I.to throw into confusion or disorder, to confuse, disturb (cf.: confundo, misceo).
I. Lit.: “omnia,” Ter. And. 3, 4, 22: “provinciam,” Cic. Sull. 20, 56: “aetatum ordinem,” id. Brut. 62, 223: “condiciones pactionesque bellicas perjurio,” id. Off. 3, 29, 108: “dies intermissus aut nox interposita saepe perturbat omnia,” id. Mur. 17, 35: “reliquos (milites) incertis ordinibus perturbaverunt,” Caes. B. G. 4, 32: “aciem,” Sall. J. 59, 3: “domum,” Sen. Thyest. 83.—Pass., Plin. Pan. 76, 8.—
B. Transf., to mix or mingle together: “omnia subtiliter cretā permisceas cum salibus torrefactis ac tritis et diu oleo injecto perturbes,” Pall. 12, 18.—
II. Trop., to disturb, discompose, embarrass, confound: “mea consilia,” Plaut. Most. 3, 1, 127: “mentes animosque perturbat timor,” Caes. B. G. 1, 39: “clamore perturbari,” Cic. Rab. Perd. 6, 18: “animum, joined with concitare,” id. Or. 37, 128: “de rei publicae salute perturbari,” id. Mil. 1, 1: “haec te vox non perculit? non perturbavit?” Cic. Verr. 2, 3, 57, § 132: “magno animi motu perturbatus,” id. Att. 8, 11, 1.—Hence, perturbātus , a, um, P. a.
A. Troubled, disturbed, unquiet: “mihi civitatem perturbatam vestris legibus et contionibus et deductionibus tradidistis,” Cic. Agr. 1, 8, 23: “perturbatissimum tempestatis genus,” Sen. Q. N. 7, 10, 3: “flamma quassatae rei publicae perturbatorumque temporum,” Cic. Sest. 34, 73.—
B. Disturbed, embarrassed, discomposed: “homo perturbatior metu,” Cic. Att. 10, 14, 1: “sane sum perturbatus cum ipsius familiaritate,” id. ib. 1, 1, 4.—Subst.: per-turbāta , ōrum, n., confused visions, perverted truths: “nunc onusti cibo et vino perturbata et confusa cernimus,” Cic. Div. 1, 29, 60.—Adv.: perturbātē , confusedly, disorderly: “ne quid perturbate, ne quid contorte dicatur,” Cic. Inv. 1, 20, 29; id. Or. 35, 122: “muta animalia perturbate moveri,” Sen. Ep. 124, 19.