previous next
gentīlis , e, adj. gens.
I. Of or belonging to the same clan (gens), stock, or race; and subst.: gentīlis , is, com., a person belonging to the same family or gens, a relative bearing the same name (syn.: gentilicus, genticus; cf. “also: cognatus, agnatus, affinis): gentiles sunt, qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt, quorum majorum nemo servitutem servivit, qui capite non sunt deminuti,Cic. Top. 6, 29: gentilis dicitur et ex eodem genere ortus et is qui simili nomine appellatur; ut ait Cincius, gentiles mihi sunt, qui meo nomine appellantur, Paul. ex Fest. p. 94 Müll.: SI FVRIOSVS EST AGNATORVM GENTILIVMQVE IN EO PECVNIAQVE EIVS POTESTAS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148: “SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, id. ap. Collat. Legg. Mosaic. et Rom. 16, 4: si nullus agnatus sit, eadem lex XII. tabularum gentiles ad hereditatem vocat,Gai. Inst. 3, 17; cf. Ulp. Fragm. 26, 1 a.: tuus gentilis (thy kinsman), Brute, M. Pennus, Cic. Brut. 28, 109: “sordidatus cum gentilibus clientibusque,Liv. 3, 58, 1: “e duobus gentilibus,Suet. Tib. 1: “homines deorum immortalium quasi gentiles,Cic. Univ. 11: “tuus paene gentilis,thy namesake, Cic. Verr. 2, 2, 77, § 190; cf.“, jestingly: fuit enim (Pherecydes) meo regnante gentili (i. e. Ser. Tullio),id. Tusc. 1, 16, 38.—Adj.: “nomen,Suet. Ner. 41: “stemma,id. ib. 37: “monumentum Domitiorum,id. ib. 50: copia, out of their own gens, id. Vit. 1: “gentile domus nostrae bonum,Tac. A. 2, 37; cf. “manus (i. e. Fabii),Ov. F. 2, 198: odia, family enmity (of Hanno towards Hannibal), Sil. 2, 277: “capillo erat pone occipitium summissiore, quod gentile in illo videbatur,peculiar to the family, hereditary, Suet. Tib. 68.—Prov. (cf. the law for the insane, supra): “mente est captus atque ad agnatos et gentiles est deducendus,Varr. R. R. 1, 2, 8.—
II. Transf. *
A. Of slaves who bore the name of their masters: “apud antiquos singuli Marcipores Luciporesve dominorum gentiles omnem victum in promiscuo habebant,Plin. 33, 1, 6, § 26.—
B. Poet., of plants: “non gentilia poma,” i. e. foreign, exotic, Calp. Ecl. 2, 41.—
C. In a more extended sense (acc. to gens, II. F.), of or belonging to the same people or nation, national; and subst., a fellow-countryman (post-Aug.): “multis et validis propinquitatibus subnixus turbare gentiles nationes promptum haberet,Tac. A. 11, 1 fin.: “solum,id. ib. 3, 59: “imperium,id. ib. 6, 32: “religio,id. ib. 12, 34: “levitas,id. ib. 12, 14; “utilitas,id. ib. 12, 17: “lina,Sil. 4, 223; cf. “metallum,id. 16, 465: “gurges,Stat. Th. 9, 297.—Subst., Gell. 17, 17, 2.—
2. In partic.
a. In opp. to Roman: gentīles , foreigners: nulli gentilium provincialis femina copuletur, Cod. Th. 3, 14, 1; 11, 30, 62; Aus. Grat. Act. 4: “cum scutariis et gentilibus,Amm. 14, 7: nullum autem ex gentilibus liberum adprobari licet, Fragm. Jur. Rom. Vat. 34 Huschke.—
b. In eccl. Lat., opp. to Jewish or Christian, heathen, pagan, gentile; and subst.: gentīlis , is, m., a heathen, a pagan: vulgus, Prud. στεφ. 10, 464: “nugae,id. adv. Symm. 1, 576: “gentilium litterarum libri,Hier. Ep. 22, 30; Vulg. Tob. 1, 12; id. Act. 14, 5.—Sup.: “Sextus Pythagorēus, homo gentilissimus,Hier. in Jerem. 4, 22.—Hence, adv.: gentīlĭter (acc. to II. C.; late Lat.).
1. After the manner or in the language of a country: “Cretes Dianam Britomarten gentiliter nominant,in their native language, Sol. 11, 8; 20, 8.—
2. Heathenishly, Fulg. Discuss. Arian. 4; Vulg. Gal. 2, 14.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (19 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (19):
    • New Testament, Galatians, 2.14
    • Cicero, Against Verres, 2.2.190
    • New Testament, Acts, 14.5
    • Tacitus, Annales, 11.1
    • Tacitus, Annales, 2.37
    • Suetonius, Nero, 41
    • Suetonius, Tiberius, 1
    • Suetonius, Tiberius, 68
    • Suetonius, Vitellius, 1
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 33.26
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 58.1
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.16
    • Gellius, Noctes Atticae, 17.17.2
    • Statius, Thebias, 9
    • Cicero, Brutus, 28.109
    • Cicero, Topica, 6.29
    • Ovid, Fasti, 2
    • Cicero, Timaeus, 11
    • Cicero, De Inventione, 2.50
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: