. 1, 4, 9: fabitur hoc aliquis, Cic. Poët. ap. Gell. 15, 6, 3: “vix ea fatus eram,Verg. A. 2, 323: “dehinc talia fatur,id. ib. 1, 256: “cui talia fanti,id. ib. 6, 46; cf.: “haec fantem,Prop. 3, 7 (4, 6), 65: “quis talia fando temperet a lacrimis?Verg. A. 2, 6.—
(β). With interrog. clauses: “fare age, quid venias,Verg. A. 6, 389; cf.: “sed te qui vivum casus, age fare vicissim Attulerint,id. ib. 6, 531: “fare, an patriam spes ulla videndi,Val. Fl. 5, 552.—
II. In partic.
A. To utter in prophecy, to foretell, predict: Venus quem fata docet fari, divinum pectus habere, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 19 ed. Vahl.); cf.: fatis fandis, id. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 ib.): “fabor enim, quando haec te cura remordet, Longius et volvens fatorum arcana movebo,Verg. A. 1, 261. Cf. also in the foll.—
B. To sing in verse, to celebrate: “Tarpeium nemus et Tarpeiae turpe sepulcrum Fabor,Prop. 4 (5), 4, 2.!*? In pass. signif.: Fasti dies sunt, in quibus jus fatur, Suet. ap. Prisc. p. 793 P.— Hence, fandus , a, um, P. a., that may be spoken or uttered, right (opp. to nefandus, wrong): “omnia fanda, nefanda malo permixta furore,Cat. 64, 406: “respersae fando nefandoque sanguine arae, i. e. with blood both of sacrifice and of murder,Liv. 10, 41, 3; cf.: “at sperate deos memores fandi atque nefandi,Verg. A. 1, 543: “non fanda timemus,Luc. 1, 634: “inexpleto non fanda piacula busto,id. 2, 176.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (29 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (29):
    • Ovid, Metamorphoses, 15.497
    • Plautus, Persa, 2.1
    • Vergil, Aeneid, 1.520
    • Vergil, Aeneid, 1.543
    • Vergil, Aeneid, 2.50
    • Vergil, Aeneid, 11.242
    • Vergil, Aeneid, 12.25
    • Vergil, Aeneid, 1.261
    • Vergil, Aeneid, 2.323
    • Vergil, Aeneid, 6.389
    • Vergil, Aeneid, 2.6
    • Vergil, Aeneid, 2.81
    • Suetonius, Divus Augustus, 94
    • Plautus, Amphitruo, 2.1
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.464
    • Lucan, Civil War, 2.176
    • Lucan, Civil War, 1.634
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 41.3
    • Cicero, De Divinatione, 1.31
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.29
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.616
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 4.170
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 5.552
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.27
    • Gellius, Noctes Atticae, 15.6.3
    • Gellius, Noctes Atticae, 5.9.1
    • Sextus Propertius, Elegies, 3.7
    • Statius, Thebias, 1
    • Cicero, Timaeus, 11
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: