I.to praise, laud, commend, extol, eulogize, approve (cf.: celebro, praed co).
I. Lit.
A. In gen.: omnes mortales sese laudarier optant, Enn. ap. Aug. Trin. 13, 6 (Ann. v. 551 Vahl.): “coram in os te laudare,” to praise to one's face, Ter. Ad. 2, 4, 5; cf.: “in faciem,” Lact. 3, 14, 7: “vituperare improbos asperius, laudare bonos ornatius,” Cic. de Or. 2, 9, 35: “et efferre aliquid,” id. ib. 2, 75, 304: “rationem,” id. Fam. 5, 20, 4: “sententiam alicujus,” id. Sest. 34, 74: “laudantur exquisitissimis verbis legiones,” id. Phil. 4, 3, 6: “legem ipsam,” id. Leg. 3, 1, 2: “magnifice,” id. Brut. 73, 254: “agricolam laudat juris peritus,” praises him as happy, extols his happiness, Hor. S. 1, 1, 9; so, “diversa sequentes,” id. ib. 1, 1, 3; 109: volucrem laudamus equum, praise as swift, i. e. for swiftness, Juv. 8, 57: “laudatur dis aequa potestas,” id. 4, 71.—Part. as subst.: “prava laudantium sermo,” Sen. Ep. 123, 9.—Pass. with dat.: “numquam praestantibus viris laudata est in una sententia perpetua permansio,” Cic. Fam. 1, 9, 21: “Germanicus cunctis laudatus,” by all, Tac. A. 4, 57 fin.: “herba laudata Eratostheni,” Plin. 22, 22, 43, § 86: “laudataque quondam ora Jovi,” Ov. M. 2, 480.—*
(β).
Poet., with object.-gen.: “laudabat leti juvenem,” pronounced him happy on account of his death, Sil. 4, 260.—
(γ).
With in and abl.: “in quo tuum consilium nemo potest non maxime laudare,” Cic. Fam. 4, 7, 2: “juvenes laudari in bonis gaudent,” Quint. 5, 12, 22: “scriptores iamborum saepe in illis laudantur,” id. 10, 1, 9.—
(δ).
Pass. with inf. (poet.): “extinxisse nefas Laudabor,” Verg. A. 2, 585.—(ε) With quod: “quod viris fortibus honos habitus est, laudo,” Cic. Rosc. Am. 47, 137: “laudat Africanum Panaetius, quod fuerit abstinens,” id. Off. 2, 22, 76: “jamne igitur laudas, quod de sapientibus alter Ridebat, etc.,” Juv. 10, 28: “non laudans, quod non in melius, sed in deterius, convenitis,” Vulg. 1 Cor. 11, 17.—(ζ) With quoniam: “utrumque laudemus, quoniam per illos ne haec quidem genera laude caruerunt,” Cic. Brut. 30, 116.—(η) With cum (very rare): “te quidem, cum isto animo es, satis laudare non possum,” Cic. Mil. 36, 99: “jam id ipsum consul laudare, cum initiatam se (Hispala) non infitiaretur,” Liv. 39, 12, 7.—(θ) With si: “consilium laudo artificis, si munere tanto Praecipuam in tabulis ceram senis abstulit orbi,” Juv. 4, 18.—
B. In partic.
1. To pronounce a funeral oration over a person: “quem cum supremo ejus die Maximus laudaret,” Cic. Mur. 36, 75; id. Q. Fr. 3, 8, 5.—
2. In medicine, to recommend as a remedy: “apri cerebrum contra serpentes laudatur,” Plin. 28, 10, 42, § 152; 29, 3, 12, § 54.—
3. To praise, compliment, i. e. dismiss with a compliment, leave, turn from (poet.): “laudato ingentia rura, Exiguum colito,” Verg. G. 2, 412: cf.: “probitas laudatur et alget,” Juv. 1, 74—
II. Transf., to adduce, name, quote, cite a person as any thing: “laudare significat priscā linguā nominare appellareque,” Gell. 2, 6, 16; cf.: laudare ponebatur apud antiquos pro nominare, Paul. ex Fest. p. 118 Müll.: “id ut scias, Jovem supremum testem laudo,” Plaut. Capt. 2, 3, 66: “quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,” Cic. Brut. 11, 44: “auctores,” id. de Or. 3, 18, 68; cf.: “ut auctoribus laudandis ineptiarum crimen effugiam,” id. ib. 3, 49, 187: auctore laudato, Cod. 8, 45, 7.—Hence, laudātus , a, um, P. a., extolled, praiseworthy, esteemed, excellent: “laudari a laudato viro,” Cic. Fam. 5, 12, 7; Naev. ap. Cic. Fam. 15, 6, 1: “omnium laudatarum artium procreatrix,” Cic. de Or. 1, 3, 9: “hunc ubi laudatos jactantem in sanguine vultus videt,” Ov. M. 5, 59: “olus laudatum in cibis,” Plin. 22, 22, 33, § 74.— Comp.: “saccharon et Arabia fert, sed laudatius India,” Plin. 12, 8, 17, § 32.—Sup.: “laudatissimus caseus,” Plin. 11, 42, 97, § 241: “virgo laudatissima formae dote,” Ov. M. 9, 715.—Hence, adv.: laudātē , laudably, admirably: “regias domos laudatissime ebore adornans,” Plin. 36, 6, 5, § 46 (al. lautissime).