I.a thief (syn.: latro, praedo, pirata, raptor).
I. Lit.: “quodsi duodecim tabulae nocturnum furem quoquo modo, diurnum autem, si se telo defenderet, interfici impune voluerunt, etc.,” Cic. Mil. 3, 9: ita in legibus posiverunt, furem duplici comdemnari, feneratorem quadrupli, Cato, R. R. praef. § 1: fures privatorum furtorum, opp. fures publici, id. ap. Gell. 11, 18, 18: “canes aluntur in Capitolio, ut significent, si fures venerint,” Cic. Rosc. Am. 20, 56: “fures aerari,” Sall. C. 52, 12: “a Philippo interrogatus, quid latraret, furem se videre respondit,” Cic. de Or. 2, 54, 220: “M. Carbo condemnatus, fur magnus, e Sicilia,” i. e. extortioner, id. Fam. 9, 21, 3: “ne quis fur esset, neu latro, neu quis adulter,” Hor. S. 1, 3, 106: “(Priapus) furum aviumque Maxima formido,” id. ib. 1, 8, 3: “Sallustius historicus priscorum verborum ineruditissimus fur,” Suet. Gram. 15: “fur tuos,” i. e. who carried you off, Plaut. Capt. 5, 4, 21.—In the fem.: “fures estis ambae,” Plaut. Poen. 5, 4, 67.—
II. Transf.
A. As a term of vituperation applied to slaves, thief, rascal, rogue, knave: “tun' trium litterarum homo Me vituperas? fur, etiam fur trifurcifer,” Plaut. Aul. 2, 4, 47; cf.: “non fur, sed trifur?” id. ib. 4, 4, 6; 4, 10, 38 sc.; id. Cas. 3, 6, 1; id. Ps. 1, 3, 131 et saepe quid domini faciant, audent cum talia fures! Verg. E. 3, 16: “manipulus furum,” Ter. Eun. 4, 7, 6.—
B. A robber-bee, drone, usually called fucus, Varr. R. R. 3, 16, 19.