I.a funeral procession, funeral rites, burial, funeral, usually with reference to the burning of the body; cf.: funus est jam ardens cadaver; quod dum portatur, exsequias dicimus; crematum, reliquias; “conditum jam, sepulcrum,” Serv. ad Verg. A. 2, 539 (freq. and class.).
I. Lit.: “funus, quo amici conveniunt ad exsequias cohonestandas,” Cic. Quint. 15, 50; cf.: “mater exsequias illius funeris prosecuta,” id. Clu. 71, 201: “funus innumeris exsequiis celebratum,” Plin. 10, 43, 60, § 122: “mercedem funeris ac sepulturae constituere,” Cic. Verr. 2, 5, 51, § 134: “maeror funeris,” id. Lael. 3, 11: “cui acerbissimum funus ducitur,” id. Quint. 15, 50; cf.: “funus triumphali portā ducendum,” Suet. Aug. 100: “facere filio,” Cic. Clu. 9, 28: “celebrare,” Liv. 8, 10, 10: “ornare,” Cic. Rep. 6, 2; Suet. Aug. 100: “paterno funeri omnia justa solvere,” Cic. Rosc. Am. 8, 23: “funeri operam dare,” id. Att. 15, 1, B, 1: “venire in funus,” id. ib.: pro ea copia quae Athenis erat, funus ei (Marcello) satis amplum faciendum curavi, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3: “funus militare alicui facere,” Liv. 3, 43, 7; cf.: “prodire (alicui) in funus,” Ter. And. 1, 1, 88; Varr. R. R. 1, 69, 2: “funere efferri,” Cic. de Or. 2, 55, 225; Suet. Ner. 9; 30; 33: “praetereunte funere,” id. Tib. 57: “corpus crematum publico funere,” id. ib. 75: “nec te in tua funera mater Produxi (= funus tuum duxi),” Verg. A. 9, 486: “funus imagines Ducant triumphales tuum,” i. e. be borne at the head of the procession, Hor. Epod. 8, 11: “sub ipsum funus,” id. C. 2, 18, 18: “statim a funere,” Suet. Caes. 85.—Comically: fecisti funus med absente prandio: Cur ausu's facere, quoi ego adaeque heres eram? have buried, i. e. devoured it, Plaut. Men. 3, 2, 27.—In plur.: “funera agitant, exsequia ititant,” Naev. 3, 9: nemo me lacrumis decoret, nec funera fletu Faxit, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34, and de Sen. 20, 73 (Epigr. 3, p. 162 Vahl.); “poetically imitated by Cicero: linquamus amicis Maerorem, ut celebrent funera cum gemitu, Cic. poët. Tusc. 1, 49, 117: cum senatus auctoritatem suam in virorum fortium funeribus ornamentisque ostenderit,” id. Phil. 9, 7, 16: “edictum, quod de funeribus habeant (aediles curules),” id. ib. § “17: tristia,” Hor. Ep. 2, 2, 74: “tria si concurrant foro,” id. S. 1, 6, 43: “justa reddere alicui,” Plin. 10, 2, 2, § 4; Sil. 2, 184.—
B. Transf.
1. A dead body, corpse, =cadaver (poet.): “haeccine parva meum funus arena teget?” Prop. 1, 17, 8: “lacerum,” Verg. A. 9, 491.—In plur., of a corpse, Val. Fl. 3, 298: “mixta senum ac juvenum densentur funera,” Hor. C. 1, 28, 19; of the manes of the departed: “cum semel infernas intrarunt funera leges,” Prop. 4 (5), 11, 3.—
2. Death, esp. violent death, murder (mostly poet.): “maturo propior ... funeri,” Hor. C. 3, 15, 4: “vicinum funus ut aegros Exanimat,” id. S. 1, 4, 126: “exstinctum Nymphae crudeli funere Daphnin Flebant,” Verg. E. 5, 20: “(quos) Abstulit atra dies, et funere mersit acerbo,” id. A. 6, 429: “qui patrios foedasti funere vultus,” with murder, id. ib. 2, 539.—Freq. in plur.: “quae funera Turnus Ediderit,” Verg. A. 9, 526; cf. id. ib. 10, 602; Hor. C. 1, 15, 10; 4, 14, 49; once in Cic., acc. to Nonius: ut vix hominum acerbis funeribus satietur, Cic. Fragm. ap. Non. 300, 26 (id. Rep. 2, 41 Mos.).—
II. Trop., destruction, ruin, fall (rare but class.): “vir summā eloquentiā dixit graviter, casum illum meum funus esse rei publicae, sed funus justum et indictum,” Cic. Prov. Cons. 19, 45: “dum Capitolio Regina (Cleopatra) dementes ruinas Funus et imperio parabat,” Hor. C. 1, 37, 8. —In plur.: “sub lacrimosa Trojae Funera,” Hor. C. 1, 8, 15: “pro dira pudoris funera,” Luc. 4, 231.—Also concr. of persons plotting destruction: “Gabinium et Pisonem, duo rei publicae portenta ac paene funera,” Cic. Prov. Cons. 1, 2.