previous next
^trĭus , a, um, adj. pater,
I.of or belonging to a father, fatherly, paternal (for syn. v paternus).
I. Lit.
A. In gen.: “esse exitio rei patriae suae,Plaut. Bacch. 4, 9, 23: “rem patriam et gloriam majorum foedare,id. Trin. 3, 2, 30: “animus patrius,Ter. Hec. 2, 2, 2; Cic. Rosc. Am. 16, 46; Liv. 2, 5, 8: “res patria atque avita,Cic. Verr. 1, 5, 13: “potestas,id. Inv. 2, 17, 52; Sen. Clem. 1, 14, 2: “jus et potestas,Cic. Phil. 2, 18, 46; Liv. 1, 26, 9: “majestas,id. 4, 45, 8; 8, 7, 15: “auctoritas,Cic. Cael. 16, 37: “amor,id. Fin. 1, 7, 23: “benevolentia,Tac. A. 4, 4: “maeror,Cic. Fl. 42, 106; id. Imp. Pomp. 9, 22: “acerbitas,Liv. 7, 5, 7: “monumentum,Ter. Eun. prol. 13: “amor,Verg. A. 1, 643: arae. i. e. of Father Apollo, Ov. M. 15, 723: “patrium mimae donare fundum laremque, Hor S. 1, 2, 56: dolor pedum,hereditary, Plin. Ep. 1, 12: ucerbitas, i. e. of his father, Liv 7, 5, 7: di patrii, of one's forefathers. like θεοι πατρῷοι, family gods, household gods, penates, Cic. Phil. 2, 20, 75, Tib. 2, 1, 17; Hyg. ap. Macr S. 3, 4 fin.: “hoc patrium est, potius consuefacere filium Suā sponte recte facere quam alieno metu, Ter Ad. 1, 1, 49.—Rarely, like paternus. = patris. patriā virtute praeditus filius,Cic. Sest. 21, 48 sepulchrum patrium, id. Rosc. Am. 9, 24: “poenas patrias persequi,id. Phil. 13, 20, 4: corpus patrium. Plaut. Merc. 1, 1, 74; Tac. A. 5, 28: “patrio instituto deditus studio litterarum,Cic. Brut. 20, 79; 59, 213: “mos patrius et disciplina,id. Sen. 11, 37: “regnum patrium atque avitum,id. Imp. Pomp. 8, 21.—
B. In partic., in gram.: “patrius casus,the genitive, Gell. 4, 16, 1; cf. patricus and paternus.—
II. Transf., in gen.
A. Handed down from one's forefathers, old-established, old, ancient (very rare): mos. hereditary, old-established custom, Cic. de Or. 1, 18, 84: leges. Vulg. 2 Macc. 7, 2.—
B. Hereditary, innate, peculiar (poet.): “praediscere patrios cultusque habitusque locorum,Verg. G. 1, 52: “patrius hic (pedum dolor) illi,the gout, Plin. Ep. 1, 12, 4. pavor genti, Sil 15, 722: “adde, cruentis Quod patriura saevire Dahis,Val. Fl. 2, 157.—Hence,
C. Subst.
1. ^trĭa , ae (old gen. patrial, Lucr. 1, 41), f (sc. terra)
a. One's fatherland, native land or country, native place: “erilis patria, salve,Plaut. Stich. 5, 2, 2: “eram imperator in patriā meā,id. Ps. 4, 7, 75: patria, quae communis est omnium nostrum parens. Cic. Cat. 1, 7, 17: “omnes omnium caritates patria una complexa est.,id. Off. 1, 17, 57: o pater, o patria, o Priami domus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 118 Vahl.); cf.: o patria, o divum domus Ilium, Poët. ap. Serv. Verg. A. 2, 241; imitated by Verg. l. l.: o Romule, Romule die, Qualem te patriae custodem di genuerunt, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64 (Ann. v. 116 Vahl.): “patriā Atheniensis an Lacedaemonius,Cic. Inv. 1, 24, 35: Hispaniam sibi antiquam patriam esse, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 1, 380.—
b. A dwelling-place, home: “habuit alteram loci patriam, alteram juris,Cic. Leg. 2, 2, 5: “Italiam quaero patriam,Verg. A. 1, 380; cf. id. ib. 11, 25: “exuere patriam,Tac. H. 5, 5; cf. id. Agr 32: patria major = μητρόπολις, the mother-city of colonists, Curt. 4, 15, 5.—Hence, prov.: patria est, ubicumque est bene, Poët. (prob. Pacuv.) ap. Cic. Tusc. 5, 37, 108: “quia propheta in suā patriā honorem non habet,Vulg. Johan. 4, 44; id. Marc. 6, 4; id. Luc. 4, 24.—Poet. of things; Nilus, Qui patriam tantae tam bene celat aquae, the home, i. e. the source, Ov. Am. 3, 6, 40: “nimborum in patriam,Verg. A. 1, 51: “divisae arboribus patriae,id. G. 2, 116; cf.: “una atque eadem est vini patria atque magistri,Juv. 11, 161. —*
2. ^trĭum , ĭi, n. (sc. nomen), i. q. patronymicum, a patronymic, Quint. 1, 5, 45.—*
D. Adv.: ^trĭē , paternally: “patrie monere,Quint. 11, 1, 68.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (52 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (52):
    • New Testament, Mark, 6.4
    • New Testament, Luke, 4.24
    • Cicero, For Marcus Caelius, 16.37
    • Cicero, Against Catiline, 1.7.17
    • Cicero, On Pompey's Command, 8.21
    • Cicero, On Pompey's Command, 9.22
    • Cicero, Philippics, 2.18.46
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 16.46
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 9.24
    • Cicero, Against Verres, 2.5.31
    • Cicero, For Sestius, 21.48
    • Cicero, Philippics, 13.20.4
    • Cicero, Philippics, 2.20.75
    • Ovid, Metamorphoses, 15.723
    • Plautus, Pseudolus, 4.7
    • Plautus, Stichus, 5.2
    • Plautus, Trinummus, 3.2
    • Vergil, Aeneid, 1.380
    • Vergil, Aeneid, 1.51
    • Vergil, Aeneid, 1.643
    • Vergil, Georgics, 1.52
    • Vergil, Georgics, 2.116
    • Old Testament, 2 Maccabees, 7.2
    • Tacitus, Annales, 4.4
    • Tacitus, Historiae, 5.5
    • Plautus, Bacchides, 4.9
    • Plautus, Mercator, 1.1
    • Cicero, On Oratory, 1.18
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.41
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.12
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.12.4
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 5.8
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 45.8
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 26.9
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 5
    • Seneca, de Clementia, 1.14.2
    • Cicero, De Legibus, 2.2
    • Cicero, De Republica, 1.41
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.7
    • Cicero, De Senectute, 11
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.19
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.37
    • Cicero, De Officiis, 1.17
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 2.157
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.68
    • Gellius, Noctes Atticae, 4.16.1
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 4.15.5
    • Cicero, Brutus, 20.79
    • Cicero, De Inventione, 1.24
    • Cicero, De Inventione, 2.17
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: