previous next
mando , āvi, ātum, 1, v. a. manusdo,
I.to commit to one's charge, to enjoin, commission, order, command (syn.: praecipio, edico); constr. alicui aliquid, with ut, ne, the simple subj., or with inf. (class.).
I. Lit.
(γ). With simple subj.: “huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat,Caes. B. G. 3, 11.—
II. Transf.
A. In gen., to commit, consign, enjoin, confide, commend, intrust any thing to a person or thing: “ego tibi meas res mando,Plaut. Cist. 4, 2, 54: “bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fidei,Ter. And. 1, 5, 61: “ludibrio habeor ... ab illo, quoi me mandavisti, meo viro,Plaut. Men. 5, 2, 32: “(adulescens) qui tuae mandatus est fide et fiduciae,id. Trin. 1, 2, 80; 91; 99: “aliquem alicui alendum,Verg. A. 3, 49: “alicui magistratum,Caes. B. C. 3, 59: “honores,Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81: “filiam viro,to give in marriage, Plaut. Men. 5, 2, 32: “aliquem aeternis tenebris vinculisque,Cic. Cat. 4, 5, 10: “se fugae,to betake one's self to flight, Caes. B. G. 2, 24: “fugae et solitudini vitam suam,Cic. Cat. 1, 8, 20: “semen terrae,” i. e. to sow, Col. 1, 7, 6: “hordea sulcis,Verg. E. 5, 36: “corpus humo,to bury, id. A. 9, 214: “aliquid memoriae,Cic. Quint. 6, 24: “litteris,to commit to writing, id. de Or. 2, 12, 52: “scriptis actiones nostras,id. Off. 2, 1, 3: “historiae,id. Div. 2, 32, 69: “monumentis,id. Ac. 2, 1, 2: “fruges conditas vetustati,to keep for a long time, to suffer to grow old, id. N. D. 2, 60, 151: “Alcibiadem interficiendum insidiis mandare,Just. 5, 2, 5.—Absol.: “Claudio mandante ac volente (opp. invito),Vop. Aur. 16, 2.—
B. To charge a person to announce something, to send word to a person or place only poet. and in post-Aug. prose): “mandare ad Pisonem, noli, etc.,Suet. Calig. 25: “mandabat in urbem, nullum proelio finem exspectarent,sent word, Tac. A. 14, 38: “ferre ad nuptam quae mittit adulter, quae mandat,Juv. 3, 46: “senatui mandavit, bellum se ei illaturum,Eutr. 5, 5: “consulantes, si quid ad uxores suas mandarent,Flor. 3, 3, 6.—P. a. as subst.: mandā-tum , i, n., a charge, order, commission, injunction, command.
A. In gen.: “ut mandatum scias me procurasse,have performed the commission, Cic. Att. 5, 7, 3: “hoc mandatum accepi a Patre,Vulg. Joh. 10, 18.—More freq. in plur.: “omnibus ei de rebus, quas agi a me voles, mandata des, velim,Cic. Fam. 3, 1, 2: “dare mandata alicui in aliquem,id. ib. 3, 11, 5: “dare alicui mandata, ut, etc.,id. Phil. 6, 3, 6: “accipere ab aliquo,id. ib. 8, 8, 23: “persequi,to perform, execute, fulfil, id. Q. Fr. 2, 14, 2: “audire,id. Phil. 6, 4, 10: “alicujus exhaurire,id. Att. 5, 1, 5: “exponere in senatu,id. de Or. 2, 12, 49: “exsequi,id. Phil. 9, 4, 9; Sall. J. 35, 5: “facere,Plaut. As. 5, 2, 64; id. Bacch. 3, 3, 72: “perficere,Liv. 1, 56: “efficere,Sall. J. 58: “facere,Curt. 7, 9, 17: “deferre,to deliver, Cic. Att. 7, 14, 1: “perferre,id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18: “neglegere,to neglect, not perform, Ov. H. 16, 303: “fallere,id. M. 6, 696: “haec mandata,Liv. 21, 54, 4: legatis occulta mandata data sint, ut, Just. 34, 1, 5.—Poet., with inf.: “producetque virum, dabit et mandata reverti,and enjoin him to return, Ov. H. 13, 143.—
B. Esp. as legal term.
1. A commission constituting a mutual obligation; hence, in gen., a contract: “mandatum constitit, sive nostra gratia mandamus, sive alienā: id est, sive ut mea negotia geras, sive ut alterius mandem tibi, erit mandati obligatio, et invicem alter alteri tenebimur,Gai. Inst. 3, 155 sqq.: “itaque mandati constitutum est judicium non minus turpe, quam furti,” i. e. for breach of contract, Cic. Rosc. Am. 38, 111: “actio mandati,an action for the non-performance of a contract, Dig. 17, 1, 8, § 3.—
2. An imperial command, mandate, Plin. Ep. 10, 110, 1; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 111: “principum,Front. Aquaed. 3.—Esp. of the secret orders of the emperors: “(Galba) mandata Neronis de nece sua deprenderat,Suet. Galb. 9; id. Tib. 52: “occulta mandata,Tac. A. 2, 43: “fingere scelesta mandata,id. ib. 2, 71; 3, 16; id. H. 4, 49.—
C. In eccl. lang., the law or commandment of God: “mandatum hoc, quod ego praecipio tibi hodie, non supra te est,Vulg. Deut. 30, 11: “nec custodisti mandata,id. 1 Reg. 13, 13: “maximum et primum mandatum,id. Matt. 22, 38.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (50 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (50):
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.1.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.4.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.5.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 1.10.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 7.14.1
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 2.14.2
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 3.1.5
    • New Testament, Matthew, 22.38
    • Old Testament, Deuteronomy, 30.11
    • Old Testament, 1 Samuel, 13.13
    • Caesar, Gallic War, 2.24
    • Caesar, Gallic War, 3.11
    • Caesar, Gallic War, 4.21
    • Cicero, Philippics, 6.3.6
    • Cicero, Philippics, 6.4.10
    • Cicero, Philippics, 9.4.9
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 38.111
    • Cicero, Against Verres, 2.4.81
    • Cicero, Against Verres, 2.4.84
    • Cicero, Against Catiline, 1.8.20
    • Cicero, Against Catiline, 4.5.10
    • Ovid, Metamorphoses, 6.696
    • Plautus, Asinaria, 5.2
    • Plautus, Bacchides, 3.3
    • Plautus, Cistellaria, 4.2
    • Plautus, Menaechmi, 5.2
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Vergil, Aeneid, 3.49
    • Vergil, Aeneid, 9.214
    • Old Testament, Genesis, 45.21
    • Caesar, Civil War, 3.59
    • Caesar, Civil War, 2.13
    • Tacitus, Annales, 15.2
    • Tacitus, Annales, 2.43
    • Tacitus, Annales, 14.38
    • Tacitus, Historiae, 4.49
    • Cicero, On Oratory, 2.12
    • Suetonius, Caligula, 25
    • Suetonius, Galba, 9
    • Suetonius, Otho, 6
    • Suetonius, Tiberius, 52
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 54
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 56
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.60
    • Cicero, De Divinatione, 2.32
    • Cicero, De Officiis, 2.1
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 35
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 58
    • Columella, Res Rustica, 1.7.6
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.9.17
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: