previous next
in-cĭto , āvi, ātum, 1, v. a.,
I.to set in rapid motion, to hasten, urge forwards; and with se, to put one's self in rapid motion, to hasten, rush (freq. and class.).
I. Lit.
A. In gen.: “vehementius equos incitare,Caes. B. C. 2, 41, 4: “saxa per pronum,Sall. H. 3, 22 Dietsch: “hastas,Val. Fl. 1, 409: “stellarum motus tum incitantur, tum retardantur,Cic. N. D. 2, 40, 103: “naves longas remis,Caes. B. G. 4, 25, 1; cf.: “lintres magno sonitu remorum incitatae,id. ib. 7, 60, 4: “navigio remis incitato,id. ib. 3, 14, 6: “alii ex castris sese incitant,sally out, id. B. C. 2, 14, 3; cf.: “cum ex alto se aestus incitavisset,had rushed in, id. B. G. 3, 12, 1; and: “quo major vis aquae se incitavisset,id. ib. 4, 17, 7: duabus ex partibus sese (naves) in eam (navem) incitaverant, id. B. C. 2, 6, 4; cf. id. ib. 3, 24, 3.—Prov.: incitare currentem, to spur a willing horse, i. e. to urge a person who does not need urging, Cic. Phil. 3, 8, 19; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 16; v. curro.—
B. In partic., to cause to grow larger, i. e. to augment, increase, to promote the growth of (not ante-Aug.; cf. “excito, I. B.): hibernis (Enipeus amnis) incitatus pluviis,swollen, Liv. 44, 8, 6: “frequentibus fossuris terra permiscetur, ut incitari vitis possit,Col. 4, 22, 3; 4, 33. fin.; 3, 21, 7.—
II. Trop., to incite, encourage, stimulate, rouse, excite, spur on.
B. In partic.
1. To inspire. nam terrae vis Pythiam Delphis incitabat, naturae Sibyllam, Cic. Div. 1, 36, 79: “mente incitati,id. Ac. 2, 5, 14; id. Cat. 63, 93.—
2. In a bad sense, to excite, arouse, stir up: “neque enim desunt, qui istos in me atque in optimum quemque incitent,Cic. Fl. 28, 66; cf. id. Fam. 12, 2, 1: “et consules senatum in tribunum et tribunus populum in consules incitabat,Liv. 4, 2, 1: “his vocibus cum in se magis incitarent dictatorem,id. 8, 33, 1: “opifices facile contra vos incitabuntur,Cic. Ac. 2, 47, 144 (shortly before, concitentur); Hirt. B. G. 8, 35 fin.: “milites nostri pristini diei perfidiā incitati,Caes. B. G. 4, 14, 3: “civitas ob eam rem incitata,id. ib. 1, 4: “judices,Quint. 6, 4, 10.—
3. (Acc. to I. B.) To augment, increase, enhance: “consuetudo exercitatioque et intellegendi prudentiam acuit et eloquendi celeritatem incitat,Cic. de Or. 1, 20, 90; so, “caelibum poenas,Tac. A. 3, 25.—Hence, incĭtātus , a, um, P. a. (set in rapid motion; hence), swiftly running, flowing, sailing, flying, etc.; in gen., rapid, swift.
A. Lit.: “imperator equo incitato se in hostes immittens,at full speed, Cic. N. D. 3, 6, 15: “equo incitato,Caes. B. G. 4, 12 fin. (for which: citato equo; “v. cito): milites cursu incitato in summo colle ab hostibus conspiciebantur,advancing rapidly, id. ib. 2, 26, 3; cf. “in the foll. B.: mundi incitatissima conversio,Cic. Rep. 6, 18 (shortly before: conversio concitatior).—
B. Trop.: “cursus in oratione incitatior,Cic. Or. 59, 201; cf. “so of speech: Herodotus sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit: Thucydides incitatior fertur,id. ib. 12, 39.—Adv.: incĭtātē (acc. to B.), of speech, quickly, rapidly, violently: “fluit incitatius,Cic. Or. 63, 212: “quod incitatius feratur (locutio),id. ib. 20, 67.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (38 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (38):
    • Cicero, Letters to his Friends, 12.2.1
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 1.1.16
    • Caesar, Gallic War, 8.35
    • Caesar, Gallic War, 3.10.1
    • Caesar, Gallic War, 3.12.1
    • Caesar, Gallic War, 4.12
    • Caesar, Gallic War, 4.14.3
    • Caesar, Gallic War, 4.25.1
    • Caesar, Gallic War, 8.10.4
    • Cicero, Philippics, 3.8.19
    • Caesar, Civil War, 2.14.3
    • Caesar, Civil War, 2.41.4
    • Caesar, Civil War, 2.6.4
    • Tacitus, Annales, 3.25
    • Cicero, On Oratory, 1.20
    • Cicero, On Oratory, 1.32
    • Cicero, On Oratory, 1.61
    • Cicero, On Oratory, 3.60
    • Suetonius, Divus Julius, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 2.1
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 27.3
    • Cicero, De Republica, 1.2
    • Cicero, De Republica, 6.18
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.20
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.40
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.6
    • Cicero, De Divinatione, 1.36
    • Cicero, De Divinatione, 2.2
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 1.409
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 6, 4.10
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 5
    • Columella, Res Rustica, 4.22.3
    • Columella, Res Rustica, 4.33
    • Cicero, Orator, 19.63
    • Cicero, Orator, 59.201
    • Cicero, Orator, 63.212
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: