I.comp. noxior, Sen. Clem. 1, 13, 2 dub.; al. obnoxior.—Sup. noxissimus or noxiissimus, Sen. Clem. 1, 26, 3 dub.; better, noxiosissimus) [id.].
I. Hurtful, harmful, injurious, noxious (used by Cic. only in archaic lang.; v. the foll.): “MAGISTRATVS NECOBEDIENTEM ET NOXIVM CIVEM MVLTA COERCETO,” Cic. Leg. 3, 3, 6 (araneus) aculeo noxius, Plin. 9, 48, 72, § 155: “afflatus maris (opp. utiles),” id. 17, 4, 2, § 24: “tela,” Ov. Tr. 5, 10, 22: “terrae halitus,” Quint. 7, 2, 3: “lingua,” Mart. 2, 61, 7: “aves,” rapacious, id. 10, 5, 12: “crimina,” Verg. A. 7, 326. —
II. Guilty, culpable, criminal: dictum oportuit. Lys. Non possum, ita instas; “urges quasi pro noxio,” Plaut. Merc. 4, 3, 25: “nobilitas,” Sall. J. 42: “qui citati non affuerant, noxios judicavit,” Liv. 39, 41: corda, Ov. M. 10, 351: “omnibus omnium rerum noxior,” Sen. Clem. 1, 13, 2: reducto comā capite, ceu noxii solent, culprits, criminals (esp. those condemned to be thrown to wild beasts), Suet. Vit. 17; id. Calig. 27; id. Claud. 34; id. Ner. 12.—
(γ).
With gen.: “noxius conjurationis,” Tac. A. 5, 11: “facinoris,” Dig. 29, 5, 3, § 12.— Esp. as subst.: noxĭa , ae, f., hurt, harm, damage, injury (class.; syn. noxa).
A. Lit.: noxia, ut Serv. Sulpicius Rufus ait, damnum significat, apud poëtas autem et oratores ponitur pro culpā, at noxa peccatum, aut pro peccato poenam, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.: “in re incipiundā ad defendendam noxiam,” Ter. Phorm. 1, 4, 48: “si ab eo fides sibi data esset, haud futurum noxiae futurum,” Liv. 8, 18, 4: “sive ullius eorum quos oderat noxia,” id. 41, 23, 14: “veneficiorum noxia,” Plin. 21, 17, 68, § 108: “vini,” id. 14, 16, 19, § 100.—
B. Transf., an injurious act, a fault, offence, trespass: “noxa est corpus, quod nocuit id est servus: noxia ipsum maleficium, veluti furtum, damnum, rapina, injuria,” Just. Inst. 4, 8, 1: “Tranioni remitte, quaeso, hanc noxiam causā meā,” Plaut. Most. 5, 2, 47: “manufestum teneo in noxiā,” id. Merc. 4, 3, 31: “noxiā carere,” id. Bacch. 4, 9, 87: “noxiis vacuum esse,” id. Merc. 5, 4, 23: “in noxiā esse,” id. ib. 4, 3, 30: “amicum castigare ob meritam noxiam,” id. Trin. 1, 1, 1 and 4: “quod in minimis noxiis et in his levioribus peccatis id primum quaeritur, quae causa maleficii fuerit,” Cic. Rosc. Am. 22, 62: “si qua clades incidisset, desertori magis, quam deserto noxiae fore,” the blame would fall on, Liv. 10, 19: metum prorsus et noxiam conscientiae pro foedere haberi, fear and guilt served the participants as an agreement, i. e. brought them to an agreement, Tac. A. 6, 4. —Hence, adv.: noxĭē (post-class.), injuriously, perniciously: “multos petulca confoderat,” Sulp. Sev. Dial. 2, 9; Aug. Conf. 1, 7.