previous next
impĕdĭo (inp- ), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:
I.inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen., to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
B. Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.): “narrare parantem Impedit amplexu,Ov. M. 2, 433: “nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,Hor. C. 1, 4, 9: “crines (vitta),Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56: “cornua sertis,id. M. 2, 868: “remos (hederae),id. ib. 3, 664: “medium crus pellibus,Hor. S. 1, 6, 27: “equos frenis,to bridle, Ov. F. 2, 736: “ingentem clipeum informant ... septenosque orbibus orbes Impediunt,surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447: “orbes orbibus,id. ib. 5, 585: “plana novo munimenti genere (with saepire),Curt. 6, 5; cf.: “Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
II. Trop.
B. Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
(γ). With ne, quin, quominus.—With ne: “id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin: “ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus: “nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33: “quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
(δ). With inf.: “quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,Cic. Off. 2, 2, 8: “me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,id. de Or. 1, 35, 163: “ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—(ε) With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—(ξ) Absol.: “omnia removentur, quae obstant et impediunt,Cic. Ac. 2, 7, 19: “ut omnia quae impediant, vincat intentio,Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55: “de rebus ipsis utere tuo judicionihil enim impedio,Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Εὐπόριστον, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus (inp- ), a, um, P. a., hindered, embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
A. Of persons: “neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.: “impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,Caes. B. G. 3, 19, 2: “agmen,Liv. 43, 23, 1: “itinere impediti,Caes. B. C. 3, 75, 3: “nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,” i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2; “2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,Cic. Sest. 45, 97: “viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?Ter. And. 3, 5, 11.—Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (74 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (74):
    • Cicero, Letters to Atticus, 3.22.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 4.2.6
    • Cicero, Letters to Atticus, 7.1.7
    • Cicero, Letters to Atticus, 8.16.1
    • Caesar, Gallic War, 3.28
    • Caesar, Gallic War, 1.25.3
    • Caesar, Gallic War, 1.36.2
    • Caesar, Gallic War, 2.28.1
    • Caesar, Gallic War, 2.9.1
    • Caesar, Gallic War, 3.19.2
    • Caesar, Gallic War, 3.9.4
    • Caesar, Gallic War, 5.7.3
    • Caesar, Gallic War, 5.7.5
    • Caesar, Gallic War, 6.8.4
    • Caesar, Gallic War, 8.18.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.7.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 4.12.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.5.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.19.2
    • Cicero, For Marcus Caelius, 24.60
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 2.5
    • Cicero, Against Verres, 2.2.44
    • Cicero, Against Verres, 2.3.63
    • Cicero, For Lucius Murena, 19.39
    • Cicero, For Sulla, 33.92
    • Cicero, For Cornelius Balbus, 20.47
    • Cicero, For Milo, 20.54
    • Cicero, Against Piso, 1.3
    • Cicero, On the Consular Provinces, 14.35
    • Cicero, For Rabirius Postumus, 9.24
    • Cicero, For Sestius, 45.97
    • Ovid, Metamorphoses, 12.392
    • Ovid, Metamorphoses, 2.433
    • Ovid, Metamorphoses, 2.868
    • Ovid, Metamorphoses, 3.664
    • Vergil, Aeneid, 11.21
    • Vergil, Aeneid, 8.447
    • Horace, Satires, 1.6.27
    • Caesar, Civil War, 3.75.3
    • Caesar, Civil War, 3.77.2
    • Tacitus, Annales, 1.39
    • Tacitus, Annales, 4.46
    • Tacitus, Historiae, 2.25
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.9
    • Plautus, Truculentus, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.35
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.484
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.562
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.394
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 54.7
    • Livy, The History of Rome, Book 43, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 2
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 21
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 16
    • Cicero, De Legibus, 1.3
    • Cicero, De Republica, 1.13
    • Cicero, De Republica, 5.3
    • Cicero, De Fato, 1
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.10
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.18
    • Cicero, De Amicitia, 20
    • Cicero, De Officiis, 1.1
    • Cicero, De Officiis, 1.9
    • Cicero, De Officiis, 2.2
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 6.42
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 3.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 10.55
    • Gellius, Noctes Atticae, 4.9.5
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 30
    • Ovid, Ex Ponto, 1.1
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.5
    • Ovid, Fasti, 1
    • Ovid, Fasti, 2
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: