previous next
nempe (often nĕmpĕ in Plaut., e. g. Mil. 906, 922; Trin. 328, 427, etc.; cf. Ter. Phorm. 2, 1, 77),
I.conj. [nam and enclitic pe; cf.: prope, quippe, quis-p-iam, etc.].
I. Prop., in strengthening or confirming an assertion, as that which cannot be disputed, indeed, certainly, without doubt, to be sure, assuredly (cf.: nimirum, scilicet).
1. In laying down a premise or conclusion: non istam dicit voluptatem. Dicat quamlubet: nempe eam dicit, in quā virtutis nulla pars insit, he certainly does speak of that, etc., Cic. Tusc. 3, 20, 49: “nempe incomposito dixi pede currere versus Lucili,Hor. S. 1, 10, 1: “nempe enim duo genera materiarum apud rhetores tractantur,Tac. Dial. 35; Lucr. 1, 385; Cic. Fl. 37, 91; id. Fin. 4, 15, 41: “si ... necesse est, nempe sequitur ut, etc.,Quint. 3, 8, 23.—
2. (Esp. in colloq. lang.) In summing up or explaining another's meaning, no doubt, certainly, I am sure: nempe illum dicis cum armis aureis, you doubtless mean, etc., Plaut. Mil. 1, 1, 16: nempe huic dimidium dicis, dimidium domi? St. Nempe sicut dicis, id. Aul. 2, 4, 14; id. Curc. 1, 1, 41.—
3. In stating a notorious or obvious fact or truth, certainly, of course, beyond question: “nempe ego mille meo protexi pectore puppes, i. e. as everybody knows,Ov. M. 13, 93: “nempe tulit fastus (Medea), ausa rogare prior,Prop. 5, 5, 42; Hor. Ep. 1, 10, 22: “pater est mihi nempe biformis,Ov. M. 2, 663; Cic. Phil. 12, 11, 26.—
II. Transf.
1. In questions, to ask a more precise or emphatic statement of something already said (cf. I. 2. supra): “Quid ais? Nempe tu illius servos es?Plaut. Ps. 4, 7, 73: “nempe hic tuus est?really? id. Rud. 4, 4, 13: St. Vivunt, valent. Ch. Nempe uterque? do you mean? id. Trin. 4, 3, 67: “nempe negas ad beate vivendum satis posse virtutem?Cic. Tusc. 5, 5, 12; id. Brut. 3, 14.—
3. Ironically, forsooth, namely, to be sure: respice oh mi lepos! Cl. Nempe ita uti tu mihi es, Plaut. Cas. 2, 3, 18: “at avus nobilis. Tuditanus nempe ille, etc.,Cic. Phil. 3, 6, 16: dat mihi filiam suam; “nempe quam alicui servorum ejus nupturam,Curt. 4, 11, 20; Tib. 2, 3, 28.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (26 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (26):
    • Cicero, Philippics, 1.7.18
    • Cicero, Philippics, 3.6.16
    • Cicero, For Milo, 3.7
    • Cicero, Philippics, 12.11.26
    • Ovid, Metamorphoses, 2.663
    • Ovid, Metamorphoses, 13.93
    • Plautus, Casina, 2.3
    • Plautus, Curculio, 1.1
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.4
    • Plautus, Trinummus, 4.3
    • Horace, Satires, 1.10.1
    • Tacitus, Dialogus, 35
    • Plautus, Aulularia, 2.4
    • Plautus, Miles Gloriosus, 1.1
    • Plautus, Pseudolus, 4.7
    • Plautus, Rudens, 4.4
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.385
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 4.15
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.20
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 8.23
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 2.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 2.4
    • Persius, Saturae, 2
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 4.11.20
    • Cicero, Brutus, 3.14
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: