I. The faculty of remembering, memory, recollection (class.): “ubi me fugiet memoria,” Plaut. Bacch. 1, 1, 2: “Edepol, memoria's optumad,” id. Mil. 1, 1, 45: “bona,” Cic. Att. 8, 4, 2: “segnis ac lenta,” Sen. Ep. 74, 1: “tenacissima,” Quint. 1, 1, 19: “Hortensius memoriā tantā fuit, ut, etc.,” Cic. Brut. 88, 301: “hoc in memoria mea penitus insedit,” id. de Or. 2, 28, 122: “in memoriam redigere,” to recall to mind, recollect, id. Fam. 1, 9, 9; so, “in memoriam reducere,” id. Inv 1, 52, 98 memoriā comprehendere, to hold in the memory, commit to memory, id. do Or. 1, 34, 154: “memoriā tenere,” id. Sen. 4, 12; Caes. B. G. 1, 14: “memoriā custodire,” Cic. de Or. 1, 28, 127: “memoriam agitare,” to exercise the memory, Quint. 1, 8, 14: “habere in memoriā,” to remember, Ter. And. 1, 1, 13: “hoc est mihi in memoriā,” in my recollection, Cic. Sull. 13, 37: “deponere aliquid ex memoriā,” to forget a thing, id. ib. 6, 18: “memoriam alicujus deponere,” to forget, Caes. B. G. 1, 14: “si memoria fefellerit,” Quint. 11, 3, 127: “hoc fugit memoriam meam,” has escaped my recollection, id. 4, 5, 3: “Carthaginem excidisse de memoriā,” Liv. 29, 19, 12; cf.: “memoriā cedere,” id. 2, 33, 9: “memoriā abire,” id. 2, 4, 2 ut mea memoria est, Cic. Att. 13, 31, 4: “ex memoriā exponam,” from memory, id. Cat. 3, 6, 13.—
II. Memory, remembrance: “si quid faciendumst mulieri male ... Ibi ei inmortalis memoriast meminisse,” Plaut. Mil. 3, 3, 15: verterunt sese memoriae, remembrances are altered, i. e. times are changed, id. Truc. 2, 1, 10: “memoriā dign' viri,” Cic. Fin. 5, 1, 2: “nostrae,” id. Fam. 8, 3, 3: “memoriae prodere sermonem alicujus,” to hand down to posterity, to leave in writing, to record, id. de Or. 3, 4, 14: “memoriam prodere,” to transmit, hand down, Caes. B. G. 1, 13: “traditur memoriae, prolapsum cecidisse,” it is related, Liv. 5, 21: “vivit, vivetque per omnium saeculorum memoriam,” Vell. 2, 66, 5: “(oratio) ad memoriam laudum domesticarum,” Cic. Brut. 16, 62: “quorum memoria et recordatio jucunda sane fuit,” id. ib. 2, 9: “memoria immortalis,” Nep. Att. 11, 5.—
B. Transf.
1. The time of remembrance, period of recollection, time: “multi superiori memoriā se in alias civitates contulerunt,” in earlier times, Cic. Balb. 12, 28: “Cratippus princeps hujus memoriae philosophorum,” in our time, at the present time, id. Off. 3, 2, 5: “quod persaepe et nostrā, et patrum memoriā acci dit,” id. Font. 7, 13: “usque ad nostram memoriam,” id. Imp. Pomp. 18, 54: “quod in omni memoriā est omnino inauditum,” id. Vatin. 14, 33: “post hominum memoriam,” since the memory of man, id. Cat. 1, 7, 16: “paulo supra hanc memoriam,” a little before this, a short time since, Caes. B. G. 6, 19.—
2. An historical account, relation, narration: “liber, quo iste omnium rerum memoriam breviter complexus est,” Cic. Brut. 3, 14: “de Magonis interitu duplex memoria prodita est,” Nep. Hann. 8, 2: “memoriam vitae prosā oratione composuit,” Suet. Claud. 1 fin.—
b. Concr., a written account, narrative, memoir: “quispiam ex his, qui se ad litteras memoriasque veteres dediderat,” Gell. 2, 21, 6: “in veteribus memoriis scriptum legimus,” id. 4, 6, 1; 7, 8, 1: “sine ullā pristini auctoris memoriā,” Suet. Dom. 5.—