previous next
hŭmus , i (archaic form of the
I.abl. sing. humu, Varr. ap. Non. 488, 6 and 48, 26), f. (archaic masc. humum humidum pedibus fodit, Laev. ap. Prisc. p. 719 P.: humidum humum, Gracch. ib.) [from the prim. form XAM, whence χăμαί, χăμόθεν, χăμα^λός, Lat. humilis; kindr. with Sanscr. Xám, earth; Gr. χθών], the earth, the ground, the soil.
I. Lit. (class.; cf.: terra, solum, tellus): humus erat immunda, lutulenta vino, coronis languidulis et spinis coöperta piscium, Cic. Fragm. Or. pro Gall. ap. Quint. 8, 3, 66 (ap. Orell. IV. 2, p. 454); cf.: “omnia constrata telis, armis, cadaveribus et inter ea humus infecta sanguine,Sall. J. 101 fin.: “subacta atque pura,Cic. de Sen. 17, 59: cubitis pinsibant humum, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 23 Müll. (Trag. v. 435 Vahl.); cf.: procubuit moriens et humum semel ore momordit. bit the ground and died (cf. the Homer. ὀδὰξ ἑλεῖν γαῖαν), Verg. A. 11, 418: “calcibus atram Tundit humum exspirans,id. ib. 10, 731; cf. Ov. A. A. 1, 112: “pede candido In morem Salium ter quatient humum,Hor. C. 4, 1, 28: “Acestes aequaevum ab humo attollit amicum,Verg. A. 5, 452: “sedit humo,Ov. M. 4, 261: “ipse feraces Figat humo plantas,Verg. G. 4, 115; cf.: “semina spargere humo,Ov. M. 5, 647: “surgit humo,id. F. 6, 735; cf.: “nec se movit humo,id. M. 4, 264: “dejectoque in humum vultu,id. ib. 6, 607: “propter humum volitat,id. ib. 8, 258: “humi atque ipsius stirpis laetitia,Col. 4, 24, 4; cf.: “quis cibus erat caro ferina atque humi pabulum uti pecoribus,Sall. J. 18, 1: “ii, quos humus injecta contegeret (shortly afterwards, gleba),Cic. Leg. 2, 22, 57: “quae (genera arborum) humi arido atque arenoso gignuntur,Sall. J. 48, 3 Kritz N. cr.Poet., as a fig. for what is low, mean, common: “sermones repentes per humum,Hor. Ep. 2, 1, 251; cf.: “ne, dum vitat humum, nubes et inania captet,id. A. P. 230: “ad humum maerore gravi deducit et angit,id. ib. 110; v. also under adv.: “affigit humo divinae particulam aurae,id. S. 2, 2, 79.—
II. Transf., in gen., like solum, land, country, region: “Punica nec Teucris pressa fuisset humus,Ov. H. 7, 140: “Aonia,id. F. 1, 490: “Illyrica,id. Med. Fac. 74: “Pontica,id. P. 3, 5, 56.—
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (30 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (30):
    • Cicero, Against Catiline, 1.10.26
    • Ovid, Metamorphoses, 12.255
    • Ovid, Metamorphoses, 3.105
    • Ovid, Metamorphoses, 4.261
    • Ovid, Metamorphoses, 4.264
    • Ovid, Metamorphoses, 5.647
    • Ovid, Metamorphoses, 6.607
    • Ovid, Metamorphoses, 8.258
    • Vergil, Aeneid, 11.418
    • Vergil, Aeneid, 11.665
    • Vergil, Aeneid, 5.452
    • Vergil, Aeneid, 5.481
    • Vergil, Georgics, 4.115
    • Horace, Satires, 2.2.79
    • Horace, Ars Poetica, 230
    • Horace, Ars Poetica, 28
    • Tacitus, Historiae, 2.64
    • Cicero, On Oratory, 3.6
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 55
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 48
    • Cicero, De Legibus, 2.22
    • Cicero, De Republica, 6.17
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.66
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 101
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 18
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 85
    • Ovid, Ex Ponto, 3.5
    • Columella, Res Rustica, 4.24.4
    • Ovid, Fasti, 1
    • Ovid, Fasti, 6
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: