previous next
gaudĕo , gāvīsus, 2 (archaic
I.perf. gavisi, Liv. Andron. and Cass. Hem. ap. Prisc. p. 868 P.), v. n. and a. [Gr. γαίω, rejoice, for γαϝιω; cf. gavisus; root γαυ-; γηθέω, γάνυμαι, etc.; cf. ἀγαυρός, proud, ἄγη, astonishment], to rejoice, be glad or joyful respecting any thing, to take pleasure in, be pleased with, delight in (of inward joy, opp. laetari, to show one's self glad, exhibit joy; cf.: “gaudere decet, laetari non decet, quoniam docendi causa a gaudio laetitiam distinguimus,Cic. Tusc. 4, 31, 66); usually constr. with an object-clause, quod, the abl., or absol.; less freq. with the acc., cum, quia, the gen., si, etc.
(δ). Absol.: “tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant,Plaut. Am. 3, 3, 6; 3, 4, 10: “gaudebat, me laudabat,Ter. Phorm. 4, 2, 5: “gaudeat an doleat,Hor. Ep. 1, 6, 12: “et irasci nos et gaudere fingimus,Quint. 9, 2, 26: “si est nunc ullus gaudendi locus,Cic. Att. 9, 7, 6: “de Bursa, te gaudere certo scio,id. Fam. 7, 2, 2: “admonebo, ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinant,id. Tusc. 3, 21, 51.— (ε) With acc. (usually with homogeneous or general objects): “hunc scio mea solide gavisurum gaudia,Ter. And. 5, 5, 8; cf.: ut suum gaudium gauderemus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1; Cat. 61, 119: “jam id gaudeo,Ter. And. 2, 2, 25; cf.: “gaudeo, etsi nil scio quod gaudeam,Plaut. Capt. 4, 2, 62: “hoc aliud est, quod gaudeamus,id. Eun. 5, 9, 11; id. Phorm. 5, 8, 63: “quod gaudere posset, hoc fuit,Ov. M. 12, 607: nunc furit tam gavisos homines suum dolorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1: “gaudent natorum fata parentes,Stat. Th. 4, 231: “tu dulces lituos ululataque proelia gaudes,id. ib. 9, 724.—In pass.: “ista pars gaudenda mihi potius quam, etc.,Symm. Ep. 3, 29.—(ζ) With cum, quia, si, in, etc.: “quom gravidam et quom te pulcre plenam aspicio, gaudeo,Plaut. Am. 2, 2, 49; id. Truc. 2, 4, 33; 2, 6, 35: “quom tu's liber, gaudeo,id. Men. 5, 9, 87: “quia vos tranquillos video, gaudeo et volupe est mihi,id. Am. 3, 3, 3: Er. Gaude. He. Quid ego gaudeam? Er. Quia ego impero. Age, gaude modo, id. Capt. 4, 2, 59: “gaudes, si cameram percusti forte,Hor. S. 2, 3, 273: “mea Clotho et Lachesis gaudent, si pascitur inguine venter,Juv. 9, 136: “crudeles gaudent in tristi funere fratris,Lucr. 3, 72: “in puero,Prop. 2, 4, 18 (28): “tibi gratulor, mihi gaudeo, te amo,I for my part, as for myself, Cic. Fam. 6, 15; v. in the foll. the passage Lucr. 3, 145.—
II. In partic.
A. In sinu or in se, to rejoice within one's self or secretly, to feel a quiet joy: “ut in sinu gaudeant,Cic. Tusc. 3, 21, 51: “qui sapit, in tacito gaudeat ille sinu,Tib. 4, 13, 8 (cf.: “in tacito cohibe gaudia clausa sinu,Prop. 2, 25 (3, 20), 30): “tam gaudet in se tamque se ipse miratur,Cat. 22, 17.—
B. Like the Gr. χαίρειν, as a word of salutation (pure Lat. salvere): “Celso gaudere et bene rem gerere Albinovano Musa rogata refer,take my greetings to Celsus, Hor. Ep. 1, 8, 1; so ib. 15.—Hence, gaudens , entis, P. a., joyful, cheerful (very rare): “interea cum Musis nos delectabimus animo aequo, immo vero etiam gaudenti ac libenti,Cic. Att. 2, 4, 2; Prop. 3, 14 (4, 13), 9; Stat. S. 4, 6, 55: “si quis Forte coheredum senior male tussiet, huic tu Dic ... gaudentem nummo te addicere,with pleasure, gladly, Hor. S. 2, 5, 109.—Adv.: gauden-ter , rejoicingly (late Lat. and rare), Pseud. August. ad Fratr. Erem. Serm. 10 al.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (54 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (54):
    • Cicero, Letters to his Friends, 6.15
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.2.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 8.14.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 8.2.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 2.4.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 9.7.6
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 3.1.3
    • Caesar, Gallic War, 4.13
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 47.136
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 60.3
    • Ovid, Metamorphoses, 12.607
    • Plautus, Bacchides, 3.3
    • Horace, Satires, 2.5.109
    • Horace, Satires, 2.6.110
    • Horace, Satires, 1.10.45
    • Horace, Satires, 1.4.78
    • Horace, Satires, 2.1.26
    • Horace, Satires, 2.3.273
    • Horace, Ars Poetica, 162
    • Tacitus, Historiae, 3.11
    • Plautus, Amphitruo, 2.2
    • Plautus, Amphitruo, 3.3
    • Plautus, Captivi, 4.2
    • Plautus, Menaechmi, 5.9
    • Plautus, Truculentus, 2.4
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.145
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.72
    • Lucan, Civil War, 9.403
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 12.15
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 9
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 21.9
    • Cicero, De Legibus, 3.1
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.11
    • Cicero, De Amicitia, 24
    • Cicero, De Amicitia, 4
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.21
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.31
    • Cicero, De Officiis, 3.33
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 2.30
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 1.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 12.22
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 5.18
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.26
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 2.78
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.111
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 7.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 9.2
    • Sextus Propertius, Elegies, 2.25
    • Sextus Propertius, Elegies, 3.14
    • Statius, Thebias, 4
    • Statius, Thebias, 6
    • Statius, Silvae, 4.6
    • Columella, Res Rustica, 3.2.16
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 10.7.15
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: