previous next
ŏpĕra , ae, f. opus,
I.service, pains, exertion, work, labor (opus is used mostly of the mechanical activity of work, as that of animals, slaves, and soldiers; opera supposes a free will and desire to serve).
I. Lit.
A. In gen.: “omnes, quorum operae, non quorum artes emuntur,Cic. Off. 1, 42, 150: “sine hominum manu atque operā,id. ib. 2, 4, 14: “operam exigere,id. ib. 1, 13: “perdere,id. de Or. 1, 28, 126: “praebere amicis,id. Brut. 47, 174: “in re ponere,id. Clu. 57, 157: “curamque in rebus honestis ponere,id. Off. 1, 6, 19: “et laborem consumere in aliquā re,to bestow labor and pains on any thing, id. de Or. 1, 55, 234: “studiumque in res obscuras conferre,id. Off. 1, 6, 19: “tribuere rei publicae,id. Div. 2, 2, 7; “sumere,Cic. Verr. 2, 4, 31, § 69: “impendere,id. ib. 2, 2, 30, § “68: polliceri,Sall. C. 28, 1; 40, 6: “insumere,Liv. 10, 18: “dicare alicui,Ter. Phorm. 1, 2, 12: interponere, to bestow, employ, Cic. Div. in. Caecil. 19, 63: ipse dabat purpuram tantum, amici operas, gave their work thereto, i. e. wrought it, Cic. Verr. 2, 4, 26, § 59: “pleraque sunt hominum operis effecta,id. Off. 2, 3, 12: “ibo, atque illam adducam, Quam propter opera est mihi,on whose behalf I am engaged, Plaut. Mil. 4, 2, 93: “operam navare,Cic. Fam. 15, 12, 2; Liv. 25, 6, 15.—
B. In partic., a service, rendering of service: Cn. Pupius, qui est in operis ejus societatis, in the service of the society or company, Cic. Fam. 13, 9, 3: “operae forenses,id. Fin. 1, 4, 10: “P. Terentius, qui operas in portu et scripturā pro magistro dat,serves as director, id. ib. 13, 65, 11: “ferrum istud bonas edet operas,will do good service, Sen. Prov. 2, 10: “musis operas reddere,to do service to, to serve, Cic. Fam. 16, 10, 2: “dare operas alicui,Plaut. Bacch. 1, 1, 11.—
II. Transf.
A. Care, attention, exertion bestowed on any thing: “deditā operā,seriously, with a purpose, Plaut. Trin. 1, 2, 29.—So esp. freq.,
1. Operam dare, to bestow care or pains on, to give attention to any thing.—Constr. with dat., with ut or ne ( = studere).
(α). With dat.: dant operam simul auspicio augurioque, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 81 Vahl.): “dare operam funeri,to attend, Cic. Att. 15, 1, 1: “bellis, Sive foro,Ov. R. Am. 165: “amori,Ter. Heaut. 1, 1, 58: liberis (to the begetting of children), Cic. Fam. 9, 22, 3: memoriae alicujus, to attend to what brings a person to mind, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1: “tonsori,to get shaved, Suet. Aug. 79: “alicui,to attend to one, listen to him, Plaut. Trin. 4, 2, 52: “sermoni,Cic. Leg. 2, 1, 4: “amico,to serve, Plaut. Merc. 2, 2, 17: me huic dedisse operam malam, that I have done him an ill turn, id. Capt. 3, 5, 43.—For dat. the acc. with ad occurs: “benigne operam detis ad nostrum gregem,Plaut. Cas. prol. 21.—
(δ). With subj. alone: dabo operam, quoad exercitus huc summittatis, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6.—(ε) With inf.: “id scire,Ter. Hec. 4, 1, 38.—
2. In abl.: operā meā, tuā, etc., through my (thy, etc.) means, agency, fault: “fateor Abiisse eum abs te, meā operā atque astutiā,Plaut. Capt. 3, 5, 21: “quid mihi nisi malum vostra opera'st?id. Ps. 1, 2, 50: “non meā operā, neque pol culpā evenit,Ter. Hec. 2, 1, 31: “meā operā, Q. Fabi, Tarentum recepisti,Cic. Sen. 4, 11.—
3. Unā or eādem operā, in the same manner, at the same time (ante-class.): “unā operā mihi sunt sodales, quā iste,Plaut. Capt. 3, 4, 31: “eādem operā a praetore sumam syngrapham,id. ib. 2, 3, 89.—
5. Operae pretium, v. pretium, II. B.—
B. Leisure, spare time for any thing (class., but in the phrase operae est, only ante-class. and Livian): “operae ubi mihi erit, ad te venero,as soon as I can spare the time, Plaut. Truc. 4, 4, 30: “si operae illi esset,if he had time, Liv. 5, 15; 4, 8; 44, 36: “dicam, si tibi videam esse operam, aut otium,Plaut. Merc. 2, 2, 15: “operae non est,id. ib. 5, 2, 77: “quos tu operam gravare mihi,id. Rud. 2, 4, 21: de versibus, quos tibi a me scribi vis, deest mihi quidem opera, I have not time or leisure, Cic. Q. Fr. 3, 4, 4.—
C. In concr.
1. A day's work or labor (usu. in plur.): “quaternis operis singula jugera confodere,Varr. R. R. 1, 18: “puerilis una opera,Col. 11, 2, 44: “bubulcorum operae quatuor,id. 2, 13: “operae (filiorum) locari possunt,Paul. Sent. 5, 1, 1.—
2. A day-laborer, journeyman; also, in gen., a laborer, workman (usu. in plur.): “ipse dominus dives operis et laboris expers,Plaut. Am. 1, 1, 16: “plures operas conducere,Col. 3, 21: nona, a ninth laborer (on his farm), Hor. S. 2, 7, 118; Suet. Oct. 3.—Hence, transf., in a bad sense: operae, hired aiders, abettors, tools, etc. (of political or theatrical parties): “mercenariae (corresp. to multitudo conducta),Cic. Phil. 1, 9, 22; cf.: “erat mihi contentio cum operis conductis et ad diripiendam urbem concitatis,id. Sest. 17, 38: “Claudianae,id. Q. Fr. 2, 3, 2; cf. id. Att. 4, 3, 3: “theatrales,parties for the purpose of applauding, theatrical factions, Tac. A. 1, 16: “VETERES A SCENA,Inscr. Grut. 467, 7.—
3. That which is wrought or produced, a work: “operae aranearum,” i. e. spiders' webs, Plaut. As. 2, 4, 19: “exstabit opera peregrinationis hujus,Cic. Att. 15, 13, 6.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (57 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (57):
    • Cicero, Letters to his Friends, 10.21.6
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.11.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.9.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 15.12.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 16.10.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 8.1.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.22.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.13.6
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.1.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.16
    • Cicero, Letters to Atticus, 4.3.3
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 2.3.2
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 3.4.4
    • Cicero, Philippics, 1.9.22
    • Cicero, Against Verres, 2.4.59
    • Cicero, Against Verres, 2.4.69
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 57.157
    • Cicero, For Sestius, 17.38
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 18
    • Plautus, Asinaria, 2.4
    • Plautus, Pseudolus, 1.2
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Plautus, Trinummus, 4.1
    • Plautus, Trinummus, 4.2
    • Plautus, Trinummus, 4.4
    • Suetonius, Divus Augustus, 79
    • Horace, Satires, 2.7.118
    • Caesar, Civil War, 1.5
    • Tacitus, Annales, 1.16
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Plautus, Bacchides, 1.1
    • Plautus, Bacchides, 3.2
    • Plautus, Captivi, 2.3
    • Plautus, Captivi, 3.4
    • Plautus, Captivi, 3.5
    • Plautus, Mercator, 2.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.2
    • Plautus, Rudens, 2.4
    • Cicero, On Oratory, 1.28
    • Cicero, On Oratory, 1.55
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 36
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 6
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 15
    • Cicero, De Legibus, 2.1
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.4
    • Cicero, De Senectute, 4
    • Cicero, De Divinatione, 1.48
    • Cicero, De Divinatione, 2.2
    • Cicero, De Officiis, 1.42
    • Cicero, De Officiis, 2.3
    • Cicero, De Officiis, 1.6
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 28
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 40
    • Columella, Res Rustica, 2.13
    • Columella, Res Rustica, 3.21
    • Cicero, Brutus, 47.174
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: